Chủ tịch Hồ Chí Minh hơn ai hết luôn nhìn thấy đóng góp to lớn của nông dân cho sự nghiệp xây dựng và bảo vệ đất nước. Chính vì thế, trong Bản Di chúc thiêng liêng Người để lại cho chúng ta, mong muốn cuối cùng của Người là đến ngày thắng lợi, miễn thuế nông nghiệp 1 năm cho nông dân, điều mà hơn 20 năm sau, chúng ta mới có điều kiện thực hiện được
Trước lúc đi xa, Chủ tịch Hồ Chí Minh để lại muôn vàn tình thương yêu cho đồng chí, đồng bào cả nước, trong đó có giai cấp nông dân.
Trong bản Di chúc, viết tháng 5/1968, Người đã dành một đoạn nói về giai cấp nông dân Việt Nam.
Người viết “Trong bao năm kháng chiến chống thực dân Pháp, tiếp đến chống đế quốc Mỹ, đồng bào ta, nhất là đồng bào nông dân đã luôn luôn hết sức trung thành với Đảng và Chính phủ ta, ra sức góp của, góp người, vui lòng chịu đựng mọi khó khăn gian khổ. Nay ta đã hoàn toàn thắng lợi, tôi có ý đề nghị miễn thuế nông nghiệp 1 năm cho các hợp tác xã nông nghiệp để cho đồng bào hỉ hả, mát dạ, mát lòng, thêm niềm phấn khởi, đẩy mạnh sản xuất”[1].
Những lời mộc mạc, giản dị của Người nhưng chứa chan tình cảm dành riêng cho giai cấp nông dân thật vô cùng lớn lao.
Người nhắc lại vị trí, vai trò của giai cấp nông dân Việt Nam trong lịch sử và sự trung thành tuyệt đối của giai cấp nông dân dưới sự lãnh đạo của Đảng. Đồng thời, Người căn dặn với Đảng, Chính phủ đề nghị “miễn thuế nông nghiệp 1 năm cho các hợp tác xã để đồng bào hỉ hả, mát dạ, mát lòng, thêm niềm phấn khởi, đẩy mạnh sản xuất”.
Đây vừa là tình cảm, vừa thể hiện tư tưởng bồi dưỡng sức dân của Chủ tịch Hồ Chí Minh, thể hiện tầm nhìn chiến lược của Người đối với cách mạng Việt Nam, kế thừa truyền thống “lấy dân làm gốc” - cách mạng là sự nghiệp của quần chúng.
Nông dân xã Ái Quốc (Hải Hưng) báo cáo kết quả sản xuất với Bác Hồ (1958) (Ảnh tư liệu)
Thực hiện Di chúc của chủ tịch Hồ Chí Minh về việc chăm lo đời sống cho nhân dân, đặc biệt là nông dân, từ khi thực hiện công cuộc đổi mới, Đảng xác định trước hết phải đổi mới từ nông nghiệp, nông dân và nông thôn.
Riêng về việc miễn thuế nông nghiệp, đến năm 1990, tức là hơn 20 năm sau khi Chủ tịch Hồ Chí Minh từ trần, chúng ta mới có điều kiện thực hiện được. Quốc hội khóa VIII, Kỳ họp thứ 6 đã ra nghị quyết miễn thuế nông nghiệp trong 1 năm và áp dụng trong 2 năm 1990 và 1991 (mỗi năm giảm 50% số thuế phải nộp).
Ngoài việc thực hiện mong muốn cuối cùng của Chủ tịch Hồ Chí Minh đối với giai cấp nông dân, quán triệt tư tưởng Hồ Chí Minh, Đảng và Nhà nước đã ban hành nhiều văn bản về nông nghiệp, nông dân, nông thôn: Nghị quyết số 10-NQ/TW, ngày 05/4/1988, của Bộ Chính trị, về “Đổi mới quản lý kinh tế nông nghiệp”; Nghị quyết số 13-NQ/TW của Hội nghị Trung ương 5 khóa IX, ngày 18/3/2002, “Về tiếp tục đổi mới, phát triển và nâng cao hiệu quả kinh tế tập thể”; Nghị quyết số 26 - NQ/TW ngày 05/8/2008 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa X về nông nghiệp, nông dân, nông thôn; Quyết định số 800/QĐ-TTg ngày 4/6/2010 của Thủ tướng Chính phủ Phê duyệt Chương trình mục tiêu Quốc gia về xây dựng nông thôn mới giai đoạn 2010 - 2020...
Các Nghị quyết, chương trình đã định hướng cho việc chấn chỉnh tổ chức, đổi mới quản lý trong nông nghiệp, bảo vệ lợi ích thiết thực của người nông dân. Trong đó, chương trình xây dựng nông thôn mới có vị trí chiến lược đặc biệt quan trọng trong sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa, xây dựng và phát triển kinh tế - văn hóa - xã hội ở nông thôn.
Để giai cấp nông dân thực hiện vai trò chủ thể của quá trình phát triển, xây dựng nông thôn mới trong điều kiện kinh tế thị trường và hội nhập quốc tế và thực hiện Di chúc của Chủ tịch Hồ Chí Minh về chăm lo đời sống người nông dân, “bồi dưỡng sức dân” cần phải tăng cường sự lãnh đạo của Đảng, xây dựng Hội Nông dân thực sự trở thành trung tâm đoàn kết giai cấp nông dân, để Hội Nông dân đổi mới mạnh mẽ phương thức vận động nông dân theo hướng kết hợp chặt chẽ công tác tập hợp, đoàn kết, tuyên truyền, vận động hội viên nông dân thực hiện chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách pháp luật của Nhà nước với tăng cường các hoạt động tư vấn, hỗ trợ và dạy nghề, đáp ứng nhu cầu và lợi ích thiết thực của hội viên nông dân.
Thứ nhất, trên cơ sở chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước, Hội Nông dân Việt Nam luôn tích cực đổi mới nội dung, phương thức hoạt động, gắn những nội dung hoạt động của Hội với việc thực hiện nhiệm vụ chính trị của Đảng và Nhà nước, luôn quan tâm tới nhu cầu, nguyện vọng chính đáng của giai cấp nông dân. Trong hoạt động, Hội luôn xác định những trọng điểm, những khâu đột phá mang lại lợi ích thiết thực với hội viên nông dân. Những hình thức tập hợp quần chúng ngày càng đa dạng, phong phú như chi Hội, tổ Hội nghề nghiệp, tổ đoàn kết tương trợ, tổ, nhóm vay vốn, các loại hình câu lạc bộ theo nghề nghiệp, sở thích, địa bàn… Những phong trào giúp nhau làm kinh tế gia đình, các hoạt động tín chấp ngân hàng cho nông dân vay vốn để phát triển sản xuất, xây dựng các công trình nước sạch - vệ sinh môi trường… đã đóng góp tích cực vào phong trào xóa đói giảm nghèo, phát triển kinh tế của các hôi viên nông dân.
Hội Nông dân chú trọng xây dựng các đề án, chương trình, ứng dụng khoa học kỹ thuật vào sản xuất như: “Câu lạc bộ Khoa học kỹ thuật nhà nông”, “Điểm truy cập Internet”; tổ chức các Cuộc thi “Nhà nông đua tài”, “Nông dân với công nghệ thông tin”, “Sáng tạo kỹ thuật nhà nông”,… đồng thời, mở rộng mối liên kết, phối hợp hoạt động với Mặt trận Tổ quốc và các ban, ngành, đoàn thể... nhằm đem lại nhiều lợi ích thiết thực cho người nông dân. Trong đó, phối hợp hoạt động với Mặt trận Tổ quốc và các đoàn thể nhân dân, thực hiện phong trào “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa ở khu dân cư”, “Ngày tiết kiệm vì người nghèo”, “Quỹ vì người nghèo”, “Mái ấm tình thương”, “Xóa nhà tạm, nhà tranh tre”, “Nông dân thi đua sản xuất, kinh doanh giỏi” ...
Thứ hai, phát huy vai trò của các cấp Hội Nông dân trong việc nâng cao chất lượng, hiệu quả đào tạo nghề cho lao động nông thôn.
Chủ tịch Hồ Chí Minh đã dạy, “muốn làm chủ thì phải học tập”, “làm nghề gì cũng phải học”, người nông dân muốn phát huy vai trò chủ thể thì phải được đào tạo, phải biết ứng dụng những kiến thức, kinh nghiệm vào lao động sản xuất nhằm làm giàu cho bản thân cũng như xã hội.
Thực hiện chủ trương của Đảng, Hội Nông dân đã phối hợp với các bộ, ban, ngành… triển khai thực hiện các chương trình, đề án phát triển kinh tế - xã hội ở khu vực nông thôn.
Nổi bật nhất là công tác đào tạo nghề cho lao động ở nông thôn. Các cấp hội thực hiện tuyên truyền, vận động nông dân tham gia học nghề, tư vấn miễn phí về dạy nghề, việc làm, thành lập doanh nghiệp, trang trại và cơ sở sản xuất, kinh doanh… đồng thời, xây dựng các chuyên đề, chuyên mục về đào tạo nghề gắn với tạo việc làm cho lao động nông thôn; phổ biến các cơ chế, chính sách hỗ trợ của Chính phủ về đào tạo nghề, tạo việc làm cho lao động nông thôn.
Thứ ba, Hội Nông dân Việt Nam phải phát huy tốt vai trò làm cầu nối giữa nhà nông, nhà khoa học và doanh nghiệp trong phát triển nông nghiệp, xây dựng nông thôn mới.
Một góc xã nông thôn mới Tùng Ảnh (Đức Thọ, Hà Tĩnh) vừa hiện đại vừa giữ được
nét đẹp làng quê Việt Nam (Ảnh Báo Hà Tĩnh)
Trong thời đại ngà nay, hoạt động sản xuất truyền thống của người nông dân phải thay đổi, phải chuyển từ sản xuất manh mún, nhỏ lẻ sang sản xuất lớn, hợp tác, liên kết, xây dựng mô hình sản xuất nông nghiệp; chuyển từ sản xuất theo kinh nghiệm, truyền thống sang ứng dụng khoa học, công nghệ, nâng cao chất lượng, giá trị sản phẩm nông nghiệp...
Để làm được điều đó, cần phát huy vai trò “cầu nối” của Hội Nông dân, phải xây dựng sự liên kết giữa nhà nông, nhà khoa học và doanh nghiệp phù hợp, hiệu quả.
Hội Nông dân không chỉ đóng vai trò cầu nối liên kết giữa “3 nhà”, mà còn có vai trò vô cùng quan trọng trong liên kết giữa Nhà nước với nhà nông. Điều đó thể hiện, Hội thực hiện tuyên truyền các chủ trương của Đảng, chính sách của Nhà nước trong xây dựng nền nông nghiệp hàng hóa lớn theo hướng hợp tác, liên kết theo chuỗi giá trị, phát triển bền vững, xây dựng giai cấp nông dân và người nông dân mới.
Ở chiều ngược lại, Hội thực hiện gắn bó sâu sát với hội viên nông dân, nghiên cứu các vấn đề lớn đang gây khó khăn bức xúc cho người dân, tìm giải pháp hoặc kiến nghị giải pháp hỗ trợ, từ cơ chế, chính sách cho đến tài chính và nhiều nguồn lực khác giúp người nông dân thoát nghèo, vượt khó, vươn lên làm ăn khá giả, hợp tác bình đẳng hơn, nhất là với doanh nghiệp.
Hơn 90 năm qua, dưới sự lãnh đạo của Đảng và Chủ tịch Hồ Chí Minh, giai cấp nông dân Việt Nam luôn chứng tỏ là một lực lượng đông đảo, trung thành với Đảng, liên minh chặt chẽ với giai cấp công nhân, đấu tranh kiên cường, bất khuất, cống hiến to lớn cho sự nghiệp đấu tranh giải phóng dân tộc, thống nhất đất nước, xây dựng chủ nghĩa xã hội và bảo vệ đất nước.
Nhìn lại mong muốn cuối cùng của Chủ tịch Hò Chí Minh đối với giai cấp nông dân trong bản Di chúc thiêng liêng, chúng ta càng thấy được tình thương yêu bao la của Người đối với giai cấp nông dân nói riêng và toàn thể dân tộc Việt Nam nói chung.
Phương Đỗ
[1] Hồ Chí Minh:Toàn tập, Nxb Chính trị quốc gia-Sự Thật, Hà Nội, 2011, tập 15, tr.617.