Mạch nguồn yêu nước chảy mãi ngàn đời
Trong suốt chiều dài lịch sử hàng ngàn năm dựng nước và giữ nước, dân tộc ta đã hun đúc nên một truyền thống yêu nước nồng nàn, một ý chí kiên cường, bất khuất, trở thành sức mạnh nội sinh để vượt qua mọi thử thách, gian nguy. Đó là sự thống nhất biện chứng giữa tình yêu quê hương, đất nước với lòng thương yêu đồng bào sâu sắc, gắn liền với khát vọng cháy bỏng về một cuộc sống tự do, hòa bình, ấm no và hạnh phúc.
Chủ tịch Hồ Chí Minh, lãnh tụ vĩ đại của dân tộc, đã từng khẳng định một cách sâu sắc: “Dân ta có một lòng nồng nàn yêu nước. Đó là một truyền thống quý báu của ta. Từ xưa đến nay, mỗi khi Tổ quốc bị xâm lăng, thì tinh thần ấy lại sôi nổi, nó kết thành một làn sóng vô cùng mạnh mẽ, to lớn, nó lướt qua mọi sự nguy hiểm, khó khăn, nó nhấn chìm tất cả lũ bán nước và lũ cướp nước”.[1] Trong suốt hành trình hoạt động cách mạng đầy gian khổ, chủ nghĩa yêu nước luôn là kim chỉ nam cho mọi suy nghĩ và hành động của Hồ Chí Minh.
Chủ tịch Hồ Chí Minh đến thăm Nhà máy xe lửa Gia Lâm (ngày 19-5-1955)
Đồng thời, Người đã kế thừa và phát triển chủ nghĩa yêu nước truyền thống lên một tầm cao mới, mang đậm dấu ấn thời đại. Nếu như các bậc tiền bối yêu nước tập trung vào việc khôi phục nền độc lập dân tộc thì Hồ Chí Minh nhận thức rõ ràng rằng độc lập thực sự chỉ trọn vẹn khi người dân được hưởng tự do, ấm no và hạnh phúc. Điều này đã thôi thúc Người ra đi tìm đường cứu nước, và chính tình yêu nước mãnh liệt ấy đã dẫn Người đến với chủ nghĩa Mác - Lênin. Tư tưởng yêu nước của Người không chỉ dừng lại ở mục tiêu giải phóng dân tộc mà còn hướng tới giải phóng giai cấp, giải phóng con người. Như vậy, chủ nghĩa yêu nước đã trở thành một dòng chảy xuyên suốt lịch sử dân tộc, được Chủ tịch Hồ Chí Minh kế thừa, phát triển và nâng lên thành một hệ tư tưởng mang tính thời đại sâu sắc, soi đường cho sự nghiệp đấu tranh giải phóng dân tộc và xây dựng đất nước phồn vinh. Mạch nguồn yêu nước ấy, trong bối cảnh mới, đang được thế hệ trẻ tiếp nối và thể hiện một cách sinh động trên không gian mạng, mở ra những phương thức mới để “gieo hạt” và lan tỏa tình yêu Tổ quốc.
Tiếp nối mạch nguồn yêu nước trong kỷ nguyên số
Trong kỷ nguyên số, sự phát triển mạnh mẽ của khoa học công nghệ, đặc biệt là sự bùng nổ của Internet và mạng xã hội, đã tạo ra những phương thức giao tiếp, học tập và tiếp cận thông tin hoàn toàn mới, qua đó phương thức biểu hiện lòng yêu nước của thanh niên ngày nay đã có những thay đổi đáng kể so với các thế hệ trước.
Nhìn chung, phần lớn thanh niên Việt Nam ngày nay vẫn giữ gìn và phát huy những giá trị cốt lõi của truyền thống yêu nước tự hào về lịch sử dân tộc, về những chiến thắng oanh liệt, về những di sản văn hóa độc đáo. Tinh thần tự tôn dân tộc, ý thức về chủ quyền quốc gia và lòng biết ơn đối với những người có công với đất nước vẫn được nuôi dưỡng và thể hiện qua nhiều hình thức. Điều này khiến cho nhận thức và biểu hiện lòng yêu nước của thanh niên cũng có những chuyển biến sâu sắc, vừa kế thừa những giá trị truyền thống tốt đẹp, vừa mang đậm dấu ấn của thời đại kỹ thuật số.
Không gian mạng hiện đã trở thành một “diễn đàn” quan trọng để giới trẻ thể hiện tình cảm và quan điểm của mình về đất nước; một công cụ mạnh mẽ để chia sẻ những thông tin chính thống, tích cực về lịch sử, văn hóa, con người và những thành tựu phát triển của Việt Nam; một vũ khí hữu hiệu để đấu tranh chống lại những thông tin sai lệch, xuyên tạc về lịch sử, về chủ quyền lãnh thổ, bảo vệ lẽ phải và lợi ích quốc gia. Nhiều hoạt động tình nguyện, hướng về cộng đồng đã được khởi xướng và lan tỏa trên mạng xã hội, thu hút đông đảo thanh niên tham gia đóng góp sức lực và trí tuệ. Có thể nói, không gian mạng cung cấp nguồn tài liệu phong phú về lịch sử, văn hóa dân tộc, tạo điều kiện cho thanh niên tự học hỏi, nâng cao hiểu biết về cội nguồn và truyền thống.
Giới trẻ đồng loạt thay đổi ảnh đại diện hưởng ứng Quốc khánh 2/9. (Ảnh: Internet)
Bên cạnh những biểu hiện tích cực, không gian mạng cũng đặt ra không ít thách thức trong việc bồi dưỡng lòng yêu nước cho thanh niên. Các nền tảng mạng xã hội - nơi mọi người dễ dàng đăng tải thông tin, thể hiện quan điểm và cảm xúc, chia sẻ, bình luận - vừa giúp truyền tải những thông tin chính thống, hữu ích, song cũng lại khuếch tán nhiều thông tin sai lệch, nhiều hành vi lệch chuẩn đạo đức hoặc gây hại cho bản thân và xã hội chỉ để “bắt trend”, theo phong trào. Không gian mạng cũng là nơi các thế lực thù địch có thể lợi dụng để tuyên truyền những thông tin sai lệch, kích động tư tưởng cực đoan, gây chia rẽ khối đại đoàn kết dân tộc. Do đó, nếu thanh niên không có sự định hướng đúng đắn và thiếu ý thức giữ gìn bản sắc văn hóa dân tộc, họ có thể bị cuốn theo những giá trị ảo, những lối sống thực dụng, cá nhân chủ nghĩa, làm suy giảm tình yêu đối với những giá trị truyền thống tốt đẹp của dân tộc.
Không gian mạng - “Mảnh đất” tiềm năng để “gieo hạt” và vun trồng lòng yêu nước
Trong bối cảnh kỷ nguyên số, không gian mạng, với những đặc tính ưu việt của mình, môi trường trực tuyến mang đến những cơ hội chưa từng có để lan tỏa các giá trị một cách hiệu quả và sáng tạo. Một trong những ưu điểm nổi bật của không gian mạng chính là khả năng tương tác cao và tốc độ lan tỏa thông tin nhanh chóng, rộng khắp; cung cấp vô vàn hình thức sáng tạo để truyền tải nội dung yêu nước một cách hấp dẫn và phù hợp với sở thích của thanh niên qua nhiều hình thức sản phẩm trực tuyến như phim tài liệu trực tuyến, podcast, video clip,... Một video clip ngắn tái hiện một sự kiện lịch sử hào hùng bằng hình ảnh và âm nhạc sống động có thể nhanh chóng thu hút hàng triệu lượt xem và chia sẻ trên TikTok, khơi gợi lòng tự hào và tinh thần tìm hiểu lịch sử trong giới trẻ.
“Biến mỗi mái nhà thành một lá cờ Tổ Quốc” cũng là một trào lưu “hot” được lan tỏa rộng rãi
và thu hút sự tham gia của cộng đồng mạng. (Ảnh: Internet)
Có thể nói, không gian mạng mở ra cánh cửa tri thức vô tận, cho phép thanh niên dễ dàng tiếp cận nhiều nguồn thông tin khác nhau về lịch sử, văn hóa, xã hội Việt Nam và thế giới. Việc tiếp xúc với những góc nhìn đa chiều giúp giới trẻ có cái nhìn toàn diện hơn về quá khứ, hiện tại và tương lai của đất nước, từ đó củng cố thêm lòng yêu nước dựa trên sự hiểu biết sâu sắc. Việc khai thác hiệu quả những ưu thế của môi trường trực tuyến, kết hợp với những phương pháp giáo dục truyền thống sáng tạo, sẽ góp phần khơi dậy và củng cố tình yêu Tổ quốc một cách sâu sắc và bền vững trong trái tim của những người trẻ - tương lai của đất nước.
Tóm lại, trong dòng chảy cuộn trào của lịch sử, lòng yêu nước luôn là mạch nguồn sức mạnh nội tại, là sợi chỉ đỏ xuyên suốt, kết nối mỗi người con đất Việt. Ngày nay, tuy môi trường sống và phương thức giao tiếp đã có nhiều thay đổi, nhưng ngọn lửa yêu nước trong trái tim thế hệ trẻ vẫn luôn âm ỉ và sẵn sàng bùng cháy. Không gian mạng, với những đặc tính ưu việt của mình, đã và đang trở thành một “mảnh đất” màu mỡ, mang đến những cơ hội to lớn để “gieo hạt” và lan tỏa tình yêu Tổ quốc một cách sáng tạo và hiệu quả. Việc trang bị cho thanh niên bản lĩnh văn hóa, khả năng tư duy phản biện và ý thức trách nhiệm công dân trên không gian mạng, khơi dậy, định hướng và tạo điều kiện để thanh niên thể hiện lòng yêu nước một cách đúng đắn và sáng tạo trên “mảnh đất online” là vô cùng quan trọng để họ có thể tiếp nhận thông tin một cách chọn lọc, tránh xa những luận điệu sai trái và thể hiện lòng yêu nước một cách chân chính, thiết thực, qua đó góp phần củng cố sức mạnh nội tại của dân tộc, xây dựng một nước Việt Nam ngày càng hùng cường và thịnh vượng./.
[1] Hồ Chí Minh, Toàn tập, t.7, Nxb. Chính trị quốc gia, Hà NộI, 2011, tr.38.
