Truyền thông nhà nước Lebanon NNA ngày 2/1 cho biết Saleh al-Arouri, phó thủ lĩnh Hamas, đã thiệt mạng khi văn phòng của nhóm ở Dahiyeh, ngoại ô phía nam thủ đô Beirut, bị tập kích bằng máy bay không người lái (UAV). Trong số 7 người chết trong vụ tập kích còn có hai quan chức cánh vũ trang Lữ đoàn Qassam là Samir Findi Abu Amer và Azzam al-Aqraa Abu Ammar.
Một quan chức quốc phòng Mỹ giấu tên cho hay Lực lượng Phòng vệ Israel (IDF) đã tiến hành cuộc tấn công nhắm vào al-Arouri. Tuy nhiên, phát ngôn viên IDF Daniel Hagari từ chối bình luận, đồng thời tuyên bố quân đội Israel "đã chuẩn bị sẵn sàng cho mọi tình huống" phát sinh từ sự việc này.
Phó thủ lĩnh Hamas Saleh al-Arouri. Ảnh: Watan
Danny Danon, thành viên thuộc đảng Likud của Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu, lại chúc mừng IDF và các cơ quan tình báo Israel "vì đã giết chết quan chức cấp cao Hamas Saleh al-Arouri ở Beirut".
Nếu Tel Aviv thực sự đứng sau hành động này, đòn tập kích đoạt mạng al-Arouri sẽ là cuộc tấn công đầu tiên trong chiến dịch nhắm vào các thủ lĩnh Hamas ở nước ngoài mà giới chức Israel đã tuyên bố suốt vài tháng qua.
Nó làm dấy lên nguy cơ xung đột ở Gaza sẽ mở rộng thành một cuộc chiến rộng lớn hơn ở Trung Đông mà Israel, Iran và các nhóm đồng minh của họ đến nay vẫn tránh né.
Theo giới quan sát, mục tiêu của vụ tập kích đã được lựa chọn kỹ lưỡng. Al-Arouri là một trong những thủ lĩnh cấp cao nhất của Hamas, đóng vai trò là đầu mối liên hệ chính giữa tổ chức này với Iran và lực lượng Hezbollah tại Lebanon. Al-Arouri cũng có ảnh hưởng ở khu Bờ Tây, nơi ông sinh ra và đang hứng chịu bạo lực gia tăng những tháng gần đây.
Một số quan chức Israel tin rằng người đàn ông 57 tuổi này có thể đã biết trước về kế hoạch đột kích của Hamas hôm 7/10 khiến gần 1.200 người Israel, chủ yếu là dân thường, thiệt mạng.
Al-Arouri tham gia các phong trào Hồi giáo khi còn là sinh viên tại Đại học Hebron ở Bờ Tây vào giữa những năm 1980. Ông gia nhập Hamas ngay sau khi tổ chức này được thành lập và giúp xây dựng Lữ đoàn Qassam.
Bị lực lượng Israel bắt năm 1992, ông ngồi tù 18 năm tiếp theo. Năm 2010, al-Arouri được tự do sau khi Tel Aviv thả hơn 1.000 tù nhân Palestine đổi lấy một binh sĩ Israel bị bắt cóc.
Được triển khai hoạt động tại Syria, sau đó ở Qatar và cuối cùng là Lebanon, al-Arouri đã tạo dựng được danh tiếng là một nhà điều hành sắc sảo với các mối quan hệ trên khắp Trung Đông, đặc biệt với Iran. Ông cũng góp công mở rộng ảnh hưởng của Hamas ở Bờ Tây và đàm phán với Fatah, đảng của người Palestine đang nắm quyền ở Bờ Tây.
Vốn là ủy viên cơ quan chính trị quyền lực nhất của Hamas, al-Arouri được bầu làm cấp phó cho lãnh đạo tổ chức Ismail Haniyeh vào năm 2017. Từ đó, ông đóng vai trò như sứ giả cấp cao của nhóm, tham gia vào hầu hết các quyết định chính trị quan trọng và là người phát ngôn chính.
Dù tham gia nhánh chính trị, al-Arouri vẫn duy trì quan điểm cứng rắn của mình. Năm 2015, Bộ Tài chính Mỹ cáo buộc ông tài trợ và chỉ đạo các hoạt động quân sự của Hamas ở Bờ Tây, tham gia vào một số vụ tấn công, bắt cóc.
Ngay sau cuộc tấn công ngày 7/10 của Hamas vào lãnh thổ Israel, al-Arouri đã gặp Hassan Nasrallah, thủ lĩnh Hezbollah, để thảo luận những chiến lược nhằm đạt được "chiến thắng thực sự trong cuộc chiến với Israel". Các hình ảnh được công bố cho thấy hai người nói chuyện dưới bức chân dung lãnh đạo tối cao đầu tiên của Iran, Ayatollah Khomeini, và người đương nhiệm, Ali Khamenei.
Gần đây nhất, al-Arouri cũng tham gia các cuộc đàm phán do Qatar làm trung gian, dẫn đến việc thả hơn 100 người trong 240 con tin bị Hamas bắt giam tại Dải Gaza.
Các chuyên gia Israel cho rằng nhà đàm phán kỳ cựu này có nhiệm vụ lập danh sách những người sẽ được hai bên trả tự do. Vai trò của al-Arouri được cho là "không thể thiếu".
Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu những tháng gần đây đã nhiều lần ra tín hiệu nhắm mục tiêu vào các lãnh đạo Hamas. Phát biểu trong một cuộc họp báo hồi tháng 11/2023, ông cho biết đã chỉ thị cho Mossad, cơ quan tình báo hải ngoại của Israel, "ám sát tất cả thủ lĩnh Hamas dù họ ở đâu".
Hồi đầu tháng 12, một đoạn ghi âm bị rò rỉ tiết lộ Ronen Bar, người đứng đầu Shin Bet, cơ quan an ninh nội bộ của Israel, đã nói với các nghị sĩ rằng những thủ lĩnh Hamas "sẽ bị hạ dù họ ở Gaza, Bờ Tây, Lebanon, Thổ Nhĩ Kỳ hay Qatar".
Chiến dịch này được so sánh với chiến dịch ám sát mà Tel Aviv phát động sau cuộc tấn công của một nhóm vũ trang Palestine nhằm vào các vận động viên Israel tại Thế vận hội Munich, Đức, năm 1972, khiến hai người thiệt mạng và 9 người bị bắt làm con tin.
Những tuyên bố cứng rắn kể trên được cho là nỗ lực của Thủ tướng Netanyahu nhằm trấn an người dân và duy trì ủng hộ, trong bối cảnh ông đang chịu áp lực lớn sau thất bại tình báo nghiêm trọng hồi tháng 10 khiến Israel không thể chặn đứng cuộc đột kích của Hamas.
Nhưng cũng có những lo ngại rằng chiến lược này sẽ phản tác dụng. Một số mục tiêu bị tình báo Israel nhắm tới đã nói với Guardian rằng họ không nản chí trước áp lực và mối đe dọa từ Tel Aviv, mà còn quyết tâm hơn.
Nhiều chuyên gia nhận định bất kỳ tổn hại nào mà chiến dịch ám sát gây ra cho Hamas cũng chỉ là tạm thời, trong khi hệ quả mà chúng gây ra thường rất khó lường. Cái chết của một thủ lĩnh có khả năng buộc nhóm phải thay đổi chiến lược, hoặc thậm chí từ bỏ bạo lực, nhưng cũng có thể tạo cơ hội cho một người khác cứng rắn hơn lên nắm quyền.
Theo Avi Melamed, cựu quan chức tình báo Israel, cuộc không kích giết chết al-Arouri có lẽ sẽ khiến Hezbollah cảm thấy bị xúc phạm vì nó xảy ra ngay trên lãnh thổ Lebanon, trong khi al-Arouri là "khách đặc biệt" của thủ lĩnh Nasrallah.
Thủ lĩnh Hezbollah Nasrallah đã tuyên bố "bất kỳ vụ ám sát nào trên đất Lebanon nhằm vào người Syria, Iran hoặc người Palestine ở Lebanon sẽ gặp phải phản ứng quyết liệt".
Việc loại bỏ một người tầm cỡ như al-Arouri sẽ "ảnh hưởng đáng kể đến hoạt động đang diễn ra của Hamas trong thời gian ngắn. Nhưng cuối cùng, chúng ta đều biết rằng không ai là không thể thay thế", Melamed nhấn mạnh.
Jason Burke, bình luận viên kỳ cựu về an ninh quốc tế của Guardian, đánh giá việc hạ sát al-Arouri có thể "đẩy Israel vào một tình thế khó khăn, khi họ phải chiến đấu trên hai mặt trận, đối đầu trực diện cả Hamas lẫn Hezbollah".
Nguồn: vnexpress.net
