Đại hội XIV diễn ra vào thời điểm có ý nghĩa lịch sử đặc biệt. Đây là Đại hội đánh giá kết quả thực hiện Nghị quyết Đại hội XIII và tổng kết chặng đường 40 năm đất nước tiến hành công cuộc đổi mới theo định hướng xã hội chủ nghĩa. Việc nhìn lại 40 năm Đổi mới (1986-2026) là cơ hội đúc kết kinh nghiệm, làm rõ vấn đề lý luận, thực tiễn, tiếp tục hoàn thiện đường lối đổi mới. Đây cũng là lúc Đảng chuẩn bị cho cột mốc 100 năm thành lập Đảng (1930-2030) và 100 năm thành lập nước (1945-2045) với những mục tiêu chiến lược lớn. Do đó, dự thảo Văn kiện Đại hội XIV của Đảng thực sự kết tinh ý Đảng, lòng dân.

Dự thảo văn kiện trình Đại hội XIV là một công trình công phu, thể hiện trí tuệ của Đảng

Ngày 13/8/2024, phát biểu tại cuộc họp Thường trực Tiểu ban Văn kiện Đại hội XIV của Đảng, đồng chí Tổng Bí thư Tô Lâm đã nhấn mạnh tầm quan trọng của Đại hội XIV. Đó là Đại hội để đưa đất nước bước vào kỷ nguyên phát triển mới - kỷ nguyên vươn mình của Dân tộc Việt Nam.

Sau một thời gian chuẩn bị, Trung ương Đảng công bố dự thảo các văn kiện trình Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIV của Đảng gồm: Dự thảo Báo cáo chính trị; Dự thảo Báo cáo tổng kết một số vấn đề lý luận và thực tiễn về công cuộc đổi mới theo định hướng xã hội chủ nghĩa trong 40 năm qua ở Việt Nam; Dự thảo Báo cáo 5 năm thực hiện Chiến lược phát triển kinh tế - xã hội 10 năm 2021 - 2030; phương hướng, nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội 05 năm 2026 - 2030; Dự thảo Báo cáo tổng kết công tác xây dựng Đảng và thi hành Điều lệ Đảng trình Đại hội XIV của Đảng.

Dự thảo các văn kiện trình Đại hội XIV của Đảng lần này đã được cô đọng, súc tích, thể hiện phương châm xây dựng văn kiện dễ hiểu, dễ triển khai, dễ thực hiện, bảo đảm ngắn gọn, tính hành động cao. Bởi xây dựng dự thảo các văn kiện trình Đại hội Đảng XIV là cả quá trình tổng kết thực tiễn một cách công phu, nghiên cứu lý luận, phân tích và dự báo tương lai, việc đó, đã dựa trên cơ sở thế giới quan, phương pháp luận của chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh; quán triệt sâu sắc các quan điểm khách quan, toàn diện, lịch sử, cụ thể và phát triển. Kết quả cho thấy: Về số lượng, ngoài 3 báo cáo như thường lệ, dự thảo các văn kiện trình Đại hội XIV của Đảng đã có thêm “Báo cáo tổng kết một số vấn đề lý luận và thực tiễn về công cuộc đổi mới theo định hướng xã hội chủ nghĩa trong 40 năm qua ở Việt Nam”, nhằm tổng kết thực tiễn, phát triển lý luận về nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa ở Việt Nam.

Về chất lượng dự thảo các văn kiện không những giảm tính hàn lâm mà còn giúp các tổ chức, lực lượng triển khai ngay sau Đại hội; làm hình mẫu cho các tổ chức đảng xây dựng dự thảo báo cáo chính trị Đại hội cấp mình. Tư tưởng xuyên suốt của dự thảo các văn kiện lần này là làm thế nào để đưa đất nước ta phát triển vươn mình trong kỷ nguyên mới; để hiện thực các mục tiêu, khát vọng phát triển đất nước đến năm 2030, kỷ niệm 100 năm thành lập Đảng Cộng sản Việt Nam; kỷ niệm 100 năm thành lập nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa, nay là nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam.

Đáng chú ý nhất là chủ đề của Đại hội. Chủ đề của Đại hội lần này là: “Dưới lá cờ vẻ vang của Đảng, chung sức, đồng lòng thực hiện thắng lợi các mục tiêu phát triển đất nước đến năm 2030; tự cường, tự tin, tiến mạnh trong kỷ nguyên vươn mình của dân tộc vì hoà bình, độc lập, dân chủ, giàu mạnh, phồn vinh, văn minh, hạnh phúc, vững bước đi lên chủ nghĩa xã hội”. Như vậy, so với chủ đề của Đại hội XIII, chủ đề của Đại hội XIV có sự thể hiện ngắn gọn hơn, khái quát hơn và có những điểm mới quan trọng là:

Thứ nhất, khẳng định mọi thắng lợi của công cuộc đổi mới đất nước, công cuộc xây dựng và bảo vệ Tổ quốc vì độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội ở Việt Nam phải đặt dưới sự lãnh đạo của Đảng: “Dưới lá cờ vẻ vang của Đảng”. Sự lãnh đạo của Đảng với nền tảng tư tưởng là chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, với bản lĩnh, trí tuệ, kinh nghiệm là nhân tố quyết định mọi thắng lợi của cách mạng Việt Nam nói chung, mọi thắng lợi của sự nghiệp đổi mới đất nước trong kỷ nguyên phát triển mới nói riêng.

Thứ hai, động viên, cổ vũ, khơi dậy, quy tụ, phát huy sự “chung sức, đồng lòng, quyết tâm” của toàn Đảng, toàn dân, toàn quân ta, cả sức mạnh vật chất và sức mạnh tinh thần, cả sức mạnh của truyền thống và hiện đại, cả sức mạnh dân tộc và sức mạnh thời đại để thực hiện thắng lợi các mục tiêu phát triển đất nước đến năm 2030, vững vàng bước vào kỷ nguyên phát triển mới - kỷ nguyên vươn mình của dân tộc Việt Nam.

Thứ ba, khẳng định đất nước ta, dân tộc ta đang “bước vào kỷ nguyên phát triển mới - kỷ nguyên vươn mình của dân tộc Việt Nam, vì hòa bình, độc lập, dân chủ, giàu mạnh, phồn vinh, văn minh, hạnh phúc, vững bước đi lên chủ nghĩa xã hội”. Đây là một thành tố mới, rất quan trọng trong chủ đề của Đại hội XIV của Đảng, thể hiện tầm nhìn chiến lược của Đảng ta trong xác định con đường phát triển của đất nước; đánh dấu một giai đoạn phát triển mới của cách mạng Việt Nam nhằm thực hiện khát vọng vươn mình, phát triển, hùng cường, thịnh vượng.

Thứ tư, khẳng định những giá trị tốt đẹp, bền vững: “hòa bình, độc lập, dân chủ, giàu mạnh, phồn vinh, văn minh, hạnh phúc, vững bước đi lên chủ nghĩa xã hội” là thực hiện tư tưởng, di chúc thiêng liêng của Chủ tịch Hồ Chí Minh, thực hiện mục tiêu, lý tưởng của Đảng Cộng sản Việt Nam và ước vọng của nhiều thế hệ, của mỗi người dân Việt Nam yêu nước, yêu chủ nghĩa xã hội.

Dự thảo Văn kiện Đại hội XIV là sự hội tụ lòng dân, kết tinh ý chí, nguyện vọng của Nhân dân

Ngày 03/7/2025, Ban Tuyên giáo và Dân vận Trung ương ban hành Hướng dẫn số 18-HD/BTGDVTW-BCĐ về tổ chức lấy ý kiến, tổng hợp ý kiến đóng góp của cán bộ, đảng viên và Nhân dân đối với dự thảo các văn kiện trình Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIV của Đảng. Đối tượng lấy ý kiến gồm cán bộ, đảng viên, các tầng lớp Nhân dân và người Việt Nam ở nước ngoài.

Về nội dung lấy ý kiến, cán bộ, đảng viên và Nhân dân thảo luận, góp ý kiến đối với dự thảo các văn kiện trình Đại hội XIV của Đảng về toàn bộ nội dung hoặc theo từng phần, trong đó tập trung thảo luận vào những vấn đề lớn, quan trọng được thể hiện trong các dự thảo văn kiện

Thực tiễn cho thấy, việc lấy ý kiến rộng rãi từ nhân dân được tiến hành công phu, bài bản, trí tuệ, dân chủ và cầu thị, thể hiện được “ý Đảng, lòng Dân”. Các góp ý của đại diện các tầng lớp nhân dân thể hiên sự tâm huyết, thẳng thắn, tinh thần, trách nhiệm cao, phản ánh đúng thực tế đời sống, từ đó định hướng chính sách sát với thực tiễn. Đảng ta đã nghiêm túc lĩnh hội, tiếp thu, bổ sung kịp thời vào các văn kiện trình Đại hội và triển khai các chính sách cải cách kinh tế, đổi mới giáo dục, cải tổ hành chính tạo sự đồng thuận cao trong xã hội. Những dẫn chứng trên cho thấy việc lấy ý kiến nhân dân không chỉ là một thủ tục mà thực sự có tác động đến quá trình ra quyết định của Đảng và Nhà nước. Việc lấy ý kiến các tầng lớp nhân dân được thực hiện qua nhiều hình thức như: Gửi dự thảo văn kiện đến các cấp ủy đảng, chính quyền, Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và các tổ chức chính trị - xã hội; Công bố rộng rãi dự thảo văn kiện trên các phương tiện thông tin đại chúng; Tổ chức các hội nghị, hội thảo, diễn đàn; Tiếp nhận ý kiến đóng góp bằng văn bản, thư điện tử; Sử dụng các nền tảng trực tuyến, mạng xã hội .

Trong quá trình lấy ý kiến tham gia, đóng góp ý kiến của các cấp, các ngành vào Dự thảo các văn kiện trình Đại hội lần thứ XIV của Đảng đảm bảo chất lượng và hiệu quả. Đảng ta luôn cầu thị, lắng nghe, tôn trọng ý kiến, cùng nhau tìm ra chân lý, tạo sự thống nhất cao, nhất là những vấn đề mới, vấn đề khó để đường lối, chủ trương lớn của Đảng phù hợp với tình hình mớilợi ích quốc gia - dân tộc, đưa đất nước phát triển bền vững, phồn vinh, đời sống của nhân dân được ấm no, hạnh phúc.

Như vậy, việc lấy ý kiến nhân dân không chỉ là một thủ tục hình thức mà là một hoạt động thực chất, mang lại những lợi ích thiết thực cho cả Đảng và nhân dân. Những ý kiến đóng góp của nhân dân đã thực sự được Đảng nghiên cứu, tiếp thu và thể hiện trong các văn kiện chính thức của Đại hội, góp phần định hướng sự phát triển của đất nước trong những giai đoạn tiếp theo. Điều này góp phần phản bác luận điệu cho rằng việc dự thảo các văn kiện trình Đại hội XIV của Đảng là “phản dân chủ” hay việc lấy ý kiến nhân dân chỉ là “hình thức”, “mị dân” là cố tình quy chụp!