Chiều ngày 15/10/2025 diễn ra họp báo quốc tế công bố dự thảo các văn kiện trình Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIV của Đảng đã thông tin về các hình thức lấy ý kiến nhân dân. Đây là hoạt động đóng vai trò quan trọng trong việc hoàn thiện các văn kiện trình Đại hội. Việc công bố Dự thảo Văn kiện Đại hội XIV để lấy ý kiến rộng rãi của cán bộ, đảng viên và nhân dân là biểu hiện cụ thể của cơ chế dân chủ trong Đảng và xã hội, đồng thời là phương thức huy động trí tuệ toàn dân vào quá trình hoạch định đường lối phát triển đất nước. Đây không chỉ là một hoạt động chính trị – tư tưởng quan trọng, mà còn mang ý nghĩa lý luận và thực tiễn sâu sắc trong việc củng cố bản chất cách mạng, khoa học, nhân văn của Đảng cầm quyền.
1. Dân chủ trong góp ý là hiện thân của tư tưởng lấy “dân là gốc”
Tư tưởng dân chủ là giá trị nền tảng trong tư tưởng Hồ Chí Minh. Người từng khẳng định: “Dân chủ là để làm sao cho dân được mở miệng, được nói lên ý kiến của mình, được bàn bạc việc nước” [2, tr.298-299]. Hoạt động góp ý Dự thảo Văn kiện Đại hội XIV là sự cụ thể hóa tư tưởng dân chủ của Hồ Chí Minh trong sinh hoạt chính trị hiện nay, đồng thời thể hiện tinh thần cốt lõi của nền dân chủ xã hội chủ nghĩa với phương châm “dân biết, dân bàn, dân làm, dân kiểm tra, dân giám sát, dân thụ hưởng”.
Việc thu thập được các ý kiến góp ý đến từ nhiều tầng lớp nhân dân như cán bộ, đảng viên, trí thức, doanh nhân, nông dân, thanh niên sẽ trở thành nguồn dữ liệu quý báu phản ánh tâm tư, nguyện vọng và những vấn đề mới của xã hội. Hoạt động này không chỉ tạo điều kiện để nhân dân trực tiếp tham gia vào quá trình hoạch định đường lối phát triển đất nước, mà còn là cơ chế thể hiện trách nhiệm chính trị và quyền làm chủ của nhân dân. Ở góc độ lý luận, đây là biểu hiện cụ thể của mối quan hệ biện chứng giữa Đảng - Nhà nước - Nhân dân, nơi quyền lực chính trị được thực thi thông qua sự đồng thuận và phản hồi hai chiều. Thông qua quá trình tổng hợp, chọn lọc và tiếp thu giúp Đảng điều chỉnh đường lối phát triển kinh tế - xã hội, quốc phòng - an ninh, đối ngoại, văn hóa, giáo dục, đảm bảo Văn kiện không chỉ mang tầm tư duy chiến lược mà còn bám sát thực tiễn Việt Nam trong thời kỳ hội nhập toàn cầu.
2. Xây dựng nền tảng của niềm tin chính trị trong nhân dân
Niềm tin chính trị là thành tố cốt lõi bảo đảm sự bền vững của hệ thống chính trị, đồng thời là chỉ báo phản ánh chiều sâu của mối quan hệ giữa Đảng và nhân dân. Trong điều kiện Đảng cầm quyền, niềm tin không chỉ hình thành từ tuyên truyền hay kết quả phát triển kinh tế – xã hội, mà trước hết bắt nguồn từ thực hành dân chủ trong quá trình ra quyết định chính trị.
Do đó, việc xin ý kiến nhân dân trong xây dựng văn kiện là phương thức hữu hiệu để niềm tin đó được tái tạo liên tục, thông qua đối thoại và phản hồi hai chiều. Khi tiếng nói của nhân dân được lắng nghe, khi quan điểm, sáng kiến của các tầng lớp xã hội được tiếp thu có chọn lọc và phản ánh trong văn kiện, người dân nhận thấy mình là chủ thể tham gia vào quá trình hoạch định đường lối, chứ không phải người thụ hưởng thụ động. Chính điều đó củng cố niềm tin vào Đảng, làm cho sự gắn kết chính trị trở nên bền vững và tự giác.
Đây chính là cơ sở tinh thần quan trọng để thực hiện thắng lợi mọi nghị quyết của Đảng. Niềm tin, một khi đã được bồi đắp từ nền tảng dân chủ thực chất, sẽ chuyển hóa thành sức mạnh đoàn kết, thành động lực hành động tập thể. Có như vậy “lòng dân mới vững”, mà như Chủ tịch Hồ Chí Minh từng khẳng định: “Gốc có vững cây mới bền, xây lầu thắng lợi trên nền nhân dân” [2, tr.295].
3. Thể hiện bản chất cách mạng, khoa học và nhân văn trong phương thức cầm quyền của Đảng Cộng sản Việt Nam
Từ Cương lĩnh đầu tiên (1930), Đảng đã xác định: “Đảng ta không có lợi ích nào khác ngoài lợi ích của Tổ quốc, của nhân dân” [1, tr.12]. Do đó, hoạt động lấy ý kiến nhân dân là truyền thống đã được khẳng định xuyên suốt từ Đại hội VI (1986) đến nay. Điều này cho thấy Đảng ta rất coi trọng hoạt động này và coi đây là hình thức lãnh đạo dân chủ, khoa học và nhân văn, giúp đường lối của Đảng bám sát thực tiễn, phản ánh khát vọng và trí tuệ của toàn dân tộc.
Cơ chế tiếp thu, phản hồi ý kiến góp ý Dự thảo Văn kiện thể hiện phong cách lãnh đạo khoa học của Đảng. Việc phân tích, tổng hợp hàng triệu ý kiến góp ý từ các tầng lớp nhân dân giúp Đảng có bức tranh toàn diện về đời sống xã hội, qua đó điều chỉnh, hoàn thiện tư duy phát triển. Do đó, hoạt động góp ý Văn kiện Đại hội XIV không chỉ mang ý nghĩa dân chủ, mà còn tác động sâu sắc đến đổi mới tư duy lãnh đạo của Đảng, cụ thể: (1) Khẳng định mô hình lãnh đạo mở – tương tác hai chiều, trong đó Đảng không áp đặt mà lãnh đạo bằng thuyết phục, bằng trí tuệ và gương mẫu; (2) Hoạt động này thúc đẩy sự phát triển của văn hóa phản biện và đối thoại chính trị lành mạnh, giúp hệ thống chính trị năng động, minh bạch và tự điều chỉnh tốt hơn. (3) Từ kết quả góp ý, Đảng có cơ sở khoa học để xây dựng tầm nhìn chiến lược quốc gia đến năm 2045, đảm bảo sự kế thừa, ổn định và đổi mới liên tục của đường lối phát triển đất nước.
Đây được xác định là bước hoàn thiện phương thức cầm quyền của Đảng Cộng sản Việt Nam trong bối cảnh toàn cầu hóa và chuyển đổi số, giúp Đảng tiếp tục giữ vững vai trò lãnh đạo và củng cố niềm tin chính trị trong xã hội hiện đại.
Như vậy, hoạt động góp ý Dự thảo Văn kiện Đại hội XIV của Đảng Cộng sản Việt Nam là một sáng tạo lý luận – thực tiễn có giá trị lâu dài. Nó không chỉ thể hiện bản chất dân chủ, cách mạng, khoa học và nhân văn của Đảng, mà còn là công cụ quan trọng để phát huy trí tuệ nhân dân, củng cố niềm tin chính trị và phát triển tư duy lãnh đạo trong thời kỳ mới. Thông qua hoạt động này, dân chủ được mở rộng, đồng thuận xã hội được tăng cường, trí tuệ toàn dân được huy động, tạo nền tảng tinh thần và chính trị vững chắc để đất nước bước vào giai đoạn phát triển mới – xây dựng Việt Nam phồn vinh, hạnh phúc, có vị thế quốc tế cao vào năm 2045.
Tài liệu tham khảo
[1] Đảng Cộng sản Việt Nam (2021), Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII, Tập I, NXB Chính trị Quốc gia Sự thật, Hà Nội.
[2] Hồ Chí Minh (2011), Toàn tập, Tập 5, NXB Chính trị Quốc gia Sự thật, Hà Nội.
