Sáng 16-9, tại Hội nghị toàn quốc quán triệt, triển khai thực hiện 4 nghị quyết quan trọng của Bộ Chính trị, Ủy viên Trung ương Đảng, Phó Thủ tướng Chính phủ Lê Thành Long đã trình bày chuyên đề 2 về những nội dung trọng tâm, cốt lõi của Nghị quyết số 72-NQ/TƯ ngày 9-9-2025 của Bộ Chính trị về một số giải pháp đột phá, tăng cường bảo vệ, chăm sóc và nâng cao sức khỏe nhân dân và Kế hoạch hành động của Chính phủ thực hiện Nghị quyết.
Từng bước giảm gánh nặng chi phí y tế
Phó Thủ tướng Chính phủ Lê Thành Long cho biết, với sự quan tâm đặc biệt của Đảng, Nhà nước, những năm qua, công tác bảo vệ, chăm sóc và nâng cao sức khỏe nhân dân đã đạt được nhiều thành tựu quan trọng: Các chỉ tiêu y tế cơ bản được cải thiện qua các năm. Hệ thống y tế hoàn chỉnh tới tận cơ sở, phân bố rộng khắp. Chất lượng dịch vụ y tế được nâng cao. Đội ngũ nhân lực y tế phát triển cả về số lượng và chất lượng. Tỷ lệ bao phủ bảo hiểm y tế tăng nhanh, đạt 94,2% dân số...
“Việt Nam được quốc tế đánh giá cao trong việc thực hiện các mục tiêu phát triển bền vững của Liên hợp quốc về sức khỏe; chỉ số bao phủ dịch vụ y tế thiết yếu của Việt Nam cao hơn mức trung bình của các nước trong khu vực; nhiều chỉ số về sức khỏe người dân vượt trội so với nhiều quốc gia có cùng mức phát triển”, Phó Thủ tướng Chính phủ nêu rõ.
Tuy nhiên, công tác bảo vệ, chăm sóc và nâng cao sức khỏe nhân dân còn những hạn chế, bất cập và khó khăn, thách thức. Việc bảo vệ môi trường sống, rèn luyện nâng cao sức khỏe thường xuyên, bảo đảm an toàn thực phẩm, dinh dưỡng chưa được chú trọng đúng mức. Số năm sống khỏe mạnh còn thấp. Y tế dự phòng chưa đáp ứng yêu cầu; năng lực sản xuất, cung ứng thuốc, vật tư, thiết bị y tế còn hạn chế. Chất lượng khám, chữa bệnh, khả năng tiếp cận dịch vụ y tế còn chênh lệch giữa các cấp chuyên môn, vùng, miền, địa phương. Nghiên cứu khoa học, ứng dụng công nghệ và chuyển đổi số y tế còn chậm. Cơ chế chính sách chưa đủ mạnh để huy động các nguồn lực cho phát triển y tế, nhất là y tế tư nhân...
Trên cơ sở đánh giá những kết quả đạt được; phân tích các nguyên nhân; đồng thời, dự báo sát các yếu tố khách quan và chủ quan có thể ảnh hưởng đến công tác y tế thời gian tới và trước những yêu cầu cấp bách từ thực tiễn, Bộ Chính trị đã ban hành Nghị quyết số 72-NQ/TƯ về “Một số giải pháp đột phá, tăng cường bảo vệ, chăm sóc và nâng cao sức khỏe nhân dân” nhằm thay đổi mạnh mẽ trong nhận thức và hành động; đồng thời, đổi mới toàn diện với các giải pháp đột phá để hướng đến mục tiêu xây dựng một nước Việt Nam khỏe mạnh, mọi người dân đều được chăm sóc sức khỏe, sống lâu, sống khỏe, sống lành mạnh, góp phần quan trọng thúc đẩy phát triển đất nước giàu mạnh, văn minh, thịnh vượng trong kỷ nguyên mới.
Nghị quyết số 72-NQ/TƯ đề ra 5 quan điểm chỉ đạo, trong đó nêu rõ, bảo vệ, chăm sóc và nâng cao sức khỏe nhân dân là mục tiêu, là động lực, là nhiệm vụ chính trị hàng đầu, giữ vị trí ưu tiên trong các chiến lược, chính sách phát triển; là trách nhiệm của cả hệ thống chính trị, toàn xã hội và mọi người dân. Người dân là chủ thể trung tâm, được ưu tiên cao nhất trong việc xây dựng và thực hiện chính sách tăng cường bảo vệ chăm sóc và nâng cao sức khỏe thể chất, sức khỏe tinh thần, tầm vóc, tuổi thọ, số năm sống khỏe để phát triển toàn diện, được tiếp cận đầy đủ, công bằng, bình đẳng các dịch vụ y tế.
Bộ Chính trị cũng xác định, chuyển mạnh từ tư duy tập trung khám bệnh, chữa bệnh sang chủ động phòng bệnh. Xác định đúng vị thế, vai trò của y tế dự phòng, y tế cơ sở, y học cổ truyền; bảo đảm phòng bệnh từ sớm, từ xa, từ cơ sở. Nâng cao toàn diện chất lượng dịch vụ chăm sóc sức khỏe, phát triển y tế chuyên sâu và bảo đảm an ninh y tế. Đồng thời, có chính sách, cơ chế đột phá trong huy động và sử dụng hiệu quả mọi nguồn lực để nâng cao chất lượng công tác bảo vệ, chăm sóc và nâng cao sức khỏe nhân dân; đẩy mạnh phát triển khoa học, công nghệ và chuyển đổi số trong y tế; cải cách mạnh mẽ tài chính y tế, bảo đảm hiệu quả, bền vững của chính sách bảo hiểm y tế.
Nghị quyết số 72-NQ/TƯ xác định các mục tiêu đến năm 2030 và tầm nhìn đến năm 2045 nhằm nâng cao thể lực, trí lực, tầm vóc và tuổi thọ khỏe mạnh của nhân dân. Trong đó, đến năm 2030, tăng chiều cao trung bình của trẻ em và thanh thiếu niên từ 1-18 tuổi thêm tối thiểu 1,5 cm; tuổi thọ trung bình đạt 75,5 tuổi, trong đó, số năm sống khỏe mạnh đạt tối thiểu 68 năm. Người dân được tiếp cận dịch vụ y tế có chất lượng, hướng tới chăm sóc sức khỏe toàn diện. Từ năm 2026, người dân được khám sức khỏe định kỳ hoặc khám sàng lọc miễn phí ít nhất mỗi năm 1 lần, được lập sổ sức khỏe điện tử để quản lý sức khỏe theo vòng đời, từng bước giảm gánh nặng chi phí y tế. Đến năm 2030, người dân được miễn viện phí ở mức cơ bản trong phạm vi quyền lợi bảo hiểm y tế theo lộ trình.
Nghị quyết số 72-NQ/TƯ đề ra 6 nhóm nhiệm vụ, giải pháp, trong đó nêu rõ yêu cầu đổi mới mạnh mẽ tư duy và hành động trong lãnh đạo, chỉ đạo, tổ chức thực hiện trong lĩnh vực y tế. Đáng chú ý, cả nước sẽ chọn Ngày Sức khỏe thế giới 7-4 hằng năm là "Ngày Sức khỏe toàn dân".
Bảo đảm cân đối nguồn lực thực hiện
Theo Phó Thủ tướng Lê Thành Long, với tinh thần "6 rõ: Rõ người, rõ việc, rõ trách nhiệm, rõ thẩm quyền, rõ thời gian, rõ kết quả", Kế hoạch hành động của Chính phủ thực hiện Nghị quyết số 72-NQ/TƯ đã xác định các nhiệm vụ cụ thể để các bộ, ngành, địa phương xây dựng kế hoạch hành động, tổ chức triển khai, kiểm tra, giám sát, đánh giá việc thực hiện Nghị quyết.
Kế hoạch đề ra 6 nhóm nhiệm vụ, giải pháp chủ yếu.
Về tổ chức thực hiện, Đảng ủy Chính phủ đã chỉ đạo các cơ quan xây dựng và trình Quốc hội ban hành Nghị quyết chuyên đề về các cơ chế, chính sách để thực hiện hiệu quả Nghị quyết số 72-NQ/TƯ; trình Quốc hội xem xét, phê duyệt Chương trình mục tiêu quốc gia về chăm sóc sức khỏe, dân số và phát triển giai đoạn 2026-2035 tại kỳ họp thứ 10 của Quốc hội khóa XV để ưu tiên, bố trí đủ nguồn lực thực hiện Nghị quyết.
Về nguồn lực thực hiện Nghị quyết số 72-NQ/TƯ, các khoản kinh phí ước tính cho một số chính sách cụ thể thực hiện Nghị quyết như sau: Kinh phí khám sức khỏe định kỳ hoặc khám sàng lọc miễn phí cho người dân cần ngân sách Nhà nước chi 25.000 tỷ đồng; kinh phí thực hiện chính sách miễn viện phí, từ năm 2026, tối đa Nhà nước phải chi 21.545 tỷ đồng/năm. Hiện nay, kết dư bảo hiểm y tế khoảng 49.000-50.000 tỷ đồng, có thể thanh toán cho 2 năm đầu, sau đó, phải tính lộ trình tăng thu bảo hiểm y tế để cân đối dần.
"Bộ Y tế, Chính phủ tính toán tương đối kỹ và thấy khả thi, có thể cân đối được trong thời gian tới", Phó Thủ tướng nói.
Kết thúc phần trình bày, đồng chí Lê Thành Long nêu rõ: “Chính phủ đề nghị và kêu gọi các cấp, các ngành, các địa phương, Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và toàn thể nhân dân, cộng đồng doanh nghiệp cùng đoàn kết, chung tay, tổ chức triển khai, thực hiện hiệu quả Nghị quyết số 72-NQ/TƯ của Bộ Chính trị về một số giải pháp đột phá, tăng cường bảo vệ, chăm sóc và nâng cao sức khỏe nhân dân, cùng các chủ trương, đường lối, chính sách, pháp luật của Đảng, Nhà nước về y tế, vì một nước Việt Nam khỏe hơn, vững bước tiến lên trong kỷ nguyên phát triển mới của dân tộc”.
