1. “Không có gì quý hơn độc lập, tự do” - từ chân lý của Hồ Chí Minh đến khát vọng của nhân loại
Câu nói bất hủ “Không có gì quý hơn độc lập, tự do” được Chủ tịch Hồ Chí Minh khẳng định trong Lời kêu gọi toàn quốc kháng chiến chống Mỹ cứu nước, không chỉ là tuyên ngôn của dân tộc Việt Nam mà còn là tiếng nói của mọi dân tộc yêu chuộng hòa bình trên thế giới. Đó là khẳng định về quyền sống thiêng liêng của một dân tộc, đồng thời là thông điệp nhân văn, sâu sắc gửi đến toàn nhân loại: rằng mọi dân tộc, mọi con người đều có quyền được sống tự do, không bị áp bức, xâm lược. Tư tưởng ấy của Hồ Chí Minh xuất phát từ thực tiễn lịch sử Việt Nam, nơi từng chịu ách đô hộ hàng thế kỷ và đã phải trả giá bằng máu để giành lại quyền tự quyết. Nhưng tư tưởng ấy cũng vượt khỏi biên giới quốc gia để trở thành một lý tưởng mang tính phổ quát, đặc biệt trong bối cảnh thế giới hiện nay.
Thực tế cho thấy, khi quyền độc lập bị chà đạp, tự do bị tước đoạt, con người không còn nơi nương náu. Từ Ukraine, Gaza, Yemen, Afghanistan hay xung đột biên giới giữa Campuchia và Thái Lan đến hàng loạt điểm nóng khác, những cuộc xung đột tàn khốc khiến hàng triệu người rơi vào cảnh màn trời chiếu đất, sống trong sợ hãi, mất mát và chia lìa. Đó không chỉ là khủng hoảng địa chính trị, mà là khủng hoảng nhân đạo toàn cầu. Nhìn từ Việt Nam - một đất nước đã đi qua hai cuộc kháng chiến giữ nước vĩ đại, điều đó càng làm nổi bật giá trị của hòa bình và sự đúng đắn trong con đường mà Đảng ta đã lựa chọn: kiên định mục tiêu độc lập dân tộc gắn liền với chủ nghĩa xã hội. Trong khi thế giới còn nhiều nơi chìm trong tiếng súng và nước mắt, thì Việt Nam trở thành biểu tượng của sự ổn định, nơi con người được sống trong hòa bình, được phát triển và cống hiến. Chính vì thế, tư tưởng “Không có gì quý hơn độc lập, tự do” không chỉ là di sản của lịch sử, mà còn là kim chỉ nam cho hành động hôm nay và mai sau - vừa mang tính dân tộc, vừa có ý nghĩa thời đại sâu sắc.
2. Bảo vệ và phát huy giá trị của độc lập, tự do trong thời bình
Độc lập, tự do là giá trị thiêng liêng, nhưng không phải là điều mặc nhiên tồn tại. Lịch sử đã chứng minh rằng: một dân tộc dù từng giành được độc lập, nếu không biết giữ gìn và phát huy, thì vẫn có thể đánh mất tất cả - từ chủ quyền, bản sắc đến niềm tin và tương lai. Trong kỷ nguyên hội nhập sâu rộng, Cách mạng công nghiệp lần thứ tư, chuyển đổi số và cạnh tranh toàn cầu đang định hình lại mọi giá trị. Chính trong hoàn cảnh đó, nhiệm vụ giữ gìn và phát huy độc lập, tự do không còn chỉ nằm trên chiến tuyến quân sự hay ngoại giao, mà lan tỏa đến từng lĩnh vực: kinh tế, văn hóa, giáo dục, khoa học - công nghệ, đặc biệt là trong tư tưởng, bản lĩnh và hành động của mỗi công dân.
Trách nhiệm này trước hết thuộc về thế hệ trẻ - lực lượng mang sứ mệnh tiếp nối sự nghiệp dựng xây đất nước trong thời đại mới. Thanh niên Việt Nam hôm nay không còn sống trong tiếng súng, nhưng đang đối mặt với những “cuộc chiến” phức tạp hơn: chiến tranh thông tin, tấn công mạng, nhiễu loạn giá trị, lệch chuẩn văn hóa, sự xâm lấn về tư tưởng và lối sống. Giữ vững độc lập, tự do trong thời đại này chính là giữ vững lòng tin vào lý tưởng của Đảng, khát vọng cống hiến cho dân tộc, và bản lĩnh làm chủ chính mình trong thế giới đa chiều.
Hơn bao giờ hết, thanh niên cần được khơi dậy tinh thần yêu nước thời đại mới - không phải chỉ bằng cảm xúc, mà bằng trí tuệ, hành động cụ thể: Đó là sự sáng tạo trong học tập, nghiên cứu, khởi nghiệp; Là bản lĩnh vượt qua cám dỗ vật chất, mê muội thông tin sai lệch; Là tinh thần xung kích trong chuyển đổi số, chuyển đổi xanh, phát triển bền vững; Là lòng tự hào về văn hóa dân tộc, gìn giữ tiếng Việt, truyền thống gia đình, nghĩa tình đồng bào.
Khi thế hệ trẻ mang trong mình khát vọng lớn, sẵn sàng hành động vì lợi ích chung của dân tộc, thì đó chính là lúc độc lập và tự do không chỉ được gìn giữ – mà còn được nâng lên thành động lực phát triển, thành nền tảng để dân tộc Việt Nam vươn mình mạnh mẽ giữa dòng chảy thế giới. Không phải ngẫu nhiên mà trong Đại hội XIII Đảng ta đã nhấn mạnh: “Khơi dậy khát vọng phát triển đất nước phồn vinh, hạnh phúc”. Khát vọng ấy sẽ không thể trở thành hiện thực nếu người Việt Nam hôm nay - đặc biệt là thế hệ trẻ - đánh mất ý thức về giá trị độc lập, tự do; hoặc thờ ơ, vô cảm trước vận mệnh quốc gia.
Trong kỷ nguyên vươn mình của dân tộc - khi Việt Nam không còn chỉ đi sau, mà đã bắt đầu “đứng vào hàng ngũ những nước đang phát triển có thu nhập trung bình cao”, thì nhiệm vụ giữ gìn độc lập, tự do không còn là sự phòng vệ đơn thuần, mà là hành động chủ động định hình tương lai. Đó là giữ vững chủ quyền trên không gian mạng. Là bảo vệ tự chủ về công nghệ, chuỗi cung ứng, an ninh lương thực, năng lượng. Là phát huy bản sắc văn hóa Việt giữa làn sóng toàn cầu hóa. Là đưa tiếng nói Việt Nam trở nên có trọng lượng trong các diễn đàn khu vực và thế giới. Bảo vệ độc lập, tự do trong thời bình chính là kiên định với mục tiêu dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh. Mỗi hành động nhỏ - từ ý thức chấp hành pháp luật, tinh thần phụng sự cộng đồng, đến sáng tạo công nghệ và giữ gìn di sản - đều là một mảnh ghép góp phần dựng xây tương lai dân tộc. Hơn ai hết, dân tộc Việt Nam hiểu rằng: độc lập và tự do không phải là món quà từ bên ngoài, mà là kết quả của một quá trình trường kỳ đấu tranh, đổi bằng máu, nước mắt và cả tương lai của nhiều thế hệ. Và chính từ những đau thương ấy, dân tộc ta đã dựng xây nên một đất nước hòa bình, tự chủ, từng bước phát triển thịnh vượng như hôm nay.
Tuy nhiên, giữ vững và phát huy giá trị độc lập, tự do trong bối cảnh hiện tại đòi hỏi trách nhiệm lớn lao hơn bao giờ hết - không chỉ ở các cấp lãnh đạo, mà trong từng người dân, đặc biệt là thế hệ trẻ. Khi đất nước đang bước vào kỷ nguyên mới – kỷ nguyên của hội nhập sâu rộng, của khát vọng hùng cường – thì việc bảo vệ “độc lập, tự do” không thể tách rời khỏi việc phát triển kinh tế tự chủ, bảo vệ bản sắc văn hóa, nâng cao năng lực nội sinh và giữ vững niềm tin chính trị. “Không có gì quý hơn độc lập, tự do” không chỉ là chân lý của quá khứ, mà còn là định hướng cho hiện tại và tương lai. Đó là lời cảnh tỉnh, là lời nhắc nhở và cũng là lời hiệu triệu mỗi người Việt Nam phải hành động - để không chỉ giữ vững một nền độc lập, tự do đã có, mà còn nâng tầm dân tộc, làm rạng danh đất nước trên trường quốc tế bằng chính trí tuệ, bản lĩnh và khát vọng vươn lên của chúng ta.
