Tờ trình về các nội dung sửa đổi, bổ sung Luật Giáo dục; Luật Giáo dục nghề nghiệp, Luật Giáo dục đại học cho biết, 3 dự án luật có mối quan hệ chặt chẽ, được xây dựng đồng bộ nhằm thể chế hóa kịp thời các chủ trương, định hướng lớn của Đảng, đặc biệt là Nghị quyết số 71-NQ/TƯ của Bộ Chính trị về đột phá phát triển giáo dục và đào tạo, cùng các nghị quyết trụ cột về khoa học - công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số, hợp tác quốc tế, phát triển kinh tế tư nhân, và đổi mới công tác xây dựng - thi hành pháp luật.
Quang cảnh phiên họp. Ảnh: media.quochoi.vn
Nội dung cơ bản của dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Giáo dục tập trung vào 4 nhóm: Thể chế hóa một số nội dung quan trọng của Đảng, đặc biệt là Nghị quyết số 71; tháo gỡ vướng mắc trong thực tiễn, bảo đảm quản lý nhà nước và sự thống nhất của hệ thống pháp luật; thể hiện rõ tinh thần phân quyền, phân cấp trong quản lý giáo dục, tăng quyền chủ động và tự chủ cho Bộ Giáo dục và Đào tạo, chính quyền địa phương và cơ sở giáo dục, vừa đáp ứng yêu cầu phát triển hiện đại, hiệu lực, hiệu quả, vừa phù hợp với chủ trương của Đảng và Nhà nước về đẩy mạnh phân quyền, phân cấp...
Dự thảo Luật Giáo dục nghề nghiệp (sửa đổi) gồm 9 chương, 42 điều, giảm 37 điều so với Luật Giáo dục nghề nghiệp hiện hành, nhằm tháo gỡ những vướng mắc trong thực tiễn.
Dự thảo Luật đã sửa đổi và hoàn thiện 30/42 điều; tinh giản và loại bỏ nhiều quy định vốn đã được điều chỉnh trong các văn bản pháp luật khác, nhằm tránh chồng chéo và bảo đảm tính thống nhất của hệ thống pháp luật...
Dự thảo Luật Giáo dục đại học (sửa đổi) được xây dựng theo hướng luật khung, bảo đảm tính đồng bộ, gồm 9 chương, 46 điều, giảm 27 điều so với Luật Giáo dục đại học hiện hành.
Dự thảo Luật được xây dựng trên cơ sở tổng kết toàn diện việc thi hành Luật Giáo dục đại học năm 2012 và Luật sửa đổi, bổ sung một số điều năm 2018; bám sát tinh thần Nghị quyết số 71-NQ/TƯ, cùng với các nghị quyết có liên quan của Trung ương (Nghị quyết số 66-NQ/TƯ, 59-NQ/TƯ, 57-NQ/TƯ và 72-NQ/TƯ), nhằm thể chế hóa đầy đủ các chủ trương, chính sách lớn của Đảng về phát triển và nâng cao chất lượng giáo dục đại học trong thời kỳ mới.
Báo cáo tóm tắt Thẩm tra dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Giáo dục do Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa và Xã hội của Quốc hội Nguyễn Đắc Vinh trình bày cho thấy, Ủy ban tán thành sự cần thiết, mục tiêu và quan điểm sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Giáo dục.
Đồng ý với việc hoàn thiện hệ thống giáo dục quốc dân theo hướng tăng liên thông giữa giáo dục phổ thông với đào tạo nghề, tuy nhiên, Ủy ban đề nghị cơ quan chủ trì soạn thảo xác định rõ vị trí trung học nghề trong hệ thống giáo dục quốc dân và trong 8 bậc của khung trình độ quốc gia; căn cứ để trung học nghề là cấp học tương đương trung học phổ thông; làm rõ tiêu chí, chuẩn đầu ra của trung học nghề.
Cũng nhất trí với việc bỏ quy định cấp bằng tốt nghiệp trung học cơ sở, chỉ quy định xác nhận học bạ hoàn thành chương trình trung học cơ sở do hiệu trưởng trường trung học cơ sở thực hiện. Song, Ủy ban cũng đề nghị làm rõ tiêu chuẩn và cách thức cấp bằng tốt nghiệp trung học nghề để khẳng định cơ sở xác định tương đương với bằng tốt nghiệp trung học phổ thông...
Đặc biệt, Ủy ban tán thành với quy định Nhà nước cung cấp một bộ sách giáo khoa sử dụng thống nhất toàn quốc, nhằm thể chế hóa chủ trương của Đảng về sách giáo khoa giáo dục phổ thông...
Về Dự án Luật Giáo dục Đại học (sửa đổi), Ủy ban nhất trí quy định về chính sách Nhà nước phát triển giáo dục đại học, nhưng cần làm rõ vai trò chủ đạo của ngân sách nhà nước trong đầu tư cho giáo dục đại học; bao gồm chính sách đối với giáo dục đại học công lập và giáo dục đại học ngoài công lập.
Việc quy định về tổ chức và quản trị của cơ sở giáo dục đại học của dự thảo Luật đã thể chế hóa tinh thần Nghị quyết số 71-NQ/TƯ trong việc bảo đảm quyền tự chủ đầy đủ, toàn diện cho các cơ sở giáo dục đại học không phụ thuộc vào mức độ tự chủ tài chính. Tuy nhiên, Ủy ban đề nghị giao Chính phủ có văn bản hướng dẫn riêng về tự chủ đại học; quy định rõ về mức độ tự chủ dựa trên năng lực quản trị, chất lượng giáo dục được kiểm định và năng lực tài chính của cơ sở giáo dục đại học...
Về dự án Luật Giáo dục nghề nghiệp sửa đổi, Ủy ban cho rằng, dự án Luật đã sửa đổi, bổ sung nhiều nội dung quan trọng, thể chế hóa các chủ trương mới của Đảng về đột phá phát triển giáo dục và đào tạo; cơ bản đáp ứng yêu cầu về đổi mới tư duy xây dựng pháp luật.
Đối với mô hình trường trung học nghề (Điều 7), Ủy ban đề nghị nghiên cứu chủ trương, quy định lộ trình sắp xếp trung tâm giáo dục nghề nghiệp - giáo dục thường xuyên thành trường trung học nghề, thống nhất chủ trương sắp xếp mạng lưới. Bổ sung mô hình giáo dục nghề nghiệp (đào tạo trình độ cao đẳng) trong các cơ sở giáo dục đại học, đặc biệt đối với các khối ngành kỹ thuật - công nghệ.
Ủy ban cơ bản tán thành với quy định về sự tham gia của các doanh nghiệp trong hoạt động giáo dục nghề nghiệp, nhưng đề nghị quy định cụ thể hơn về các chính sách khuyến khích, hỗ trợ doanh nghiệp...
