Hà Nội quyết tâm đổi mới phong cách lãnh đạo trong bối cảnh thực hiện mô hình chính quyền địa phương hai cấp

Trước đó, Hà Nội là một trong hai địa phương đã thí điểm thực hiện mô hình chính quyền đô thị theo Nghị quyết 97/2019/QH14 ngày 27/11/2019 của Quốc hội thí điểm tổ chức mô hình chính quyền đô thị tại thành phố Hà Nội.  Việc chuyển sang mô hình chính quyền địa phương hai cấp đòi hỏi sự điều chỉnh đồng bộ về thể chế, nhân sự, phương thức lãnh đạo và cơ chế phối hợp giữa các cấp chính quyền. Trong bối cảnh đô thị hóa nhanh, dân số đông, nhu cầu quản lý đa ngành, đa lĩnh vực ngày càng phức tạp, mô hình mới đặt ra yêu cầu cấp thiết về đổi mới phong cách lãnh đạo, nâng cao năng lực cán bộ, ứng dụng công nghệ số và cải cách hành chính mạnh mẽ.  Ban Thường vụ Thành ủy Hà Nội xác định, đây không chỉ là sự thay đổi về tổ chức mà còn là bước tiến chiến lược trong xây dựng chính quyền phục vụ, kiến tạo, minh bạch và gần dân hơn, phù hợp với yêu cầu phát triển Thủ đô trong giai đoạn mới.

Cải cách phương thức lãnh đạo của Đảng

Trong bối cảnh triển khai mô hình chính quyền địa phương hai cấp, yêu cầu cải cách phương thức lãnh đạo của Đảng trở nên cấp thiết với tất cả các địa phương, trong đó có Hà Nội, đặc biệt tại những địa bàn có tính chất phức tạp như phường Hoàng Liệt, dân số đông (55.820 người[1]), tốc độ đô thị hóa nhanh.

Chỉ trong 2 tháng sau sáp nhập, dưới sự lãnh đạo, chỉ đạo sâu sát, quyết liệt của tập thể Đảng ủy, Ủy ban nhân dân và sự đồng lòng của tập thể cán bộ, dù còn nhiều khó khăn trong việc tiếp cận nhiệm vụ mới, phường Hoàng Liệt đã giải quyết 152 thủ tục hành chính cho các hộ kinh doanh để thúc đẩy phát triển kinh tế tư nhân, xử lý 32 hồ sơ đất đai đảm bảo tính pháp lý và quyền lợi của nhân dân, tham mưu triển khai cải tạo chung cư cũ, thúc đẩy giải ngân vốn đầu tư công; huy động nhân dân cùng tham gia chỉnh trang đô thị nơi mình sinh sống đảm bảo sạch, đẹp, tích cực kiểm tra phòng cháy, chữa cháy và tập huấn cho 68 cơ sở về phòng cháy, chữa cháy…Thực tiễn này cho thấy vai trò then chốt của việc đổi mới phương thức lãnh đạo của Đảng, khẳng định vai trò người đứng đầu cấp ủy trong việc triển khai hiệu quả mô hình mới.

Không chỉ riêng phường Hoàng Liệt mà thực tế vận hành bộ máy sau sáp nhập phường cho thấy, phần lớn các tổ chức Đảng của Đảng bộ Thành phố Hà Nội đã và đang là trung tâm đoàn kết, là nơi định hướng phát triển, không chỉ là nơi ban hành nghị quyết. Thực hiện chỉ đạo của Thành ủy Hà nội, mỗi cán bộ, đảng viên, nhất là người đứng đầu nêu gương, dám nghĩ, dám làm, dám chịu trách nhiệm. Cải cách phương thức lãnh đạo của Đảng chính là chìa khóa để xây dựng chính quyền liêm chính, hiệu lực, hiệu quả và gần dân hơn.

Đổi mới phong cách lãnh đạo

Các Đảng ủy, chính quyền các xã, phường trên địa bàn thành phố Hà Nội nhận thức rõ việc chuyển từ mô hình chính quyền đô thị sang mô hình chính quyền địa phương hai cấp không chỉ là thay đổi về tổ chức bộ máy, mà còn đòi hỏi sự chuyển biến mạnh mẽ trong tư duy, phương pháp và hành vi lãnh đạo.

Trước hết, phong cách lãnh đạo cần chuyển từ hành chính, mệnh lệnh sang kiến tạo, phục vụ. Lãnh đạo cấp cơ sở phải gần dân, sát dân, lắng nghe và đồng hành cùng người dân trong giải quyết các vấn đề phát sinh từ thực tiễn. Tính chủ động, linh hoạt và khả năng tương tác đa chiều là những phẩm chất cần thiết trong môi trường quản lý đa ngành, đa lĩnh vực.

Thứ hai, lãnh đạo phải có năng lực quản trị hiện đại, am hiểu công nghệ số, sử dụng dữ liệu để ra quyết định và giám sát hiệu quả. Việc ứng dụng các nền tảng số trong quản lý, điều hành không chỉ giúp tăng tính minh bạch mà còn nâng cao hiệu suất công việc.

Thứ ba, cần xây dựng cơ chế đánh giá phong cách lãnh đạo dựa trên kết quả thực thi nhiệm vụ, mức độ hài lòng của người dân, và khả năng phối hợp liên ngành. Phong cách lãnh đạo mới phải gắn với cải cách hành chính, thúc đẩy giải ngân đầu tư công, quản lý đất đai, trật tự xây dựng và phát triển hạ tầng.

Đổi mới phong cách lãnh đạo là điều kiện tiên quyết để chính quyền hai cấp vận hành hiệu quả, đáp ứng yêu cầu phát triển Thủ đô trong giai đoạn mới. Lãnh đạo cấp phường, xã phải chuyển từ “quản lý” sang “đồng hành”, từ “mệnh lệnh” sang “tương tác và lắng nghe”.

Ảnh: Lãnh đạo 4 cơ quan Thành phố ký kết giao ước thi đua triển khai thực hiện các ứng dụng chuyển đổi số dùng chung 3 cấp (Nguồn: https://hanoi.gov.vn)

Nâng cao năng lực cán bộ lãnh đạo cơ sở

Nâng cao năng lựccủa đội  ngũ cán bộ lãnh đạo 126 xã, phường trên địa bàn thành phố Hà Nội đã và đang trở thành yêu cầu cấp thiết, mang tính quyết định đến hiệu quả vận hành bộ máy hành chính cơ sở trong bối cảnh mới. Đây không chỉ là yêu cầu về chuyên môn, mà còn là đòi hỏi về tư duy lãnh đạo hiện đại, phù hợp với mô hình quản trị công mới.

Trước hết, cán bộ lãnh đạo cấp cơ sở cần được đào tạo lại một cách bài bản về kỹ năng quản trị công, bao gồm quản lý ngân sách, điều hành nhân sự, xây dựng kế hoạch và giám sát thực thi chính sách. Bên cạnh đó, năng lực ứng dụng công nghệ số là yếu tố bắt buộc trong thời đại chuyển đổi số, giúp lãnh đạo ra quyết định dựa trên dữ liệu, tương tác hiệu quả với người dân và nâng cao tính minh bạch trong quản lý. Ngoài ra, kỹ năng truyền thông chính sách cũng cần được chú trọng. Lãnh đạo cơ sở phải biết cách truyền đạt chủ trương, chính sách một cách dễ hiểu, thuyết phục, tạo sự đồng thuận trong cộng đồng dân cư..

Đồng thời, cần xây dựng bộ tiêu chí đánh giá năng lực lãnh đạo phù hợp với mô hình chính quyền hai cấp. Bộ tiêu chí này cần nhấn mạnh vào năng lực giải quyết vấn đề, khả năng sáng tạo trong điều hành, hiệu quả phục vụ người dân và mức độ hài lòng của cộng đồng. Việc đánh giá phải khách quan, định lượng được, gắn với kết quả thực hiện nhiệm vụ và các chỉ số như SIPAS, PAPI, hiệu quả giải ngân đầu tư công.

Ứng dụng công nghệ số trong quản trị lãnh đạo

Quán triệt Nghị quyết số 57-NQ/TW, Đảng bộ và chính quyền Thủ đô xác định trọng tâm đột phá phát triển trong nhiệm kỳ 2025-2030 là phát triển khoa học và công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số; phát triển kinh tế tư nhân; giáo dục và đào tạo. Đây được coi là giải pháp quan trọng của Đảng bộ Hà Nội trong việc thúc đẩy kinh tế - xã hội trong nhiệm kỳ 2025-20230 và những năm tiếp theo, trong đó các tổ chức Đảng, các đảng viên phải gương mẫu đi đầu.

Trong bối cảnh Hà Nội triển khai mô hình chính quyền địa phương hai cấp, việc đổi mới phong cách lãnh đạo cấp ủy, chính quyền không thể tách rời quá trình chuyển đổi số. Phong cách lãnh đạo hiện đại đòi hỏi sự thay đổi từ tư duy quản lý truyền thống sang tư duy quản trị thông minh, dựa trên dữ liệu và công nghệ. Lãnh đạo cấp cơ sở không chỉ cần am hiểu công nghệ mà còn phải sử dụng dữ liệu như một công cụ ra quyết định, giám sát và tương tác với người dân một cách hiệu quả.

Việc ứng dụng nền tảng số giúp chính quyền địa phương tiếp cận nhanh chóng với phản hồi của người dân, nắm bắt kịp thời các vấn đề phát sinh và điều chỉnh chính sách sát thực tiễn. Tương tác qua các kênh số như cổng dịch vụ công, mạng xã hội, ứng dụng di động… không chỉ tăng tính minh bạch mà còn tạo dựng niềm tin và sự đồng thuận trong cộng đồng.

Đặc biệt, Hà Nội đã và đang  xây dựng hệ thống dashboard quản trị địa phương - một bảng điều khiển thông minh tích hợp các chỉ số về tiến độ dự án, hiệu quả giải ngân, mức độ hài lòng của người dân, tình hình trật tự đô thị, môi trường… Hệ thống này cho phép lãnh đạo Thành phố và các xã, phường theo dõi theo thời gian thực, đưa ra quyết định nhanh, chính xác và có cơ sở.

4 tháng sau khi thực hiện sáp nhập phường, xã, với sự lãnh đạo, chỉ đạo sát sao của Đảng bộ và chính quyền địa phương, sự đồng tâm, nỗ lực đổi mới phong cách lãnh đạo của đội ngũ cán bộ, Hà Nội đã có nhiều chuyển biến tích cực trong cải cách hành chính, quản lý đô thị và nâng cao chất lượng phục vụ người dân. Đổi mới phong cách lãnh đạo, nâng cao năng lực cán bộ và cải cách thể chế là chìa khóa để Hà Nội tiến xa hơn./.