Việt Nam tái đắc cử vào Hội đồng Nhân quyền Liên Hợp Quốc: Uy tín và vị thế quốc tế ngày càng cao

        Khái quát chung về Hội đồng Nhân quyền Liên Hợp Quốc

        Từ hậu quả tàn khốc của hai cuộc thế chiến đặc biệt là cuộc chiến tranh thế giới lần thứ hai, ngày 24/10/1945, Liên Hợp Quốc được thành lập với sứ mệnh cao cả là duy trì hòa bình, an ninh, thúc đẩy hợp tác quốc tế và bảo đảm quyền con người. Đây là các trụ cột quan trọng nhất được ghi nhận tại Điều 1, Hiến chương Liên Hợp Quốc. Trong hoạt động của Liên Hợp Quốc, quyền con người được coi là vấn đề trọng tâm, có tính xuyên suốt. Để bảo đảm quyền con người, Liên Hợp Quốc chú trọng xây dựng pháp luật về quyền con người và cơ chế giám sát việc thực thi các quyền trên thực tế. Hội đồng Nhân quyền Liên Hiệp Quốc là cơ chế quan trọng nhất về quyền con người trong hệ thống cơ chế của Liên Hợp Quốc, được thành lập theo Nghị quyết số 60/251 ngày 15/3/2006 của Đại hội đồng Liên Hiệp Quốc; gồm đại diện của 47 quốc gia thành viên (Châu Á 13; châu Phi 13; Mỹ Latinh 9; Tây Âu 8; Đông Âu 7) được bầu chọn trực tiếp bằng cách bỏ phiếu kín. Hội đồng Nhân quyền có trách nhiệm duy trì sự lãnh đạo chung đối với cộng đồng quốc tế nhằm thúc đẩy và bảo vệ quyền con người trên toàn cầu và giải quyết tình trạng xâm phạm quyền con người, đồng thời đưa ra các khuyến nghị về vấn đề đó. Chính vì vị trí quan trọng của Hội đồng Nhân quyền nên “các nước hết sức coi trọng, quyết liệt tham gia cơ chế này”.

        Khẳng định sự tin tưởng và kỳ vọng của quốc tế đối với vai trò và đóng góp của Việt Nam

        Việt Nam được bầu với số phiếu ủng hộ là 180/190 phiếu - số phiếu ủng hộ cao nhất trong số các ứng cử viên đại diện cho khu vực châu Á - Thái Bình Dương, đồng thời là nước châu Á - Thái Bình Dương duy nhất thuộc Hội đồng Nhân quyền Liên Hợp Quốc nhiệm kỳ 2023-2025 tái đắc cử nhiệm kỳ 2026-2028 (nhiệm kỳ sẽ bắt đầu vào ngày 1/1/2026). Đây là lần thứ ba Việt Nam vinh dự đảm nhiệm trọng trách này (sau các nhiệm kỳ 2014 - 2016 và 2023–2025). Trong điều kiện các thế lực phản động, thù địch ra sức tấn công Việt Nam trên mặt trận tư tưởng, đưa ra nhiều luận điệu phủ nhận, xuyên tạc, chống phá, vu cáo về tình hình thực hiện quyền con người ở Việt Nam, việc các nước tín nhiệm bầu Việt Nam tiếp tục làm thành viên Hội đồng Nhân quyền ngay khi chúng ta chuẩn bị hoàn thành nhiệm kỳ 2023-2025 có ý nghĩa hết sức to lớn: thể hiện sự trân trọng, ghi nhận và đánh giá cao của cộng đồng quốc tế đối với những thành tựu phát triển kinh tế - xã hội, đặc biệt là những nỗ lực và thành tựu to lớn của Việt Nam trong thúc đẩy và bảo đảm nhân quyền; là sự khẳng định mạnh mẽ về uy tín, năng lực, bản lĩnh, vị thế quốc tế ngày càng cao của Việt Nam - thành viên tích cực, đối tác tin cậy, vì hòa bình, hợp tác và phát triển bền vững; đồng thời, khẳng định sự kỳ vọng, niềm tin của cộng đồng quốc tế vào vai trò quan trọng và sự đóng góp tích cực của Việt Nam trong thúc đẩy hợp tác về bảo đảm quyền con người trên thế giới trong bối cảnh tình hình thế giới diễn biến nhanh chóng và phức tạp hiện nay. Chính vì vậy, những luận điệu phủ nhận, xuyên tạc, chống phá, vu cáo về tình hình thực hiện quyền con người ở Việt Nam của các thế lực thù địch thời gian qua trở nên lạc lõng và hoàn toàn không có sức thuyết phục.

        Việt Nam – hình mẫu phát triển con người gắn với công bằng xã hội

        Sau năm 1975, Việt Nam đứng trước muôn vàn khó khăn: hậu quả chiến tranh nặng nề, bị bao vây cấm vận kinh tế, và cơ sở hạ tầng kiệt quệ. Tuy nhiên, bằng tinh thần “tự lực cánh sinh”, Việt Nam đã mở ra một cuộc đổi mới toàn diện năm 1986, chuyển từ nền kinh tế kế hoạch hóa tập trung sang nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa - một mô hình chưa từng có tiền lệ trong lịch sử phát triển thế giới. Trong gần bốn thập kỷ đổi mới, với chủ trương, chính sách nhất quán của Đảng và Nhà nước là lấy con người làm trung tâm, là chủ thể, nguồn lực quan trọng nhất và là mục tiêu của sự phát triển, Việt Nam đã nỗ lực vương lên, đạt được những thành tựu nổi bật về phát triển con người và bảo đảm quyền con người, trở thành một trong số ít quốc gia vừa tăng trưởng kinh tế cao, vừa đảm bảo công bằng xã hội.

        Theo Báo cáo Phát triển Con người 2024 của Chương trình Phát triển Liên hợp quốc, Việt Nam có Chỉ số Phát triển Con người (HDI) đạt 0,766, xếp thứ 93/193 quốc gia vùng lãnh thổ, nằm trong nhóm có mức phát triển con người cao. So với năm 1990, HDI của Việt Nam đã tăng 53,5%, một trong những tốc độ cải thiện nhanh nhất thế giới[i]. Báo cáo Hạnh phúc Thế giới năm 2024 công bố Việt Nam đứng thứ 54/143 quốc gia/vùng lãnh thổ, tăng 11 bậc so với xếp hạng năm 2023[ii]. Đến nay, Việt Nam có quan hệ ngoại giao với 194 quốc gia, có quan hệ đối tác chiến lược và chiến lược toàn diện với 38 quốc gia, là thành viên tích cực của hơn 70 tổ chức quốc tế, nằm trong nhóm 32 nền kinh tế lớn nhất và nhóm 20 nền thương mại hàng đầu thế giới. Đời sống của hơn 100 triệu dân được cải thiện rõ rệt. Tỷ lệ nghèo đa chiều giảm mạnh từ 9,9% (2016) xuống còn 2,93% (2024); tuổi thọ trung bình đạt 74,7 tuổi; tỷ lệ biết chữ đạt trên 97%. VN đã hoàn thành sớm các mục tiêu phát triển thiên niên kỷ, đang nỗ lực thực hiện các cam kết quốc tế và thực hiện thành công 2 mục tiêu chiến lược đến năm 2030 trở thành quốc gia phát triển có thu nhập trung bình cao, đến năm 2045 trở thành nước phát triển có thu nhập cao. Đánh giá về nhân quyền Việt Nam, Bà Ramla Khalidi, Quyền Điều phối viên Thường trú Liên hợp quốc tại Việt Nam đã khẳng định: “Việt Nam đã thể hiện vai trò tiên phong trong bảo vệ và thúc đẩy quyền con người”[iii]. Bà Kanni Wignaraja - Trợ lý Tổng Thư ký Liên Hợp Quốc, Giám đốc khu vực châu Á - Thái Bình Dương của Chương trình Phát triển Liên Hợp Quốc với “sự ngưỡng mộ và tôn trọng sâu sắc” đã khẳng định: “Thế giới cần có thêm những tấm gương như Việt Nam”[iv]. Tổng Thư ký António Guterres nhấn mạnh : “Việt Nam là một đối tác quan trọng của Liên hợp quốc, đã có nhiều đóng góp thực chất và hiệu quả vào các hoạt động gìn giữ hòa bình của Liên hợp quốc… thúc đẩy hòa bình, phát triển bền vững và quyền con người trên thế giới”, ông khẳng định: “Việt Nam là hình mẫu của hoà bình và phát triển bền vững”[v].

        Việt Nam thúc đẩy các phương châm và ưu tiên khi đảm nhiệm cương vị thành viên Hội đồng Nhân quyền

        Bộ Ngoại giao Việt Nam cho biết trong lần thứ ba đảm nhiệm vai trò thành viên Hội đồng Nhân quyền, Việt Nam sẽ tiếp tục thúc đẩy 8 lĩnh vực ưu tiên về nâng cao hiệu quả hoạt động của Hội đồng Nhân quyền: bảo đảm quyền con người trong biến đổi khí hậu và chuyển đổi số, thúc đẩy bình đẳng giới, bảo vệ các nhóm dễ bị tổn thương, quyền y tế, quyền việc làm, giáo dục nhân quyền và quyền giáo dục. Việt Nam sẽ tiếp tục đóng góp vào các nỗ lực chung của cộng đồng quốc tế, giải quyết những quan tâm chung về quyền con người trên tinh thần "Tôn trọng và hiểu biết - Đối thoại và hợp tác - Tất cả các quyền con người cho tất cả mọi người". 

        Với cam kết mạnh mẽ là bạn, là đối tác tin cậy và là thành viên có trách nhiệm của cộng đồng quốc tế, Việt Nam sẽ tiếp tục nỗ lực hết mình, đồng hành cùng các quốc gia để gánh vác trọng trách chung, vượt qua thách thức, thúc đẩy chuyển đổi mạnh mẽ vì một thế giới hòa bình, ổn định và phát triển bền vững. Những nỗ lực ấy không chỉ nhằm mang lại hạnh phúc, ấm no cho nhân dân Việt Nam mà còn góp phần bảo đảm quyền con người và kiến tạo cuộc sống tốt đẹp hơn cho toàn nhân loại./.