Tối 25/11, tại Thành phố Hồ Chí Minh, Thủ tướng Phạm Minh Chính chủ trì phiên họp trực tuyến lần thứ 23, Ban Chỉ đạo quốc gia về phòng chống khai thác hải sản bất hợp pháp không báo cáo và không theo quy định (IUU).

Mở đầu phiên họp, Thủ tướng Phạm Minh Chính nhấn mạnh, từ đầu tháng 11 đến nay, các tỉnh, thành phố khu vực miền Trung liên tiếp chống chịu với cơn bão số 13 và mưa lớn kéo dài chưa từng có, vượt mức lịch sửt, gây thiệt hại lớn về người, tài sản, đảo lộn và đình trệ hoạt động sản xuất kinh doanh. Một lần nữa Thủ tướng gửi lời chia buồn sâu sắc tới bà con, chính quyền các địa phương bị thiệt hại do mưa lũ, đặc biệt là thân nhân các gia đình có người bị chết, mất tích, bị thương. Qua đây, cũng kêu gọi cộng đồng doanh nghiệp, doanh nhân, người dân cả nước, các nhà hảo tâm chung sức đồng lòng, ủng hộ, chia sẻ với nhân dân miền Trung ruột thịt trong lúc khó khăn này.

thu tuong pham minh chinh chu tri phien hop 23 ban chi dao iuu hinh anh 1
Thủ tướng Phạm Minh Chính kêu gọi cả nước chung sức đồng lòng, ủng hộ, chia sẻ với nhân dân miền Trung ruột thịt trong lúc khó khăn này

Thủ tướng yêu cầu các cấp ủy, chính quyền các địa phương bị ảnh hưởng tập trung khẩn trương khắc phục hậu quả do mưa lũ gây ra nhanh chóng ổn định lại đời sống của Nhân dân; tập trung thực hiện nghiêm chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ tại 08 Công điện. Trong đó, phải đảo đảm chỗ ở, lương thực, thực phẩm, nhu yếu phẩm cho người dân, nhất quyết không để ai bị đói, bị rét, bị không có chỗ ở, thiếu nước sạch; hỗ trợ người dân sửa chữa nhà cửa trước ngày 30/11/2025, xây mới, tái định cư nhà bị sập đổ, hư hỏng nặng, trước ngày 31/01/2026; vệ sinh môi trường, sửa chữa trường học; bảo đảm công tác khám, chữa bệnh, không để phát sinh dịch bệnh; khôi phục hạ tầng giao thông, thủy lợi, nước sinh hoạt, điện, viễn thông; khôi phục hoạt động sản xuất kinh doanh, nhất là sản xuất nông nghiệp.

Bên cạnh chống bão lũ, Thủ tướng nhấn mạnh tinh thần kiên quyết tuyên chiến khai thác hải sản bất hợp pháp không báo cáo và không theo quy định (IUU). Trên tinh thần là: Nói ít, làm nhiều, không hình thức, qua loa, chiếu lệ. Mỗi tuần phải có sự tiến triển tích cực hơn. Làm việc nào ra việc đấy, làm việc nào dứt việc đấy. Thủ tướng yêu cầu xử lý dứt điểm những tồn tại, hạn chế, nhất là những vấn đề EC đặc biệt quan tâm. Nhiệm vụ nào chuyển biến tích cực thì tiếp tục phát huy. Nhiệm vụ nào chưa làm tốt thì phải thẳng thắn chỉ rõ và có hướng xử lý hiệu quả.

thu tuong pham minh chinh chu tri phien hop 23 ban chi dao iuu hinh anh 2
Thủ tướng đề nghị tập trung những việc theo khuyến nghị của EC để gỡ thẻ vàng

Về lâu dài Thủ tướng cho rằng cần ổn định sinh kế cho người dân, trước mắt Nhà nước sẽ cung cấp gạo cho nhân dân; đề nghị tập trung những việc theo khuyến nghị của EC để gỡ thẻ vàng của EC, trong đó Bộ Nông nghiệp và Môi trường chủ trì, còn 22 tỉnh ven biển chủ động vào cuộc tích cực. Thủ tướng đề nghị trong tuần tới phải hoàn thành báo cáo về gỡ thẻ vàng của EC và nhấn mạnh "việc này không được chậm trễ hơn".

Theo báo cáo, trong tuần vừa qua, nhiều nhiệm vụ tiếp tục có chuyển biến tích cực, tuần sau tốt hơn tuần trước. Nhiều nhiệm vụ trọng tâm đã được hoàn thành theo đúng yêu cầu tiến độ. Các Bộ, ngành, địa phương đã hoàn thành được 85/99 nhiệm vụ (tăng 30 nhiệm vụ so với tuần trước), đang tiếp tục triển khai 14 nhiệm vụ theo tiến độ Thủ tướng Chính phủ giao.

thu tuong pham minh chinh chu tri phien hop 23 ban chi dao iuu hinh anh 3
Các Bộ, ngành, địa phương báo cáo đã hoàn thành được 85/99 nhiệm vụ, đang tiếp tục triển khai 14 nhiệm vụ theo tiến độ

Công tác quản lý tàu cá và giám sát hoạt động khai thác tiếp tục có tiến triển rõ rệt: 100% số tàu cá (79.360 tàu cá) đã được đăng ký, cập nhật trên cơ sở dữ liệu nghề cá quốc gia Vnfishbase.  Số tàu cá không đủ điều kiện hoạt động đã được các địa phương kiểm soát, giao xã/phường, lực lượng, cán bộ quản lý có vị trí neo đậu của tàu cá. Đã kết nối liên thông cơ sở dữ liệu VNFishbase với phần mềm kiểm soát tàu cá của Bộ Quốc phòng, VNeID của Bộ Công an (xử lý được vấn đề xung đột số liệu giữa các nền tảng). Đã hoàn thành việc Ban hành Nghị định số 301, ngày 17/11/2025 sửa đổi, bổ sung Nghị định số 38 của Chính phủ quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực thủy sản. Đang xin ý kiến thành viên Chính phủ về dự thảo Nghị định sửa đổi bổ sung một số điều của Nghị định số 37 (18/27 thành viên đã có ý kiến). Trong tuần không phát sinh tàu cá vi phạm vùng biển nước ngoài bị bắt giữ, xử lý. Tình hình xử lý vi phạm pháp luật trong khai thác IUU tiếp tục có chuyển biến tích cực; công tác thực thi pháp luật, xử lý tàu cá vi phạm khai thác IUU đã được thực hiện nghiêm túc, đặc biệt là tàu cá vi phạm khai thác bất hợp pháp ở nước ngoài.

Phát biểu kết luận phiên họp, Thủ tướng đánh giá cao tinh thần làm việc nghiêm túc, khẩn trương, hiệu quả của các bộ, ngành, địa phương và các ý kiến phát biểu tại Cuộc họp, thể hiện quyết tâm cao trong việc cương quyết tuyên chiến với khai thác IUU và quyết tâm gỡ "thẻ vàng" của EC trong năm 2025.

Thủ tướng cho rằng, trong tuần vừa qua không phát sinh tàu cá vi phạm vùng biển nước ngoài bị bắt giữ, xử lý. Tình hình xử lý vi phạm pháp luật trong khai thác IUU tiếp tục có chuyển biến tích cực; công tác thực thi pháp luật, xử lý tàu cá vi phạm khai thác IUU đã được thực hiện nghiêm túc, đặc biệt là tàu cá vi phạm khai thác bất hợp pháp ở nước ngoài. Tuy nhiên, còn 05 địa phương chưa hoàn thành việc xử lý vi phạm hành chính tồn đọng mất kết nối VMS, vượt ranh giới cho phép khai thác, với 08 vụ gồm: Khánh Hòa, TP. Hồ Chí Minh, Cà Mau, An Giang, Tây Ninh. Thủ tướng cho rằng đây là nhiệm vụ đã được giao xử lý dứt điểm trong tuần vừa qua. Đề nghị trong tuần tới, các địa phương trên phải xử lý dứt điểm việc này. Một số địa phương có tàu cá, ngư dân bị nước ngoài bắt giữ năm 2024 và năm 2025 đã có thông tin về đăng ký tàu cá, ngư dân nhưng chưa xử lý xong, gồm: An Giang (16 tàu), Cà Mau (06 tàu), Lâm Đồng (01 tàu)…Thủ tướng đề nghị khẩn trương xử lý dứt điểm; hoàn thành trước ngày 30/11/2025. Đến nay có 3 tỉnh gồm: Gia Lai, Tây Ninh, Lâm Đồng ban hành chính sách chuyển đổi nghề, giải bản đối với tàu cá không có nhu cầu hoạt động khai thác thủy sản và chính sách hỗ trợ ngư dân nâng cấp, thay thế thiết bị VMS. 

Thủ tướng đề nghị người đứng đầu các bộ, ngành, địa phương chịu trách nhiệm trực tiếp, toàn diện trước Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ nếu để tái diễn tình trạng tàu cá vi phạm hoặc chậm tiến độ gỡ “thẻ vàng” IUU. Tiếp tục thực hiện nghiêm chế độ báo cáo định kỳ kết quả triển khai chống IUU về Ban Chỉ đạo; thực hiện có hiệu quả, nghiêm túc các Nghị quyết, Kết luận, Công điện, Chỉ thị của Đảng, của Chính phủ, Thủ tướng chính phủ, quy chế phối hợp liên ngành về chống khai thác IUU. Tiến hành sơ kết việc thực hiện Tháng cao điểm chống khai thác IUU. Nghiêm túc cập nhật đầy đủ dữ liệu lên các cơ sở dữ liệu nghề cá như: Cơ sở dữ liệu quốc gia về nghề cá (Vnfishbase); Xử lý vi phạm hành chính trong lĩnh vực thuỷ sản; Hệ thống giám sát tàu cá VMS; Hệ thống xử lý vi phạm hành chính trong lĩnh vực thủy sản, Hệ thống truy xuất nguồn gốc thuỷ sản (eCDT).

Thủ tướng đề nghị Bộ Nông nghiệp và Môi trường chủ trì, phối hợp với các bộ, ngành, địa phương ven biển đánh giá đầy đủ, toàn diện kết quả thực hiện Kế hoạch hành động tháng cao điểm chống khai thác IUU và phát triển bền vững ngành thủy sản Việt Nam. Phối hợp với Bộ Quốc phòng triển khai, thực hiện có hiệu quả Quy chế phối hợp liên ngành về chống khai thác IUU. Tiếp tục chủ trì, phối hợp các bộ, ngành kiểm tra, hướng dẫn tất cả các địa phương ven biển, có tàu cá chuẩn bị kỹ nội dung làm việc với Đoàn thanh tra lần thứ 5 của EC. Tiếp tục hoàn thiện Kế hoạch đàm phán, làm việc với Đoàn Thanh tra của EC và báo cáo cập nhật tiến độ chống khai thác IUU.

Thủ tướng đề nghị chủ động liên hệ với Tổng vụ các vấn đề về biển và hải sản của Uỷ ban châu Âu (DG-Mare) để làm rõ và cung cấp các thông tin cần thiết phục vụ đoàn thanh tra; thường xuyên giữ liên hệ, trao đổi, cung cấp đầy đủ thông tin với EC, báo cáo Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ những nội dung vượt thẩm quyền. Xử lý dứt điểm việc hoàn thiện hồ sơ truy xuất nguồn gốc, dữ liệu nghề cá quốc gia, công bố công khai trên các phương tiện thông tin đại chúng, đã được chỉ đạo tại cuộc họp các tuần trước, hoàn thành trước 30/11/2025.

Đối với Bộ Quốc phòng, Thủ tướng đề nghị triển khai thực hiện có hiệu quả Quy chế phối hợp liên ngành về chống khai thác IUU; kiểm soát tàu cá xuất, nhập bến, xử lý nghiêm tàu cá không đủ điều kiện tham gia hoạt động. 

Bộ Công an tiếp tục chỉ đạo cơ quan chức năng đẩy nhanh công tác điều tra, củng cố hồ sơ đưa ra truy tố, xét xử các vụ việc đã khởi tố theo quy định. Tiếp tục hoàn thiện tính năng hệ thống quản lý tàu cá xuất, nhập bến trên phần mềm VNeID, phục vụ công tác kiểm soát tàu cá và ngư dân xuất nhập bến theo quy định.

Bộ Ngoại giao khẩn trương xác minh, làm rõ thông tin các tàu cá bị nước ngoài bắt giữ chưa rõ số đăng ký tàu, chưa rõ thông tin ngư dân theo đề nghị của Bộ Nông nghiệp và Môi trường. Tiếp tục thu thập thông tin, thống kê đầy đủ các ngư dân tham gia khai thác IUU ở vùng biển nước ngoài đã được trả về để các cơ quan chức năng xử lý theo quy định.

UBND các tỉnh, thành phố ven biển, có tàu cá chủ động nắm chắc tình hình, tập trung lãnh đạo, chỉ đạo quyết liệt, toàn diện, hiệu quả các biện pháp chống khai thác IUU trên địa bàn, tuyệt đối không để vi phạm, tiêu cực làm ảnh hưởng đến nỗ lực chung gỡ cảnh báo “Thẻ vàng” của EC. Duy trì kiểm soát chặt chẽ toàn bộ tàu cá ra vào cảng theo quy định; kiên quyết không cho tàu cá không đủ điều kiện, không đăng ký tham gia hoạt động. Đồng thời, cập nhật hằng tuần danh sách tàu cá nguy cơ cao vi phạm khai thác IUU theo quy định. Theo dõi, giám sát chặt chẽ tàu cá hoạt động trên biển 24/24 giờ qua hệ thống VMS; cảnh báo, liên hệ kịp thời với chủ tàu, thuyền trưởng đảm bảo không để phát sinh các vụ việc vi phạm mất kết nối VMS, vượt ranh giới cho phép khai thác trên biển.

Thủ tướng đề nghị khẩn trương ban hành chính sách chuyển đổi nghề, tạo sinh kế bền vững cho ngư dân, hoàn thành trước 30/11/2025. Chịu trách nhiệm đối với các vụ việc khép hồ sơ không xử phạt vi phạm hành chính đối với hành vi mất kết nối VMS theo quy định của pháp luật.

Các cơ quan báo chí: VOV, VTV, TTXVN, Báo nhân dân đẩy mạnh thông tin, truyền thông về các hoạt động chống khai thác IUU, đặc biệt trên các kênh tiếng nước ngoài. Kịp thời phản bác các luận điệu sai trái, thù địch đối với những chỉ đạo của Đảng, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ và những nỗ lực chống khai thác IUU của Việt Nam.

Các hiệp hội, doanh nghiệp nghiêm túc chấp hành việc không thu mua, chế biến, xuất khẩu các sản phẩm thủy sản có nguồn gốc từ khai thác IUU. Chủ động phối hợp chặt chẽ với các cơ quan chức năng trong điều tra, xác minh, xử lý nghiêm, triệt để các tổ chức, cá nhân, doanh nghiệp thủy sản làm ăn phi pháp, tiếp tay, dung túng cho hành vi IUU.

Lại Hoa/VOV