Cách đây tròn 1 tháng, người dân của mọi miền đất nước cùng hòa chung niềm vui của "ngày hội non sông". Trên khắp các tuyến đường, ngõ phố, từ thành thị đến nông thôn là sắc đỏ và vàng là màu của cờ Đảng, cờ Tổ quốc. Người dân vui mừng phấn khởi trước thời khắc thiêng liêng và trọng đại của dân tộc, khi đất nước được định hình theo một chỉnh thể hành chính mới. Từ 63 tỉnh, thành phố, Việt Nam chính thức còn 34 tỉnh, thành phố; cấp huyện chính thức dừng hoạt động; chính quyền địa phương còn 2 cấp.
Những ngày đầu chính quyền địa phương 2 cấp đi vào vận hành, không ít người đi làm hồ sơ, thủ tục hành chính lo lắng khi khối lượng công việc lớn, nhiều bỡ ngỡ, việc cấp hồ sơ thủ tục có thể bị chậm lại....Thế nhưng, nhờ sự chuẩn bị kĩ lưỡng, 1 tháng qua, các thủ tục hành chính phục vụ người dân và doanh nghiệp được vận hành cơ bản thông suốt, hiệu quả. Hàng loạt thủ tục công, đặc biệt là lĩnh vực đất đai được giải quyết trực tiếp tại cấp xã, phường. Với quy trình mới, các khâu trung gian trong việc cấp sổ đỏ cho người dân đã được loại bỏ. Nhiều thủ tục phải thực hiện ở cấp tỉnh hay tại Văn phòng đăng ký đất đai thì nay đã được thực hiện ngay tại xã, phường.
Sau 20 ngày nộp hồ sơ sang tên nhà đất, anh Đỗ Văn Hoàng, phường Phù Khê, tỉnh Bắc Ninh đã nhận được sổ đỏ theo đúng giấy hẹn: "Chính quyền 2 cấp các thủ tục hành chính chặt chẽ hơn trong quá trình giải quyết hồ sơ đơn giản, thuận tiện cho người dân".
Điểm phục vụ hành chính công phường Bạch Mai, Hà Nội
Một trong những kết quả nổi bật khi mô hình xã, phường mới đi vào vận hành chính là việc giải quyết thủ tục hành chính cho người dân và doanh nghiệp không những được đảm bảo, mà còn thông suốt, tiện ích hơn. Đặc biệt, giờ đây người dân và doanh nghiệp có thể làm thủ tục "phi địa giới hành chính" - nộp hồ sơ và nhận kết quả giải quyết thủ tục hành chính tại bất kỳ cơ quan, bộ phận tiếp nhận nào, không phụ thuộc vào nơi đăng ký thường trú, tạm trú hay địa điểm thực hiện giao dịch.
Một số người dân tại Thủ đô Hà Nội bày tỏ: "Sau khi có phường Cầu Giấy mới, tôi rất háo hức chờ sự thay đổi mới. Đến đây tôi thật sự rất vui khi thấy việc làm thủ tục hành chính cho người dân bây giờ rất nhanh, rất thuận tiện, cán bộ nhiệt tình giúp đỡ". "Tôi thấy Uỷ ban mới khi đến làm việc các cán bộ rất nhiệt tình, chu đáo, hướng dẫn tận tình nên tôi yên tâm và mọi việc nhanh chóng, không mất thời gian".
1 tháng qua, Trung tâm phục vụ hành chính công cấp xã được thành lập tại các tỉnh, thành phố đã thực hiện tiếp nhận, giải quyết các thủ tục hành chính cho người dân, doanh nghiệp. Nhiều địa phương có cách làm sáng tạo và hiệu quả khi bố trí công chức, viên chức có kinh nghiệm, kiến thức sâu trong lĩnh vực công nghệ thông tin làm việc tại Trung tâm phục vụ hành chính công như tại tỉnh Lâm Đồng, thành phố Đà Nẵng, tỉnh Thái Nguyên... Nhiều hồ sơ được làm trực tuyến đã giúp rút ngắn quá trình thực hiện thủ tục hành chính. Mặc dù vậy, một số địa phương cho rằng, hạ tầng công nghệ thông tin chuyển đổi số cần được nâng cấp để vận hành trơn tru, thuận lợi hơn.
Ông Nguyễn Đức Mạnh, Phó Chủ tịch Ủy ban nhân dân phường Từ Sơn, tỉnh Bắc Ninh kiến nghị: "Để thực hiện tốt hơn phục vụ người dân thì các cấp, các ngành sớm thực hiện việc phân cấp rõ ràng. Xây dựng các hệ thống phần mềm đảm bảo đồng bộ, đảm bảo vận hành trơn tru, đảm bảo tính liên thông, đồng thời có các biện pháp hỗ trợ của các ngành chức năng liên quan như viễn thông, hỗ trợ người dân trong việc lấy chữ ký số".
Thủ tướng Phạm Minh Chính
Nhìn lại 1 tháng vận hành chính quyền địa phương 2 cấp, Bộ trưởng Bộ Nội vụ Phạm Thị Thanh Trà nhấn mạnh bài học kinh nghiệm là có sự đoàn kết, thống nhất trong Đảng, trong hệ thống chính trị và sự đồng thuận, ủng hộ lớn nhất của Nhân dân; bài học về quán triệt sâu sắc tinh thần "dân là gốc"; "dân là trung tâm", lấy lợi ích của nhân dân đặt lên trên hết, trước hết; bài học về chủ động, linh hoạt, sáng tạo, lắng nghe ý kiến đa chiều từ các nhà khoa học, từ người dân; đồng thời là vai trò gương mẫu, nêu gương của người đứng đầu Đảng, Quốc hội, Chính phủ, của tinh thần: "dám nghĩ, dám làm, dám chịu trách nhiệm vì lợi ích chung".
Trong 1 tháng qua, người đứng đầu Chính phủ đã trực tiếp đi kiểm tra tại nhiều địa phương khi vận hành chính quyền địa phương 2 cấp và hoạt động của Trung tâm Phục vụ hành chính công. Thủ tướng Phạm Minh Chính khẳng định: Ý Đảng, lòng dân gặp nhau khi chuyển sang trạng thái chủ động, tích cực phục vụ nhân dân và kiến tạo phát triển: "Tròn 1 tháng vận hành chính quyền 2 cấp. Khi chuyển đổi trạng thái "từ trạng thái nền hành chính quản lý, thụ động phục vụ nhân dân" sang "nền hành chính chủ động phục vụ nhân dân - nền hành chính kiến tạo". Thực tế có những khó khăn cả về tâm lý, cách làm, phương tiện, cơ sở vật chất....Chúng ta đã cố gắng đến giờ này cơ bản về thông suốt. Tất nhiên khó khăn vẫn còn nhiều, phải tiếp tục nỗ lực để điều chỉnh, hướng dẫn, tháo gỡ kịp thời, hiệu quả với một tinh thần cao nhất là tất cả quốc gia dân tộc, tất cả vì nhân dân".
Việc sắp xếp tổ chức bộ máy và xây dựng mô hình tổ chức chính quyền địa phương 2 cấp là nhiệm vụ có tính chất bước ngoặt lớn trong lịch sử 80 năm của đất nước Việt Nam. Đây không chỉ là sự điều chỉnh về mặt hành chính mà là một cuộc cách mạng mang tính bao trùm, tái cấu trúc không gian lãnh thổ quốc gia "sắp xếp lại giang sơn". Một tháng sau đợt sáp nhập lịch sử, một không gian mới đang được mở ra và định hình, đây là bước chuyển căn cơ trong tư duy quản trị nhà nước, thực thi quá trình cải cách một cách thực chất, đặt người dân vào vị trí trung tâm của bộ máy hành chính. Hơn bao giờ hết, Việt Nam đang nỗ lực vượt bậc để tăng tốc bứt phá, đoàn kết, cùng chung khát vọng đổi mới vì sự phát triển của đất nước, vì cuộc sống ấm no của người dân.
