Đội ngũ cán bộ chiến lược không chỉ là “cái gốc” mà còn là “dây chuyền của bộ máy”. Nếu dây chuyền không tốt, không chạy thì toàn bộ máy dù tốt đến mấy cũng tê liệt. Vì vậy, sự thành công của sự nghiệp cách mạng trong nhiệm kỳ tới và những năm tiếp theo phụ thuộc trực tiếp vào chất lượng, năng lực lãnh đạo và phẩm chất đạo đức của đội ngũ cán bộ cấp chiến lược.
Đội ngũ cán bộ cấp chiến lược - Nhân tố rất quan trọng trong sự nghiệp đổi mới
Đội ngũ cán bộ cấp chiến lược là những người giữ các chức vụ chủ chốt trong các cơ quan lãnh đạo của Đảng, Nhà nước và các đoàn thể chính trị - xã hội từ Trung ương đến địa phương, có ảnh hưởng quyết định đến đường lối, chủ trương, chính sách của quốc gia.
Sau 40 năm đổi mới, Việt Nam đang tiến vào kỷ nguyên phát triển mới với những mục tiêu cao hơn. Điều này đòi hỏi Đảng phải có một đội ngũ cán bộ có tầm nhìn xa, chiến lược, dự báo được xu hướng phát triển của thế giới, nhận diện được thách thức và cơ hội, nhất là trong bối cảnh toàn cầu hóa, Cách mạng Công nghiệp 4.0 và biến đổi khí hậu.
Cán bộ cấp chiến lược phải là người biến chủ trương, Nghị quyết thành các chương trình hành động cụ thể, giải quyết dứt điểm các “điểm nghẽn” về thể chế, hạ tầng và nguồn nhân lực. Đây là đội ngũ tiên phong trong bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, kiên quyết đấu tranh chống suy thoái, “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa”, giữ vững sự đoàn kết, thống nhất trong Đảng và đồng thuận trong xã hội.
Do đó, việc chuẩn bị đội ngũ cán bộ cấp chiến lược cho nhiệm kỳ Đại hội XIV là nhiệm vụ then chốt. Đảng cần lựa chọn những người “thật sự tiêu biểu về phẩm chất, năng lực và sự nghiệp”. Nếu công tác cán bộ không tốt, chọn sai người, hậu quả sẽ vô cùng lớn, không chỉ làm chậm bước phát triển mà còn dẫn đến mất mát tài sản, tha hóa quyền lực và xói mòn niềm tin.
Để đáp ứng yêu cầu của kỷ nguyên mới, đội ngũ cán bộ cấp chiến lược phải hội tụ năm yếu tố cơ bản, tạo thành bộ tiêu chuẩn toàn diện về phẩm chất và năng lực. Trước hết, phải có bản lĩnh chính trị vững vàng, tuyệt đối trung thành với chủ nghĩa Mác-Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, mục tiêu độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội. Luôn kiên định và bảo vệ vững chắc nền tảng tư tưởng của Đảng. Phải thực hiện nghiêm các quy định về trách nhiệm nêu gương, tuyệt đối không tham nhũng, tiêu cực, lãng phí, và kiên quyết chống lại các biểu hiện suy thoái về đạo đức, lối sống (Đức).
Có năng lực chuyên môn và tư duy chiến lược, hiểu biết sâu rộng. Phải có trình độ chuyên môn, nghiệp vụ cao, am hiểu sâu sắc về lĩnh vực mình phụ trách. Đặc biệt, phải có tầm nhìn chiến lược, khả năng phân tích, dự báo và kịp thời đề xuất, tổ chức thực hiện các chủ trương lớn. Cần có kinh nghiệm thực tiễn phong phú, đặc biệt là kinh nghiệm ở các vị trí chủ chốt cấp dưới, và có trình độ ngoại ngữ, tin học để hội nhập quốc tế (Tài).
Có tinh thần dám nghĩ, dám làm, dám chịu trách nhiệm. Cán bộ cấp chiến lược phải là người dám nghĩ, dám nói, dám làm, dám chịu trách nhiệm, dám đương đầu với khó khăn, thử thách, quyết liệt trong hành động vì lợi ích chung. Tinh thần đổi mới, sáng tạo là bắt buộc để phá vỡ các rào cản, “điểm nghẽn” trong phát triển (Sức).
Quy định 377-QĐ/TW- Bước đột phá trong xây dựng thể chế cán bộ
Để xây dựng đội ngũ cán bộ đáp ứng được các yêu cầu trên, Đảng và Nhà nước đang tập trung vào năm giải pháp chiến lược, trong đó Quy định 377-QĐ/TW về phân cấp quản lý cán bộ và các cơ chế “có vào, có ra”, công tác cán bộ đã bước vào giai đoạn đột phá về thể chế, tạo ra hành lang pháp lý vững chắc để xây dựng đội ngũ cán bộ đủ sức gánh vác trọng trách.
Quy định đã thống nhất quan điểm và hoàn thiện tiêu chuẩn chức danh cán bộ. Tiếp tục quán triệt sâu sắc các quan điểm của Đảng về công tác cán bộ, đặc biệt là tư tưởng Hồ Chí Minh về “đức” và “tài”. Xây dựng, hoàn thiện hệ thống tiêu chuẩn chức danh cán bộ một cách khoa học, cụ thể và lượng hóa được, gắn với vị trí việc làm và khung năng lực, bảo đảm không lọt vào những người không xứng đáng.
Thực hiện nghiêm quy định cán bộ chủ chốt các cấp phải trải qua vị trí chủ chốt cấp dưới, trừ trường hợp đặc biệt do cấp có thẩm quyền xem xét, quyết định. Tăng cường luân chuyển cán bộ giữa các cấp, các ngành, các lĩnh vực để rèn luyện thực tiễn, nhất là ở các địa bàn khó khăn, phức tạp. Đổi mới căn bản công tác đào tạo, bồi dưỡng theo hướng chuyên sâu, hiện đại, cập nhật kiến thức quốc tế.
Tăng cường kiểm soát quyền lực, chống chạy chức, chạy quyền. Giữ vững kỷ luật, kỷ cương trong công tác cán bộ; tăng cường công tác kiểm tra, giám sát, phòng, chống các hiện tượng chạy chức, chạy quyền, chạy quy hoạch, chạy luân chuyển, chạy đi học. Xử lý nghiêm, đồng bộ giữa kỷ luật đảng với kỷ luật của Nhà nước và xử lý bằng pháp luật đối với cán bộ vi phạm, đặc biệt là những cán bộ có động cơ sai trái, tư tưởng cục bộ, bè phái.
Xây dựng cơ chế khuyến khích và bảo vệ cán bộ tiên phong đột phá phát triển. Xây dựng cơ chế khuyến khích và bảo vệ những cán bộ cấp chiến lược dám nghĩ, dám nói, dám làm, dám chịu trách nhiệm vì lợi ích chung. Điều này tạo động lực cho sự đổi mới, sáng tạo, giúp cán bộ không sợ sai lầm khi hành động đúng. Hoàn thiện chế độ, chính sách tiền lương, nhà ở, phúc lợi để cán bộ yên tâm công tác, toàn tâm toàn ý phục vụ, không bị chi phối bởi các yếu tố vật chất, giảm thiểu nguy cơ tham nhũng.
Quy định 377-QĐ/TW thiết lập cơ chế phân cấp quản lý cán bộ một cách khoa học và chặt chẽ hơn. Phân định rõ thẩm quyền và trách nhiệm của từng cấp ủy, tổ chức đảng trong việc quản lý, đánh giá, bổ nhiệm cán bộ, tránh tình trạng bao biện hoặc đùn đẩy trách nhiệm giữa các cấp. Quy định mới thắt chặt quy trình quy hoạch, bổ nhiệm, giới thiệu ứng cử, bảo đảm tính công khai, minh bạch cao hơn, gắn với kết quả công việc và sự tín nhiệm của Nhân dân. Đây là giải pháp hữu hiệu để kiểm soát quyền lực, chống “chạy quy hoạch” và “chạy bổ nhiệm” từ gốc. Thiết lập cơ chế "có vào, có ra" nghiêm minh, thể chế hóa một cách cụ thể các cơ chế tạm đình chỉ công tác, cho thôi giữ chức vụ, từ chức, miễn nhiệm đối với cán bộ có năng lực yếu kém, không hoàn thành nhiệm vụ hoặc có sai phạm chưa đến mức kỷ luật. Cơ chế này đảm bảo sự vận hành liên tục của bộ máy, loại bỏ kịp thời những cán bộ không xứng đáng, không thể để lọt những người cơ hội chính trị, tham vọng quyền lực vào đội ngũ lãnh đạo. Đây là điểm đột phá của Quy định 377-QĐ/TW.
Xây dựng đội ngũ cán bộ cấp chiến lược, đặc biệt là chuẩn bị cho Đại hội XIV của Đảng, không chỉ là nhiệm vụ nội bộ mà còn là trách nhiệm lịch sử gắn liền với vận mệnh dân tộc. Những giải pháp chiến lược, cùng với sự thể chế hóa mạnh mẽ từ Quy định 377-QĐ/TW tạo ra một bộ máy quản lý cán bộ vừa dân chủ, vừa tập trung, vừa chặt chẽ. Điều này khẳng định quyết tâm của Đảng trong việc xây dựng một đội ngũ cán bộ có đầy đủ “đức, sức, tài”, “tận trung với nước, tận hiếu với dân”, đáp ứng được yêu cầu phát triển đất nước nhanh, bền vững, tiến tới mục tiêu trở thành nước phát triển, có thu nhập cao theo định hướng xã hội chủ nghĩa vào giữa thế kỷ XXI./.
