Tinh thần đổi mới tư duy, khát vọng phát triển mạnh mẽ
Góp ý vào Dự thảo Văn kiện Đại hội XIV, PGS.TS Nguyễn Mạnh Hùng, Phó Giám đốc Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh, Phó Chủ tịch Hội đồng Lý luận Trung ương, Thường trực Tổ biên tập Văn kiện Đại hội XIV, nhấn mạnh: “Không có lẽ gì một dân tộc đã làm nên chiến thắng vĩ đại lại không thể lập nên kỳ tích phát triển”
Ông cho rằng, tư duy chủ đạo của Đại hội XIV là “đột phá và bứt phá vượt lên”, không chỉ dừng ở tăng trưởng mà là vươn tới phát triển thực chất.
Dẫn lại chỉ đạo của Tổng Bí thư Tô Lâm, ông nhấn mạnh: “Nếu không làm được thì phải sửa, còn đã giữ thì phải quyết tâm làm cho bằng được.” Đây là tinh thần chỉ đạo xuyên suốt, thể hiện sự kiên định và quyết tâm đổi mới tư duy lãnh đạo của Đảng trong giai đoạn mới.
Việt Nam đã trải qua 40 năm đổi mới, từ một quốc gia nghèo trở thành nước có thu nhập trung bình cao, dự kiến đạt 5.000 USD/người/năm vào năm 2025. Tuy nhiên, theo PGS.TS Nguyễn Mạnh Hùng, để trở thành nước phát triển trong 25 năm tới, “thách thức gấp đôi” vì quy luật phát triển là “leo càng cao, tốc độ càng chậm”.
Ông cảnh báo: nguy cơ lớn nhất hiện nay không chỉ là “bẫy thu nhập trung bình”, mà còn là “bẫy tư duy trung bình” – làm việc ở mức đều đều, thiếu đột phá.
“Dự thảo Văn kiện Đại hội XIV thể hiện rõ tư duy phát triển phi tuyến tính, nghĩa là hiện tại và tương lai không nằm trên cùng một đường thẳng. Tư duy này cho phép đất nước phát triển bằng những bước nhảy vọt” ông Hùng phân tích.
Ông lấy ví dụ về tập đoàn công nghệ Nvidia của Mỹ, khi giá trị vốn hóa tăng từ 1.000 tỷ USD (5/2023) lên gần 5.000 tỷ USD (10/2025) – minh chứng cho “tư duy phát triển phi tuyến tính”.
Theo PGS.TS Nguyễn Mạnh Hùng, tinh thần phát triển đột phá được thể hiện rõ trong ba định hướng trọng tâm gồm: Hoàn thiện đồng bộ thể chế phát triển; Xác lập mô hình tăng trưởng mới dựa trên khoa học – công nghệ và đổi mới sáng tạo; Phát triển văn hóa, con người Việt Nam và nền giáo dục hiện đại, ngang tầm khu vực, thế giới.
“Đây không chỉ là mục tiêu phát triển, mà là tư duy hành động mới của Đảng – dám nghĩ, dám làm, dám bứt phá” ông khẳng định.
Tư duy chiến lược và tự chủ – hai trụ cột mới của Văn kiện Đại hội XIV
Theo PGS.TS Dương Trung Ý, Phó Giám đốc Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh, Dự thảo Văn kiện lần này mang tính chiến lược, kế thừa tinh hoa của Đại hội XIII và bổ sung nhiều điểm mới:
Trong đó: Bổ sung cụm từ “kiên định lý luận về đường lối đổi mới”, khẳng định nền tảng tư tưởng vững chắc;
Đưa khái niệm “tự chủ chiến lược” vào ngay chủ đề Đại hội XIV – thể hiện bản lĩnh và tiềm lực quốc gia;
Đưa khoa học – công nghệ, đổi mới sáng tạo và bảo vệ môi trường vào vị trí trung tâm, đặt ngang hàng với phát triển kinh tế – xã hội;
Lần đầu tiên nhấn mạnh năm chữ “Tự”: tự tin, tự lực, tự cường, tự chủ, tự hào dân tộc".
Ông cũng đề xuất bổ sung tính quyết tâm và quyết liệt trong lãnh đạo để hiện thực hóa mục tiêu, đồng thời đổi cụm từ “cải thiện đời sống” thành “nâng cao đời sống vật chất, tinh thần nhân dân” – phản ánh khát vọng phát triển mạnh mẽ hơn.
TS Dương Trung Ý cũng nhấn mạnh, Dự thảo Văn kiện Đại hội XIV xác định các mục tiêu cụ thể: Tăng trưởng GDP: 10%/năm (giai đoạn 2026–2030); Thu nhập bình quân đầu người: 8.500 USD vào năm 2030; Kinh tế số: 30% GDP; Tỷ trọng công nghiệp chế biến, chế tạo: 28% GDP; HDI đạt 0,78, tuổi thọ trung bình 75,5 tuổi, trong đó 68 năm sống khỏe.
“Những con số này thể hiện khát vọng bứt phá mạnh mẽ và niềm tin vào tương lai phát triển của đất nước”. - ông nhấn mạnh.
Tư duy mới về cục diện thế giới và vị thế Việt Nam
Theo PGS.TS Hoàng Văn Nghĩa, Vụ trưởng Hợp tác quốc tế, Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh, Dự thảo Văn kiện Đại hội XIV đã thể hiện rõ tư duy mới trong đánh giá cục diện thế giới, với ba khái niệm then chốt: đa tầng – phân mảnh – phân tuyến mạnh.
Ông phân tích: “Đa tầng” thể hiện sự phân cực giữa các cường quốc và trong chính nhóm P5; “Phân mảnh” phản ánh sự tan rã của trật tự thế giới cũ; “Phân tuyến mạnh” cho thấy xu hướng liên kết mới dựa trên lợi ích và giải pháp chung”.
Đáng chú ý, khái niệm “cơ đồ” lần đầu tiên được đưa vào cụm “cơ đồ, tiềm lực, vị thế, uy tín quốc tế của đất nước được nâng lên”. Theo ông Nghĩa, “cơ đồ” là sự hội tụ của bốn yếu tố: tiềm lực, vị thế, uy tín và sức mạnh tổng thể, khẳng định tầm vóc mới của Việt Nam.
“Việt Nam không chỉ là người chơi trong bàn cờ thế giới, mà đang dần trở thành quốc gia kiến tạo luật chơi, góp phần định hình trật tự quốc tế mới” ông nhấn mạnh.
Các chuyên gia khẳng định, Dự thảo Văn kiện Đại hội XIV của Đảng thể hiện rõ tư duy đột phá, phát triển phi tuyến tính và tự chủ chiến lược, mở ra giai đoạn phát triển mới cho Việt Nam – giai đoạn của niềm tin, bản lĩnh và khát vọng vươn tầm quốc gia phát triển, thu nhập cao.
