Bài học Cách mạng Tháng Mười Nga trong tác phẩm “Đường cách mệnh”

Thành công của Cách mạng Tháng Mười Nga, đặc biệt là những bài học kinh nghiệm của cuộc cách mạng này, đã ảnh hưởng to lớn và sâu sắc đến cách mạng Việt Nam. Những bài học kinh nghiệm đó đã được Chủ tịch Hồ Chí Minh nhận thức sâu sắc, thể hiện rõ trong tác phẩm “Đường cách mệnh”, và định hướng cho cách mạng Việt Nam tới thắng lợi

Vận dụng sáng tạo những bài học quý, đưa cách mạng Việt Nam tới bến bờ thắng lợi

Chủ tịch Hồ Chí Minh chỉ ra tính triệt để của Cách mạng Tháng Mười Nga: “Trong thế giới bây giờ chỉ có Cách mạng Tháng Mười Nga là đã thành công và thành công đến nơi”⁽¹⁾ . Người chỉ rõ, Cách mạng Tháng Mười Nga đến nơi vì: “…dân chúng được hưởng cái hạnh phúc, tự do, bình đẳng thực sự, không phải tự do và bình đẳng giả dối như đế quốc chủ nghĩa Pháp khoe khoang bên An Nam”⁽²⁾. Nghĩa là, chính quyền thuộc về tay đại đa số quần chúng nhân dân lao động; Giải phóng nhân dân lao động khỏi ách áp bức, bóc lột một cách triệt để và đem lại hạnh phúc, tự do và bình đẳng thực sự cho họ.

Từ nhận thức về tính triệt để của Cách mạng Tháng Mười Nga, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã khẳng định: “Cách mạng Việt Nam muốn thành công phải đi theo con đường cách mạng Tháng Mười Nga” và chỉ rõ một số bài học mà cuộc cách mạng này mang lại cho cách mạng Việt Nam nói riêng, cách mạng thế giới nói chung: “Cách mạng Tháng Mười Nga dạy cho chúng ta rằng cách mệnh muốn thành công thì phải lấy quần chúng công nông làm gốc, phải bền gan, phải hy sinh, phải có Đảng vững bền. Tóm lại là, phải theo chủ nghĩa Mã Khắc Tư và Lênin”⁽³⁾.

Quan điểm của Bác cho thấy: những bài học kinh nghiệm hết sức quý báu, đặc biệt là bài học về liên minh công – nông và vai trò lãnh đạo cách mạng của Đảng.

Một là, liên minh công – nông. Trong tác phẩm “Đường cách mệnh”, Người viết: “... cách mạng muốn thành công thì phải lấy quần chúng công nông làm gốc”. Đây là một trong những nguyên nhân cơ bản và quan trọng làm nên thắng lợi của Cách mạng Tháng Mười Nga. Theo Chủ tịch Hồ Chí Minh, quần chúng nhân dân là lực lượng cách mạng, nhưng trong khối đại đoàn kết đông đảo ấy phải lấy liên minh công - nông làm gốc. Vận dụng bài học này vào Việt Nam, Người và Đảng ta đã rất thành công khi xác định lực lượng cách mạng.

Lênin trong một cuộc mít tinh sau Cách mạng Tháng Mười (Ảnh tư liệu)

Thứ nhất, trong Cương lĩnh chính trị đầu tiên của Đảng do Người soạn thảo đã chỉ rõ: Về lực lượng cách mạng, Đảng chủ trương tập hợp đại bộ phận giai cấp công nhân, nông dân và phải dựa vào hạng dân cày nghèo, lãnh đạo nông dân làm cách mạng ruộng đất; lôi kéo tiểu tư sản, trí thức, trung nông... đi vào phe vô sản giai cấp; đối với phú nông, trung tiểu địa chủ và tư bản An Nam mà chưa rõ mặt phản cách mạng thì phải lợi dụng, ít ra cũng làm cho họ đứng trung lập. Bộ phận nào đã ra mặt phản cách mạng (như Đảng Lập hiến) thì phải đánh đổ. Chủ trương tập hợp lực lượng trên đây phản ánh tư tưởng đại đoàn kết dân tộc của Hồ Chí Minh. Song bên cạnh đó, Người vẫn khẳng định rõ : “Trong khi liên lạc với các giai cấp, phải rất cẩn thận, không khi nào nhượng một chút lợi ích gì của công nông mà đi vào đường thỏa hiệp”.

Thứ hai, vận dụng một cách sáng tạo bài học kinh nghiệm này, Chủ tịch Hồ Chí Minh và Đảng ta đã thành công trong việc đề ra chiến lược, sách lược đại đoàn kết toàn dân trong Mặt trận dân tộc thống nhất. Trong khối đại đoàn kết đó, một mặt tập hợp được tất cả lực lượng yêu nước trong xã hội; mặt khác, giữ vững được nòng cốt (liên minh công nhân, nông dân (1930 – 1951), liên minh công nhân, nông dân, trí thức (1951-nay).

Hai là, vai trò lãnh đạo của Đảng. Trong tác phẩm “Đường cách mệnh”, Chủ tịch Hồ Chí Minh khẳng định: “Cách mạng muốn thành công thì ...phải có Đảng vững bền” . Bài học quý này đã được người đề cập đến ngay từ đầu tác phẩm “Đường cách mệnh” : “Trước hết phải có Đảng cách mệnh để trong thì vận động và tổ chức dân chúng, ngoài thì liên lạc với vô sản giai cấp và bị áp bức dân tộc mọi nơi. Đảng có vững cách mạng mới thành công cũng như người cầm lái có vững thuyền mới chạy. Đảng muốn vững thì phải có chủ nghĩa làm cốt, trong Đảng ai cũng phải hiểu và theo chủ nghĩa ấy. Đảng không có chủ nghĩa cũng như người không có trí khôn, tàu không có bàn chỉ nam. Bây giờ học thuyết nhiều, chủ nghĩa nhiều nhưng chủ nghĩa chân chính, chắc chắn, khoa học nhất là chủ nghĩa Lênin”⁽⁴⁾. Vận dụng bài học này vào Việt Nam, Người đã rất thành công khi xác định lực lượng lãnh đạo cách mạng.

Thứ nhất, trong Cương lĩnh đầu tiên của Đảng khẳng định: Lãnh đạo cách mạng Việt Nam là “đội tiên phong của vô sản giai cấp”.

Thứ hai, bài học này đã được lịch sử Việt Nam, từ khi có Đảng lãnh đạo đến nay, minh chứng sống động bằng những thắng lợi to lớn. Cương lĩnh xây dựng đất nước trong thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã hội (Bổ sung, phát triển năm 2011) khẳng định: “ Thắng lợi của Cách mạng Tháng Tám năm 1945, đập tan ách thống trị của thực dân, phong kiến, lập nên nước Việt Nam Dân chủ Cộng hoà, đưa dân tộc ta tiến vào kỷ nguyên độc lập, tự do; thắng lợi của các cuộc kháng chiến chống xâm lược, mà đỉnh cao là chiến thắng lịch sử Điện Biên Phủ năm 1954, đại thắng mùa Xuân năm 1975, giải phóng dân tộc, thống nhất đất nước, bảo vệ Tổ quốc, làm tròn nghĩa vụ quốc tế; thắng lợi của công cuộc đổi mới, tiến hành công nghiệp hoá, hiện đại hoá và hội nhập quốc tế, tiếp tục đưa đất nước từng bước quá độ lên chủ nghĩa xã hội với nhận thức và tư duy mới đúng đắn, phù hợp thực tiễn Việt Nam”⁽⁵⁾.

Cách mạng Tháng Tám năm 1945 thành công nhờ vận dụng những bài học kinh nghiệm quý báu của Cách mạng Tháng Mười (Ảnh tư liệu)

Giá trị lý luận và thực tiễn của những bài học quý từ Cách mạng Tháng Mười Nga

Bài học về xây dựng khối đại đoàn kết toàn dân trên nền tảng liên minh công - nông. Trong sự nghiệp đổi mới, công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước hơn 35 năm qua, Đảng ta đã xây dựng khối đại đoàn kết toàn dân, trên nền tảng liên minh công - nông – trí thức, góp phần quan trọng phát huy sức mạnh tổng hợp của tất cả mọi giai cấp, tầng lớp, dân tộc, tôn giáo, người trong nước và kiều bào ở nước ngoài. Sức mạnh tổng hợp ấy được biểu hiện trong nền kinh tế đó là nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa, với nhiều thành phần kinh tế, trongđó kinh tế Nhà nước đóng vai trò chủ đạo và kinh tế Nhà nước cùng với kinh tế tập thể là nền tảng của nền kinh tế; Biểu hiện trong lĩnh vực quốc phòng, an ninh là xây dựng nền quốc phòng toàn dân và thế trận an ninh nhân dân...; Và với sự vận dụng sáng tạo bài học kinh nghiệm quý của cách mạng tháng Mười Nga mà Người đã đúc kết góp phần không nhỏ làm nên thắng lợi của sự nghiệp đổi mới, công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước. Đại hội XI của Đảng đã đúc kết thành một trong năm bài học kinh nghiệm quý : “Không ngừng củng cố, tăng cường đoàn kết: Đoàn kết toàn Đảng, đoàn kết toàn dân, đoàn kết dân tộc, đoàn kết quốc tế. Đó là truyền thống quý báu và là nguồn sức mạnh to lớn của cách mạng nước ta. Chủ tịch Hồ Chí Minh đã tổng kết: Đoàn kết, đoàn kết, đại đoàn kết - Thành công, thành công, đại thành công”⁽⁶⁾ .

Bài học về vai trò lãnh đạo của Đảng. Hơn 35 năm qua, Đảng ta đã và đang vận dụng, quán triệt sâu sắc bài học này. Trong bối cảnh quốc tế có nhiều bất lợi: Mô hình chủ nghĩa xã hội đã sụp đổ ở Liên Xô và Đông Âu; Đảng Bôn sê vích và một số Đảng Cộng sản ở các nước Đông Âu mất vai trò lãnh đạo; các thế lực thù địch chống phá; ...thì Đại hội VII của Đảng vẫn khẳng định rõ vai trò lãnh đạo của Đảng và sau đó quy định cụ thể trong Điều 4 của Hiến pháp (2013). Có thể nói, với đường lối đổi mới và sự lãnh đạo đúng đắn, sáng suốt của Đảng sự nghiệp đổi mới đất nước của chúng ta đã và đi đúng hướng và gặt hái được nhiều thành tựu. Đại hội XI của Đảng đã đúc kết thành một trong năm bài học kinh nghiệm quý: “Sự lãnh đạo đúng đắn của Đảng là nhân tố hàng đầu quyết định thắng lợi của cách mạng Việt Nam. Đảng không có lợi ích nào khác ngoài việc phụng sự Tổ quốc, phục vụ nhân dân. Đảng phải nắm vững, vận dụng sáng tạo, góp phần phát triển chủ nghĩa Mác - Lênin và tư tưởng Hồ Chí Minh, không ngừng làm giàu trí tuệ, nâng cao bản lĩnh chính trị, phẩm chất đạo đức và năng lực tổ chức để đủ sức giải quyết các vấn đề do thực tiễn cách mạng đặt ra. Mọi đường lối, chủ trương của Đảng phải xuất phát từ thực tế, tôn trọng quy luật khách quan. Phải phòng và chống những nguy cơ lớn: sai lầm về đường lối, bệnh quan liêu và sự thoái hoá, biến chất của cán bộ, đảng viên”(7).

Như vậy, Cách mạng Tháng Mười Nga thành công có ảnh hưởng rất to lớn đối với cách mạng Việt Nam, nói riêng và cách mạng thế giới, nói chung. Chủ tịch Hồ Chí Minh đã có những nhận xét rất sâu sắc, toàn diện về cách mạng Tháng Mười Nga, từ đó, Người lãnh đạo cách mạng Việt Nam theo con đường mà cách mạng Tháng Mười Nga đã mở ra bằng cách vận dụng sáng tạo những bài học kinh nghiệm quý (đặc biệt là bài học về liên minh công – nông và vai trò lãnh đạo của Đảng) và đưa cách mạng Việt Nam theo xu thế thời đại mà cách mạng Tháng Mười Nga đã mở ra. Thực tế lịch sử đã chứng minh tính đúng đắn trong nhận xét và vận dụng những bài học Cách mạng Tháng Mười Nga vào cách mạng Việt Nam.

Văn Minh

__________________

(1), (2), (3), (4), Trích tác phẩm Đường cách mệnh, Hồ Chí Minh Toàn tập, tập 1, Nxb Chính trị quốc gia -Sự thật, Hà Nội, 2011.

(5) Đảng Cộng sản Việt Nam: Văn kiện Đại hội Đại biểu toàn quốc lần thứ XI, Nxb Chính trị quốc gia -Sự thật, Hà Nội, 2011, tr.163.

(6), (7), Đảng Cộng sản Việt Nam: Sđd, tr.169.