Cơ hội và thách thức từ không gian phát triển mới của thành phố Cần Thơ sau sáp nhập

Việc sáp nhập tỉnh Sóc Trăng, Hậu Giang và thành phố Cần Thơ thành một thành phố trực thuộc Trung ương - thành phố Cần Thơ đã tạo ra nhiều cơ hội từ không gian phát triển mới.

Thứ nhất, mở rộng quy mô, đa dạng hóa động lực tăng trưởng. Sau sáp nhập thành phố Cần Thơ mới có diện tích tự nhiên hơn 6.360km²; quy mô dân số 4.199.806 người; số lượng đơn vị hành chính trực thuộc là 103 xã, phường (31 phường, 72 xã)[1]. Trong đó, sự mở rộng không gian địa lý mang lại nguồn tài nguyên phong phú, từ đất nông nghiệp, hệ thống sông ngòi cho đến đường bờ biển dài hơn 72km từ Sóc Trăng tạo nên nền tảng vững chắc để Cần Thơ phát triển đa dạng các lĩnh vực kinh tế.

Thứ hai, đa dạng hóa nguồn nhân lực, nâng cao chất lượng sống. Việc sáp nhập ba tỉnh, thành phố cũ thành thành phố Cần Thơ mới với nguồn nhân lực dồi dào, có trình độ đa dạng đã góp phần hình thành một lực lượng lao động phong phú, nhiều thành phần, đa lĩnh vực góp phần vào sự phát triển kinh tế - xã hội của địa phương. Bên cạnh đó, với hệ thống y tế và chăm sóc sức khỏe bao phủ ở nhiều lĩnh vực chuyên khoa và đa khoa, thành phố Cần Thơ mới có thể đóng vai trò trung tâm y tế vùng với hệ thống các trung tâm y tế vệ tinh bao phủ hơn.

Thứ ba, nâng cao hiệu quả và tinh gọn bộ máy quản lý hành chính. Sau sáp nhập, thành phố Cần Thơ mới không chỉ mở rộng quy mô mà còn hướng tới xây dựng mô hình chính quyền địa phương hai cấp tinh gọn và hiệu quả. Đây còn là cơ hội để tái cấu trúc bộ máy hành chính, giảm thiểu chồng chéo và tăng cường tính hiệu quả, hiệu lực, tăng phân cấp, phân quyền cho cấp cơ sở để triển khai có hiệu quả các chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước tại địa phương. Qua đó từng bước đưa thành phố Cần Thơ trở thành trung tâm phát triển của vùng Đồng bằng sông Cửu Long theo tinh thần Nghị quyết số 59-NQ/TW ngày 05/8/2020 của Bộ Chính trị về xây dựng và phát triển thành phố Cần Thơ đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045.

Ảnh: Lễ hội đua ghe ngo truyền thống thu hút đông đảo người dân thành phố Cần Thơ tham dự (Nguồn: Báo Lao động)

Tuy nhiên, bên cạnh những cơ hội từ không gian phát triển mới, thành phố Cần Thơ sau sáp nhập cũng phải đối mặt một số thách thức như:

Thứ nhất, thách thức từ công tác quản lý hành chính thông qua việc sắp xếp tinh gọn bộ máy, đảm bảo hiệu lực và hiệu quả. Sáp nhập ba đơn vị hành chính của Cần Thơ, Hậu Giang, Sóc Trăng đồng nghĩa với việc hợp nhất các bộ máy quản lý vốn hoạt động độc lập của ba địa phương và hướng tới xây dựng mô hình chính quyền địa phương hai cấp. Bên cạnh đó, việc sắp xếp lại đơn vị hành chính còn đồng nghĩa với việc tinh gọn, tái cơ cấu nhân sự, dẫn đến nguy cơ dư thừa lao động tại một số đơn vị, đặc biệt là các lao động không đáp ứng được yêu cầu của bối cảnh mới, từ đó đặt ra các đòi hỏi phải việc giải quyết các chế độ chính sách, giải quyết việc làm đối với các đối tượng bị ảnh hưởng.

Thứ ba, thách thức từ các vấn đề văn hóa - xã hội giữa việc hài hòa bản sắc văn hóa của ba địa phương và giảm bất bình đẳng xã hội. Sau sáp nhập, thành phố Cần Thơ có thành phần dân cư đa dạng với nhiều tộc người cùng sinh sống (Kinh, Hoa, Chăm, Khmer…) với sự đa dạng về bản sắc văn hóa, sự khác biệt về thu nhập, giáo dục, y tế, văn hóa cộng đồng… đòi hỏi xây dựng chính sách đầu tư, phát triển đồng bộ nhằm đảm bảo an sinh, công bằng xã hội và đáp ứng yêu cầu phát triển sau sáp nhập.

Thứ ba, thách thức trong sự kết nối các đô thị nội vùng tạo ra khó khăn cho sự phát triển thống nhất của không gian mới, nhất là từ trung tâm thành phố Cần Thơ đến các vùng khác có thể gặp khó khăn khi hạ tầng giao thông chưa thật sự đồng bộ, có thể ảnh hưởng tới phát triển kinh tế. Sự chênh lệch kinh tế giữa các đô thị cũng đòi hỏi thành phố Cần Thơ sau sáp nhập phải có chiến lược phân bổ nguồn lực hợp lý, nếu không có thể biến các đô thị trở thành “vùng phụ cận” thay vì các trung tâm bổ trợ hoặc hình thành nên các nhóm đô thị động lực.

Để tận dụng tối đa nguồn lực từ không gian mới đảm bảo phù hợp với chủ trương phát triển của Đảng và Nhà nước, đặc biệt là Nghị quyết số 59-NQ/TW ngày 05/8/2020 của Bộ Chính trị về xây dựng và phát triển thành phố Cần Thơ đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045 cần thực hiện đồng bộ một số giải pháp sau:

Một là, đảm bảo tính đa dạng và bền vững trong phát triển kinh tế. Cần tận dụng tối đa thế mạnh của địa phương sau quá trình sáp nhập; chú trọng phối hợp với các viện nghiên cứu, các trường đại học trong việc nghiên cứu lý luận và tổng kết thực tiễn toàn diện trên tất cả các lĩnh vực; quan tâm việc triển khai thực hiện ứng dụng công nghệ trong một số lĩnh vực như nông nghiệp công nghệ cao phù hợp với mục tiêu phát triển nông nghiệp bền[2]. Quan tâm kết nối và phát triển kinh tế biển với trọng tâm là năng lượng tái tạo và logistics, đúng với định hướng xây dựng các trung tâm logistics hiện đại, ứng dụng công nghệ cao.

Hai là, nâng cao chất lượng nguồn nhân lực và cải thiện đời sống xã hội. Cần có chiến lược tổng thể trong phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao sau sáp nhập thành phố đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045 gắn với xây dựng mô hình tổ chức chính quyền địa phương hai cấp. Chú trọng đầu tư vào giáo dục và đào tạo thông qua việcgắn kết các hoạt động đào tạo nghề với các hoạt động liên kết vùng, nâng cao vai trò liên kết giữa nhà trường - doanh nghiệp và chính quyền địa phương, quan tâm ưu tiên một số ngành nghề như công nghệ nông nghiệp, công nghệ bán dẫn, kỹ thuật năng lượng tái tạo, logistics…

Ba là, kết nối đô thị nội vùng hướng tới hiện thực hóa mục tiêu xây dựng đô thị thông minh, hiện đại. Đẩy nhanh các dự án đường cao tốc, mở rộng các tuyến quốc lộ, tối ưu hóa hệ thống giao thông đường thủy… nhằm phục vụ nhu cầu đi lại, vận chuyển hàng hóa và phát triển du lịch giữa các đô thị nội vùng trong thành phố. Quan tâm huy động vốn và có những chính sách ưu đãi đầu tư trên phương diện: Áp dụng đồng bộ, đảm bảo cân bằng phát triển, tránh cạnh tranh nội vùng, mỗi đô thị cần được định hướng với những vai trò riêng nhưng phải liên kết thành những vệ tinh trong mục tiêu phát triển chung.

Tóm lại, sáp nhập thành phố Cần Thơ, tỉnh Hậu Giang và tỉnh Sóc Trăng là một bước đi chiến lược trong việc phát huy tối đa tiềm lực địa phương và nâng cao vai trò của vùng Đồng bằng sông Cửu Long đáp ứng yêu cầu của thời kỳ phát triển mới. Việc tận dụng các cơ hội từ không gian phát triển mới cũng như nhận diện những thách thức trong quản lý và điều hành sẽ giúp thành phố Cần Thơ tìm ra được những định hướng phát triển mới đồng thời đưa thành phố thực sự trở thành trung tâm động lực của vùng Đồng bằng sông Cửu Long./.

DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO

1. Sắp xếp, hợp nhất 3 tỉnh, thành: TP. Cần Thơ mới có 31 phường, 72 xã, https://xaydungchinhsach.chinhphu.vn/sap-xep-hop-nhat-3-tinh-thanh-thanh-pho-can-tho-moi-co-31-phuong-72-xa-119250424094834535.htm
2. Nghị quyết số 59-NQ/TW ngày 05/8/2020 của Bộ Chính trị về xây dựng và phát triển thành phố Cần Thơ đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045, https://tulieuvankien.dangcongsan.vn/he-thong-van-ban/van-ban-cua-dang/nghi-quyet-so-59-nqtw-ngay-0582020-cua-bo-chinh-tri-ve-xay-dung-va-phat-trien-thanh-pho-can-tho-den-nam-2030-tam-nhin-6816