Phát huy vai trò nhân dân trong góp ý dự thảo văn kiện Đại hội XIV của Đảng

1. Vị trí, vai trò của Nhân dân trong tham gia góp ý dự thảo Văn kiện Đại hội XIV của Đảng

Trong quá trình lãnh đạo cách mạng, Đảng ta luôn thấm nhuần và hết sức coi trọng việc vận dụng và phát triển sáng tạo tư tưởng Hồ Chí Minh về phát huy vai trò của Nhân dân, dựa vào Nhân dân để xây dựng Đảng. Chủ tịch Hồ Chí Minh khẳng định: “Trong bầu trời không gì quý bằng nhân dân. Trong thế giới không gì mạnh bằng lực lượng đoàn kết của nhân dân”[1]. Với Đảng, “mọi chủ trương, chính sách phải thực sự xuất phát từ cuộc sống, nguyện vọng, quyền và lợi ích chính đáng của nhân dân, lấy hạnh phúc, ấm no của nhân dân làm mục tiêu phấn đấu”[2]. Sức mạnh của Đảng bắt nguồn từ sức mạnh của Nhân dân. Muốn vậy, Đảng phải gắn bó mật thiết với Nhân dân, phát huy dân chủ, bảo đảm phát huy vai trò làm chủ của Nhân dân, tạo điều kiện thuận lợi để Nhân dân tham gia xây dựng, chỉnh đốn Đảng một cách thực chất, hiệu quả.

Với phương châm “Dân biết, dân bàn, dân làm, dân kiểm tra, dân giám sát, dân thụ hưởng”, dựa vào Nhân dân để xây dựng, chỉnh đốn Đảng là chủ trương xuyên suốt, nhất quán của Đảng ngay từ khi mới thành lập, là kinh nghiệm quý báu của Đảng trong quá trình lãnh đạo cách mạng Việt Nam. Các đại hội Đảng trước đây đều nêu vấn đề dựa vào Nhân dân để xây dựng Đảng, cả trong Điều lệ Đảng và trong tổng kết bài học kinh nghiệm.

Văn kiện Đại hội phải là một công trình khoa học kết tinh trình độ lý luận, tầm cao trí tuệ của toàn Đảng, niềm tin, khát vọng của cả dân tộc; những chủ trương, nhiệm vụ, giải pháp phải có sức sống từ trong thực tiễn; có sự tham gia đóng góp của các cơ quan, ban, bộ, ngành Trung ương, các địa phương, các tổ chức chính trị - xã hội và Nhân dân. Dự thảo Văn kiện Đại hội XIV của Đảng gồm: Dự thảo báo cáo chính trị; dự thảo báo cáo tổng kết một số vấn đề lý luận và thực tiễn về công cuộc đổi mới theo định hướng xã hội chủ nghĩa trong 40 năm qua ở Việt Nam; dự thảo báo cáo 5 năm thực hiện Chiến lược phát triển kinh tế - xã hội 10 năm 2021- 2030; phương hướng, nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội 5 năm 2026 - 2030; dự thảo báo cáo tổng kết công tác xây dựng Đảng và thi hành Điều lệ Đảng trình Đại hội XIV của Đảng.

 Dự thảo nhằm tập hợp trí tuệ của cán bộ, đảng viên và các tầng lớp Nhân dân trong cả nước tham gia quyết định những vấn đề quan trọng của Đảng, của đất nước. Chủ trương, đường lối của Đảng là nhất quán, xuyên suốt trên những vấn đề lớn, được thể hiện trong cương lĩnh chính trị để lãnh đạo, xây dựng đất nước trong từng thời kỳ. Trên cơ sở đó, các kỳ đại hội có nhiệm vụ tổng kết, đánh giá kết quả thực hiện trong từng nhiệm kỳ, đề ra mục tiêu, chủ trương, giải pháp cho nhiệm kỳ tới. Theo đó, Dự thảo các văn kiện trình Đại hội XIV đã kế thừa có chọn lọc trong văn kiện các đại hội của Đảng; đồng thời, có sự điều chỉnh, bổ sung, phát triển phù hợp. Với phương châm “Đoàn kết - Dân chủ - Kỷ cương - Đột phá - Phát triển”, Dự thảo Báo cáo chính trị tại Đại hội lần thứ XIV của Đảng đã nêu lên nhiều điểm mới.

2. Thực tiễn vấn đề phát huy vai trò của Nhân dân trong tham gia góp ý dự thảo Văn kiện Đại hội XIV của Đảng

Những năm qua, các cuộc vận động Nhân dân tham gia đóng góp ý kiến xây dựng chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước được thực hiện hiệu quả, đặc biệt là việc lấy ý kiến của Nhân dân đối với dự thảo văn kiện đại hội đảng bộ các cấp, dự thảo văn kiện trình Đại hội XIV của Đảng, v.v., đã trở thành đợt sinh hoạt chính trị rộng khắp trên cả nước.

Ban Tuyên giáo và Dân vận Trung ương đã phối hợp với Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, các tổ chức chính trị - xã hội ở Trung ương, tổ chức lấy ý kiến Nhân dân, lấy ý kiến đại diện các tổ chức thành viên Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, các nhân sĩ, trí thức, doanh nhân, chức sắc tôn giáo, đồng bào dân tộc thiểu số, người Việt Nam ở nước ngoài, đội ngũ công nhân, nông dân, người lao động, thanh niên, phụ nữ, cựu chiến binh, người cao tuổi.  

Điều đó cho thấy sự công phu, bài bản, trí tuệ, dân chủ và cầu thị trong xây dựng văn kiện, nghị quyết của Đại hội, thể hiện được sự gắn bó mật thiết giữa “ý Đảng” với “lòng Dân”. Thực tiễn thời gian qua, công tác giám sát, phản biện xã hội được triển khai thực hiện đồng bộ trong toàn hệ thống Mặt trận Tổ quốc Việt Nam. Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam các cấp đã tổ chức 16.770 đoàn giám sát, nghiên cứu, xem xét 19.264 văn bản, tham gia giám sát 28.031 cuộc; chủ trì tổ chức 5 hội nghị phản biện xã hội đối với các dự thảo luật quan trọng[3]^.

 Tuy nhiên, một số cấp ủy, chính quyền các cấp nhận thức chưa thật sự sâu sắc và đầy đủ, thậm chí có nơi còn vi phạm quyền làm chủ của Nhân dân, ngại tiếp xúc, đối thoại với Nhân dân, thiếu trách nhiệm trong giải quyết nguyện vọng chính đáng, bức xúc của người dân. Một số cấp ủy, tổ chức đảng chưa xử lý kịp thời hoặc giải quyết không hợp lý những vụ, việc được Nhân dân phản ánh, thậm chí còn có hiện tượng bao che. Ở nhiều nơi, việc giám sát, đóng góp ý kiến của Nhân dân thông qua Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và các tổ chức chính trị - xã hội còn mang tính hình thức, hiệu quả chưa cao. Những hạn chế này đã được Đảng ta chỉ ra: “Vai trò giám sát, phản biện xã hội của Mặt trận Tổ quốc, các tổ chức chính trị - xã hội và nhân dân ở một số nơi chưa thường xuyên, hiệu quả còn thấp, nhất là giám sát việc tu dưỡng, rèn luyện đạo đức, lối sống của cán bộ, đảng viên”[4].

3. Một số giải pháp cơ bản phát huy vai trò của Nhân dân trong góp ý dự thảo Văn kiện Đại hội XIV của Đảng

Một là, tăng cường tuyên truyền, giáo dục, nâng cao nhận thức về quyền làm chủ, ý thức trách nhiệm của Nhân dân trong thực hiện nhiệm vụ tham gia ý kiến vào dự thảo Văn kiện Đại hội XIV của Đảng.

Các cấp ủy, chính quyền, Mặt trận Tổ quốc, các tổ chức chính trị - xã hội, các lực lượng liên quan cần tăng cường công tác tuyên truyền, giáo dục, vận động để mỗi người dân nhận thức rõ hơn về vai trò, trách nhiệm của mình trong tham gia ý kiến vào dự thảo Văn kiện Đại hội XIV của Đảng. Đồng thời, mỗi người dân cần nhận thức rõ khi thực hiện nhiệm vụ tham gia ý kiến vào dự thảo Văn kiện Đại hội XIV của Đảng chính là để bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp, nguyện vọng chính đáng của Nhân dân, của dân tộc và đất nước.   

Hai là, tiếp tục xây dựng và hoàn thiện cơ chế đối thoại, bàn bạc và lắng nghe, xử lý những ý kiến phản ánh, kiến nghị, khiếu nại, tố cáo của Nhân dân.

Cấp ủy, tổ chức đảng thực hiện nghiêm túc trách nhiệm của mình đã được xác định trong Quy chế công tác dân vận của hệ thống chính trị ban hành kèm theo Quyết định số 23-QĐ/TW ngày 30-7-2021 của Bộ Chính trị; Quy định số 11-QĐi/TW ngày 18-02-2019 về trách nhiệm của người đứng đầu cấp ủy trong việc tiếp dân, đối thoại trực tiếp với dân và xử lý những phản ánh, kiến nghị của dân; Quy định số 13/QĐ-UBKTTW ngày 18-9-2019 của Ủy ban Kiểm tra Trung ương về việc tiếp nhận, xử lý đơn thư, tiếp đảng viên và công dân; Quy định số 213-QĐ/TW ngày 02-01-2020 của Bộ Chính trị về trách nhiệm của đảng viên đang công tác thường xuyên giữ mối liên hệ với tổ chức đảng và Nhân dân nơi cư trú.

Ba là, đổi mới phương thức lãnh đạo của Đảng đối với Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và các tổ chức chính trị - xã hội.

Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và các tổ chức chính trị - xã hội phải thực sự gần dân, sát dân, là cầu nối giữa Nhân dân với Đảng, đóng vai trò quan trọng trong xây dựng khối đại đoàn kết toàn dân tộc; chăm lo, bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp, nguyện vọng chính đáng của Nhân dân, tích cực vận động Nhân dân tham gia đóng góp ý kiến, góp phần xây dựng, phát triển đất nước nhanh và bền vững trong tình hình mới.

 Bốn là, tiếp tục triển khai thực hiện tốt chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước bảo đảm quyền và lợi ích hợp pháp, nguyện vọng chính đáng của Nhân dân.

Nâng cao chất lượng đời sống mọi mặt cho người dân, thu hẹp khoảng cách giàu nghèo, bảo đảm an sinh xã hội, giải quyết tốt những vấn đề bức xúc hiện nay. Phát triển bền vững phải gắn với nhu cầu thiết thực, hiệu quả của quản lý Nhà nước không chỉ được đo bằng tốc độ tăng trưởng mà còn bởi khả năng đáp ứng nhu cầu thiết yếu của người dân như y tế, giáo dục, việc làm, các dịch vụ an sinh xã hội và môi trường sống an toàn.

Năm là, xây dựng đội ngũ cán bộ các cấp, đội ngũ cán bộ chủ chốt đủ phẩm chất, năng lực, uy tín; thực sự trọng dân, gần dân, hiểu dân.

Xây dựng đội ngũ cán bộ các cấp, đội ngũ cán bộ chủ chốt đủ phẩm chất, năng lực, uy tín; thực sự trọng dân, gần dân, hiểu dân; có trách nhiệm và biết phát huy vai trò, quyền làm chủ của Nhân dân, thực sự hết lòng, hết sức phụng sự Tổ quốc, phục vụ Nhân dân. Mỗi cán bộ, đảng viên, tổ chức đảng cần kiên quyết đấu tranh, ngăn chặn, đẩy lùi những biểu hiện suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, những biểu hiện “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong nội bộ; tạo cơ sở chính trị - pháp lý và niềm tin vững chắc của Nhân dân đối với Đảng, cùng Nhân dân xây dựng, chỉnh đốn Đảng trong sạch, vững mạnh, đáp ứng tốt yêu cầu, nhiệm vụ ngày càng nặng nề, phức tạp hơn trong giai đoạn phát triển mới của đất nước.

Sáu là, phê phán những quan điểm sai trái thù địch xuyên tạc, phủ nhận vai trò của Nhân dân trong góp ý dự thảo Văn kiện Đại hội XIV của Đảng.

Các thế lực thù địch thực hiện âm mưu “diễn biến hòa bình”, thúc đẩy “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong nội bộ với mục tiêu làm mất ổn định nội bộ trong hàng ngũ lãnh đạo, gieo rắc hoài nghi, ngờ vực lẫn nhau, làm giảm sút lòng tin của Nhân dân vào Đảng và chế độ xã hội chủ nghĩa, xa rời quan hệ Đảng với Nhân dân. Một trong những nội dung, yếu tố quan trọng để Nhân dân có thể phát huy vai trò trong công tác bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng là phải thực hành dân chủ rộng rãi, để làm sao thật sự dân là chủ, dân làm chủ, từng bước hoàn thiện nền dân chủ xã hội chủ nghĩa.

4. Kết luận

Dự thảo các văn kiện trình Đại hội XIV của Đảng là một Dự thảo có nhiều đổi mới cả trong cấu trúc và nội dung thể hiện. Trong đó, nhiều nhận thức mới được kế thừa, bổ sung và phát triển từ những đại hội trước. Đây hoàn toàn phù hợp với quy luật: khách quan, toàn diện, lịch sử, khoa học và phát triển. Lấy ý kiến và phát huy vai trò Nhân dân tham gia đóng góp vào dự thảo các văn kiện trình Đại hội XIV của Đảng là cơ sở quan trọng để thống nhất về nhận thức mới, phục vụ tốt nhất cho thảo luận rộng rãi trong toàn Đảng, toàn dân, tạo khối thống nhất về ý chí và hành động thực hiện Nghị quyết sau Đại hội XIV của Đảng./.