Giữ gìn và vun đắp quan hệ đặc biệt Việt Nam - Lào

Bốn năm trước, sáng 29/6/2021, Tổng Bí thư Ban Chấp hành Trung ương Đảng Nhân dân Cách mạng Lào, Chủ tịch nước Cộng hòa Dân chủ Nhân dân Lào Thongloun Sisoulith đã có bài phát biểu thấm đẫm tinh thần bạn bè đồng chí tại Học viện Chính trị Quốc gia Hồ Chí Minh. Trong bài phát biểu của mình, đồng chí Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Lào đã dẫn lời hai lãnh tụ của hai đảng và Nhà nước Việt Nam và Lào là Chủ tịch Kayson Phomvihan và Chủ tịch Hồ Chí Minh để khẳng định quan hệ đặc biệt đoàn kết hiếm có giữa hai đất nước và hai dân tộc Lào và Việt Nam.

Mặc dù Hiệp định Geneva năm 1962 về Lào được ký kết, Mỹ vẫn không từ bỏ âm mưu xâm lược Lào, tăng cường viện trợ, giúp chính quyền Viêng Chăn tiến công lấn chiếm vùng giải phóng, đồng thời ra sức phá hoại Chính phủ liên hiệp, cô lập và vu cáo Neo Lào Hắc Xạt.

Cuộc chiến đấu của Nhân dân lào yêu nước sau đó đã nhận được sự giúp đỡ to lớn, chí tình của Việt Nam và lào cũng giành cho Việt Nam sự giúp đỡ to lớn trong vùng giải phóng Lào để chúng ta tập kết, vận chuyển vũ khí, đạn dược cho chiến trường.

Trong giai đoạn này, Việt Nam cử một số đơn vị quân tình nguyện và các đoàn chuyên gia quân sự, chính trị, kinh tế và văn hóa sang làm nhiệm vụ quốc tế ở Lào với số lượng ngày càng lớn theo yêu cầu của cách mạng Lào. Đến năm 1967, số cán bộ, công nhân Việt Nam tham gia xây dựng các lĩnh vực kinh tế, văn hóa ở Lào lên tới 15.000 người; riêng chuyên gia về quân sự lên tới 8.500 người.

Trong cuộc hội đàm giữa Đảng Nhân dân Lào và Đảng Lao động Việt Nam (tháng 12/1968), đồng chí Kaysone Phomvihane đã nhấn mạnh: “Sự giúp đỡ của Việt Nam cho cách mạng Lào hết sức tận tình và vô tư. Các đồng chí đã giúp chúng tôi cả vật chất và xương máu. Xương máu của nhân dân Việt Nam đã nhuộm đỏ khắp nơi trên đất nước Lào vì nền độc lập của Lào... Sự giúp đỡ của Việt Nam đối với Lào đã xây dựng nên mối quan hệ đặc biệt, thực tế đó cũng là sự vận dụng đúng đắn chủ nghĩa Mác - Lênin và chủ nghĩa quốc tế vô sản”.

Tượng đài hữu nghị Việt Nam-Lào tại Bảo tàng Lịch sử Quân sự Việt Nam khánh thành nhân dịp kỷ niệm 50 năm Quốc khánh nước Cộng hòa Dân chủ Nhân dân Lào (02/12/1975-02/12/2025)

Ngày 30/4/1975, với chiến thắng của chiến dịch Hồ Chí Minh lịch sử, nước Việt Nam hoàn toàn thống nhất. Từ sự cổ vũ của chiến thắng này, ngày 5/5/1975, Bộ Chính trị Đảng Nhân dân cách mạng Lào tổ chức Hội nghị mở rộng, quyết định phát động toàn Đảng, toàn dân, toàn quân trong cả nước nổi dậy đoạt lấy chính quyền và giành thắng lợi hoàn toàn dẫn đến sự ra đời của nước Cộng hòa Dân chủ Nhân dân Lào (tháng 12/1975). Đây là thắng lợi to lớn, triệt để của nhân dân các bộ tộc Lào, đồng thời cũng là thắng lợi quan trọng của mối quan hệ đặc biệt, liên minh đoàn kết chiến đấu, thủy chung, son sắt giữa hai dân tộc Việt Nam và Lào, mở ra giai đoạn mới trong quan hệ đặc biệt giữa hai nước Lào - Việt Nam.

Trong những năm Việt Nam và Lào tiến hành đổi mới đất nước, hai nước đều đặn tiến hành các hoạt động giúp đỡ, học hỏi, trao đổi kinh nghiệm về giữ vững định hướng chính trị theo con đường xã hội chủ nghĩa. Từ năm 1988, cuộc gặp thường niên giữa lãnh đạo cấp cao hai Đảng đã trở thành một cơ chế hoạt động chính thức giữa hai Đảng.

Một sự kiện có ý nghĩa quan trọng đánh dấu bước phát triển mới trong quan hệ hợp tác toàn diện Việt Nam - Lào là chuyến thăm hữu nghị chính thức nước Cộng hòa dân chủ nhân dân Lào của Đoàn đại biểu Đảng Cộng sản Việt Nam do Tổng Bí thư Nguyễn Văn Linh dẫn đầu, từ ngày 2 đến 4/7/1989.

Hai bên thống nhất với nhau nhiều vấn đề quan trọng trong việc đổi mới phương thức hợp tác giữa hai nước và giải quyết các vấn đề quốc tế, khu vực. Hai bên khẳng định hợp tác và giữ vững định hướng chính trị theo con đường xã hội chủ nghĩa.

Tổng Bí thư Tô Lâm thăm chính thức và dự Lễ kỷ niệm 50 năm Quốc khánh nước Cộng hòa Dân chủ Nhân dân Lào (02/12/1975-02/12/2025)

Tháng 10/1991, đồng chí Kayson Phomvihan, Tổng Bí thư Đảng Nhân dân cách mạng Lào và Đoàn đại biểu cấp cao Đảng Nhân dân cách mạng Lào thăm chính thức Việt Nam. Hai bên khẳng định quyết tâm trước sau như một tăng cường củng cố và nâng cao quan hệ đoàn kết đặc biệt Lào - Việt Nam, Việt Nam - Lào, đẩy mạnh hợp tác kinh tế, định kỳ trao đổi đoàn cấp thứ trưởng ngoại giao giữa hai nước nhằm phối hợp chặt chẽ các hoạt động ngoại giao trên các diễn đàn quốc tế.

Tháng 2/2019, cố Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Nguyễn Phú Trọng thăm chính thức nước Lào. Đây là chuyến thăm lịch sử tạo ra sự đột phá trong quan hệ hợp tác giữa hai nước. Cũng trong chuyến thăm này, hai bên nhất trí nâng cấp từ mối quan hệ “hữu nghị truyền thống” lên thành quan hệ “hữu nghị vĩ đại”. Mối quan hệ “hữu nghị vĩ đại” này được thể hiện trên tất cả các lĩn vực từ chính trị, đối ngoại, quốc phòng – an ninh, kinh tế, văn hóa, khoa học, giáo dục v.v…

Có một ca từ nổi tiếng trong một bài hát của nhạc sỹ nổi tiếng Trần Hoàn: “Rằng qua cơn hoạn nạn mới hiểu tận lòng nhau”. Mối quan hệ hữu nghị vĩ đại, đoàn kết đặc biệt, hợp tác toàn diện giữa Việt Nam - Lào là thành quả và sự kết tinh của hai đất nước, hai dân tộc đã được Chủ tịch Hồ Chí Minh, Chủ tịch Kaysone Phomvihane và Chủ tịch Suuphanouvong dày công vun đắp cũng như được thử thách qua bao gian khổ, hy sinh, thăng trầm.

Trong bối cảnh hội nhập sâu rộng quốc tế như hiện nay, Việt Nam sẵn sàng là bạn của tất cả các nước trên cơ sở tôn trọng nhau, bình đẳng và cùng có lợi, nhưng Việt Nam không bao giờ quên ơn những người bạn cũ thủy chung, nghĩa tình, trong sáng. Chúng ta vui mừng vì có nước bạn Lào với những người bạn nghĩa tình, thủy chung, son sắt ấy và mong muốn, cầu chúc cho mối quan hệ hữu nghị vĩ đại, đoàn kết đặc biệt giữa hai dân tộc lào và Việt Nam mãi mãi xanh tươi, đời đời bền vững.