Tình hình ở Los Angeles, thành phố gần 4 triệu dân ở bang California, những ngày qua rất căng thẳng. Đầu tiên là chiến dịch truy quét người nhập cư được các đặc vụ Cơ quan Thực thi Di trú và Hải quan (ICE) tiến hành từ cuối tuần trước, gieo nỗi sợ cho một trong những cộng đồng nhập cư không giấy tờ lớn nhất ở Mỹ và châm ngòi cho các cuộc biểu tình lớn.
Sau đó, Tổng thống Mỹ Donald Trump quyết định điều động khoảng 4.000 lính Vệ binh Quốc gia tới thành phố, khiến tình trạng bất ổn gia tăng và đôi khi biến thành các cuộc đụng độ bạo lực.
Tâm trạng lo âu tiếp tục bao trùm thành phố khi ông Trump tán thành ý tưởng bắt Thống đốc California Gavin Newsom và huy động 700 lính thủy quân lục chiến để tăng cường cho lực lượng vệ binh ở Los Angeles.
Thống đốc Newsom và Thị trưởng Los Angeles Karen Bass cáo buộc chính quyền ông Trump tạo ra khủng hoảng vì lợi ích chính trị, trong khi người dân Los Angeles lên án những gì họ coi là cuộc tấn công vào thành phố.
"Tôi nghĩ ông ấy đang gây chiến với những người dân Los Angeles chúng tôi. Ông ấy gây sự nhầm người rồi", D. J Yoon, người tham gia biểu tình bên ngoài tòa thị chính thành phố Los Angeles, nói.
Người biểu tình đối đầu với lực lượng an ninh ở Los Angeles, bang California ngày 9/6. Ảnh: AP
California và Los Angeles từ lâu nằm trong tầm ngắm của ông Trump, khi ông mô tả cả hai "như địa ngục" do đảng Dân chủ kiểm soát. Chính quyền ông Trump đang cân nhắc cắt giảm tài trợ liên bang cho California, động thái chưa từng có tiền lệ có thể đe dọa ngân sách của bang.
Chưa có tổng thống Mỹ nào từng triển khai Vệ binh Quốc gia ở một bang mà không có yêu cầu từ thống đốc trong 60 năm qua. Động thái của ông Trump đã châm ngòi cho cuộc đối đầu căng thẳng giữa chính quyền liên bang và lãnh đạo California.
Ông Newsom chỉ trích hành động của Tổng thống là "bước đi hướng đến sự chuyên quyền", trong khi bang California cũng đệ đơn kiện chính phủ vì quyết định triển khai Vệ binh Quốc gia.
Đáp lại, ông Trump cho rằng Thống đốc Newsom "bất tài", cáo buộc lãnh đạo California đã không đảm bảo được an toàn cho người dân của mình, buộc ông phải triển khai Vệ binh Quốc gia để chống lại những cuộc biểu tình mà Nhà Trắng mô tả là "không khác gì nổi dậy".
Sau những ngày hỗn loạn, tuần mới với người Los Angeles bắt đầu bằng nỗi lo về những gì có thể xảy ra tiếp theo, cũng như những bất bình về những gì họ coi là phản ứng thái quá của Tổng thống Mỹ.
MaryAnne Kennedy, cư dân 82 tuổi ở quận Fairfax của Los Angeles, cho biết bà cảm thấy "chán nản và xấu hổ" khi chứng kiến những gì đang diễn ra. Kennedy chuyển từ Canada tới Mỹ từ năm 1980, sau đó trở thành công dân Mỹ. Gần đây, bà nhiều lần tự hỏi quyết định này có thực sự đúng đắn hay không.
Đối với Ken và Sandy Yamashiro, những người Mỹ gốc Nhật sống ở Los Angeles lâu năm, các cuộc truy quét nhập cư và hiện diện của Vệ binh Quốc gia gợi nhắc lại một thời kỳ đen tối với người gốc Nhật ở Mỹ trong Thế chiến II.
"Gia đình tôi từng bị đưa vào các trại tập trung. Họ bị đưa vào trại dựa trên đặc điểm về ngoại hình, màu da. Nó rất đáng sợ", Sandy, cư dân 70 tuổi, nói.
Ken, cư dân về hưu 72 tuổi, lo ngại về tác động từ lời đe dọa cắt giảm tài trợ của Tổng thống sẽ lan rộng ra ngoài Los Angeles. "Bây giờ đâu cũng là mục tiêu, trong khi ông ấy mới nhậm chức 6 tháng. Trong 3 năm rưỡi tới, ông ấy có thể nhắm vào bất kỳ ai", Ken nói.
Cuộc sống của người dân địa phương đã bị ảnh hưởng nghiêm trọng. Jaime Valdivia, cư dân 46 tuổi gốc Mexico và là chủ một quán cà phê ở khu phố Boyle Heights, cho biết các cuộc truy quét liên tục của ICE khiến việc kinh doanh sụt giảm, khi mọi người hạn chế ra ngoài.
Trong khi đó, James Young, người Mỹ gốc Panama sống ở phía đông của thành phố Los Angeles, ủng hộ quyết định triển khai Vệ binh Quốc gia để lập lại trật tự. Ông thấy phẫn nộ khi chứng kiến làn sóng biểu tình, hình ảnh xe cộ bị đốt cháy và người biểu tình ném đá vào cảnh sát.
"Những người biểu tình ở khắp mọi nơi. Nếu không có ai ngăn cản, họ sẽ tiếp tục phá hoại", ông nói.
Tuy nhiên, ông thấy lo ngại về một số hành động của ICE, cho rằng họ chỉ nên truy quét những người nhập cư phạm tội đã bị kết án, thay vì đột kích các nhà hàng, siêu thị nơi lao động nhập cư làm việc. "Đó là cách làm sai. Không ai thích điều đó", Young nói.
Đây cũng là tâm lý chung của nhiều người Los Angeles gần đây, khi họ lên án các cuộc truy quét, bắt bớ nhắm vào hàng xóm, đồng nghiệp hoặc thành viên gia đình. Stephanie Mendoza, 30 tuổi, đã tham gia cuộc biểu tình ngày 8/6 với ba người bạn. Họ đều là con của những người nhập cư ở Los Angeles và Mendoza cảm thấy cần liên tiếng.
"Tất cả chúng tôi đều là công dân Mỹ, nhưng chúng tôi ở đây vì những người không phải là công dân", Mendoza, con của một gia đình nhập cư từ Honduras và hiện làm việc cho một tổ chức phi lợi nhuận địa phương hỗ trợ người tị nạn, nói.
Vệ binh Quốc gia canh gác một tòa nhà liên bang ở Los Angeles ngày 9/6. Ảnh: Reuters
David Madrick, nghệ sĩ sống ở trung tâm Los Angeles, ngày 9/6 dắt chó cưng đi dạo quanh khu phố và chuẩn bị tâm lý cho những làn sóng biểu tình tiếp theo. Anh thất vọng về việc gia tăng hiện diện quân sự ở thành phố.
"Điều này không bình thường. Chuyện gì đang xảy ra vậy? Thật mệt mỏi", anh nói.
Madrick chuyển từ New York tới Los Angeles 6 năm trước, khoảng thời gian đủ lâu để biết rằng những lao động nhập cư không giấy tờ là nhóm đóng góp quan trọng cho cộng đồng và nền kinh tế thành phố.
"Họ đảm bảo đèn sáng, thức ăn được phục vụ và giữ cho mọi thứ ở đây hoạt động", anh nói và gửi thông điệp tới Tổng thống Trump rằng "ông sẽ không đe dọa được đâu. Thật là sai lầm khi làm điều đó ở bang này".
Trong khi đó, Tom Homan, người được ông Trump bổ nhiệm làm "trùm biên giới" để đối phó người nhập cư trái phép, bác bỏ những tuyên bố cho rằng biểu tình ở Los Angeles tăng nhiệt vì Tổng thống triển khai Vệ binh Quốc gia tới đây.
"Thật lố bịch, tình hình ở Los Angeles hoàn toàn phụ thuộc vào hành động của người biểu tình. Họ mới là bên quyết định", Homan nhấn mạnh.
