Các quan chức Israel ngày 2/9 tiết lộ hai sĩ quan tình báo của nước này khuya 27/8 chặn thu được thông tin cho biết các quan chức cấp bộ trưởng của Houthi lên kế hoạch họp tại thủ đô Sanaa vào hôm sau.
Tel Aviv không cho biết tình báo của họ nắm được thông tin bằng cách nào, nhưng thuật ngữ "chặn thu" cho thấy họ nhiều khả năng đã sử dụng thiết bị hiện đại để thu và giải mã tín hiệu liên lạc của các thành viên nhóm Houthi, qua đó nắm được kế hoạch họp ban lãnh đạo.
Vài giờ sau đó, các quan chức cấp cao Houthi tập trung ở một hội trường ở Sanaa, lắng nghe phát biểu của thủ lĩnh Abdul Malik al-Houthi. Đó cũng là lúc một tiêm kích của Lực lượng Phòng vệ Israel (IDF) xuất kích và ném bom vào mục tiêu.
Houthi cho biết vụ tập kích khiến 12 quan chức chính trị của nhóm thiệt mạng, trong đó có lãnh đạo cơ quan hành pháp là Ahmed Ghaleb Nasser al-Rahawi và người đứng đầu cơ quan ngoại giao của nhóm, cũng như khiến một số người khác bị thương nặng.
Hai quan chức Israel đánh giá chiến dịch ngày 28/8 là kết quả của nỗ lực tăng cường tìm hiểu thông tin về Houthi, lực lượng vốn nằm trong "điểm mù tình báo" của Tel Aviv trước xung đột tại Dải Gaza.
Đội danh dự khiêng linh cữu các thành viên cấp cao của Houthi trong đám tang ngày 1/9 ở thủ đô Sanaa, Yemen. Ảnh: AFP
Sau khi chiến sự tại Gaza bùng phát, Houthi nhiều lần tập kích Israel và nhắm vào tàu thuyền mà họ cho là có liên hệ với nước này, nhằm buộc Tel Aviv chấm dứt chiến dịch trả đũa Hamas.
Giới chuyên gia quân sự đánh giá vụ tập kích nhằm vào các quan chức Houthi phản ánh học thuyết an ninh chủ động của Israel, theo đó nước này muốn đối thủ biết họ sẽ trả đũa mạnh mẽ bất kỳ mối đe dọa tiềm tàng nào. Một quan chức Israel cho biết các binh sĩ nước này gọi học thuyết trên là "đụng vào là biết tay" (FAFO).
Oded Ailam, cựu quan chức Cục Tình báo và Đặc nhiệm Israel (Mossad), đang là chuyên gia của Trung tâm An ninh và Đối ngoại Jerusalem, cho biết "Israel đã từ bỏ công thức cũ về đáp trả tương xứng" để áp dụng FAFO.
Trước vụ không kích ngày 28/8, IDF chủ yếu đáp trả những lần Houthi tập kích bằng cách tấn công hạ tầng trong khu vực nhóm này kiểm soát, như cảng biển và nhà máy điện.
Một số chuyên gia về Yemen đánh giá vụ không kích có thể chưa gây tổn thất nặng đến mức khiến Houthi sụp đổ hay phá vỡ cốt lõi nội bộ của nhóm, nhưng nó sẽ khiến các lãnh đạo Houthi khác sẽ phải áp dụng loạt biện pháp phòng ngừa mới để tránh bị Israel xác định và nhắm mục tiêu.
"Những thành viên còn lại của nhóm lãnh đạo Houthi đang rời khỏi Sanaa", Israel Katz, Bộ trưởng quốc phòng Israel, ngày 2/9 tuyên bố và cảnh báo sẽ nhắm mục tiêu vào họ trong tương lai.
Khu vực lực lượng Houthi kiểm soát tại Yemen. Đồ họa: AFP
Houthi đã chứng tỏ họ có thể vượt qua nghịch cảnh. Liên minh quân sự do Arab Saudi dẫn đầu gần một thập kỷ qua không thể khuất phục được Houthi, thậm chí nhóm này còn vượt qua những chiến dịch tấn công của Mỹ dưới thời cựu tổng thống Joe Biden và Tổng thống Donald Trump.
Chính quyền của ông Trump hồi tháng 5 chấp thuận ngừng bắn với Houthi, đổi lại việc nhóm này dừng tập kích tàu thuyền đi qua Biển Đỏ. Tuy nhiên, Houthi hồi tháng 7 đánh chìm hai tàu hàng trên Biển Đỏ bất chấp thỏa thuận với Mỹ.
Một số nguồn tin quen thuộc với Houthi cho biết trong nhiều tháng qua, các thủ lĩnh của nhóm đã tìm cách tránh nguy cơ bị tình báo Israel theo dõi bằng cách tắt điện thoại, không sử dụng mạng xã hội, chỉ giao tiếp trực tiếp và thường xuyên thay đổi địa điểm lưu trú, đôi khi vào ban đêm.
Tuy nhiên, Israel gần đây cũng tăng cường thu thập thông tin tình báo về Houthi. Sau khi xung đột với Iran kết thúc ngày 24/6, tình báo quân đội Israel được giải phóng nhân lực và thành lập bộ phận mới chuyên phụ trách theo dõi Houthi, theo một quan chức Israel.
Đơn vị mới này gồm khoảng 200 sĩ quan và binh sĩ chuyên hoạt động tình báo. Đây có thể là lý do họ thu được thông tin về cuộc họp của nhóm quan chức cấp cao Houthi, bất chấp các biện pháp đề phòng của nhóm.
Các quan chức Israel dự đoán Houthi sẽ đáp trả vụ không kích đã khiến họ hứng tổn thất nặng. Nhóm này gần đây đã phóng một số UAV và tên lửa đạn đạo nhằm vào Israel, song không đánh trúng mục tiêu nào.
"Kẻ thù gây ra nỗi đau mất mát này, chúng tôi xin thề trước đấng tối cao, trước nhân dân Yemen, cũng như gia đình của những người thiệt mạng và bị thương rằng chúng tôi sẽ trả thù. Từ những vết thương này, chúng ta sẽ tạo nên chiến thắng", Mahdi al-Mashat, lãnh đạo hội đồng chính trị tối cao của Houthi, ngày 30/8 tuyên bố.
Thành viên Houthi tham gia cuộc tuần hành phản đối Israel tại thủ đô Sanaa, Yemen ngày 29/8. Ảnh: AFP
Sau khi tăng cường hoạt động thu thập tình báo và không kích nhằm vào Houthi, Israel hy vọng các chiến dịch của họ có thể răn đe nhóm này và đối thủ tiềm tàng khác trong khu vực, một quan chức Israel cho biết. Theo quan chức này, Israel hy vọng những người Yemen không ủng hộ Houthi có thể đứng lên chống lại nhóm.
Houthi đang kiểm soát 1/3 diện tích Yemen, nơi khoảng 2/3 dân cư nước này sinh sống. Chính quyền do Houthi lập ra không được quốc tế công nhận và nhóm này bị Mỹ coi là tổ chức khủng bố.
Tuy nhiên, nhiều chuyên gia cho rằng Israel có thể đối mặt với thách thức tương tự Arab Saudi, Các Tiểu vương quốc Arab Thống nhất và Mỹ gặp phải khi cố gắng gây sức ép đối với Houthi. Một số chuyên gia Israel cho rằng nước này có thể cần Mỹ tham gia vào chiến dịch nhắm đến Houthi.
"Israel không thể duy trì chiến dịch kéo dài nhắm vào Houthi. Việc Mỹ quay trở lại và tham gia chiến dịch gần như là điều tất yếu", Ailam, cựu quan chức Mossad, nhận định.
