Chủ tịch nước Võ Văn Thưởng đối thoại với Hội đồng Quan hệ đối ngoại Hoa Kỳ

Sáng 15/11, theo giờ địa phương, Chủ tịch nước Võ Văn Thưởng đối thoại với Hội đồng Quan hệ đối ngoại Hoa Kỳ trao đổi về tình hình thế giới, tình hình Việt Nam, đường lối đối ngoại của Việt Nam và quan hệ Đối tác Chiến lược toàn diện Việt Nam - Hoa Kỳ vì hòa bình, hợp tác và phát triển bền vững.

Nhấn mạnh, mối quan hệ Việt Nam - Hoa Kỳ thực sự là hình mẫu trong lịch sử quan hệ quốc tế về hàn gắn và xây dựng quan hệ sau chiến tranh, Chủ tịch nước mong muốn cộng đồng các nhà nghiên cứu, học giả của Hoa Kỳ, trong đó có Hội đồng Quan hệ đối ngoại tham gia và ủng hộ việc cụ thể hóa Quan hệ Đối tác chiến lược toàn diện Việt Nam - Hoa Kỳ. Cùng dự có các thành viên tháp tùng Chủ tịch nước trong chuyến đi, đông đảo các thành viên Hội đồng Quan hệ đối ngoại Hoa Kỳ.

Hội đồng Quan hệ đối ngoại Hoa Kỳ là tổ chức tham vấn, nghiên cứu độc lập về chính sách đối ngoại và quan hệ quốc tế của Hoa Kỳ. Tổ chức này được thành lập từ năm 1921 và có khoảng 5.000 thành viên bao gồm nhiều cựu chính trị gia cấp cao và các chính trị gia. Hội đồng Quan hệ đối ngoại Hoa Kỳ có nhiều nghiên cứu và khuyến nghị ảnh hưởng đến chính sách đối ngoại của Hoa Kỳ, đồng thời có nhiều nghiên cứu về Việt Nam theo hướng tích cực, thúc đẩy thắt chặt quan hệ Việt Nam - Hoa Kỳ.

Sự kiện có sự tham dự ông Michael Froman, Chủ tịch CRF và nhiều chuyên gia, học giả, cùng một số cơ quan báo chí tại Hoa Kỳ. Cuộc trao đổi được điều hành bởi ông Scott Marciel, một diễn giả uy tín, nghiên cứu viên Oksenberg-Rohlen tại Viện Nghiên cứu Quốc tế Freeman Spogli của Đại học Stanford, ông từng đảm trách nhiều chức vụ trong ngành ngoại giao Hoa Kỳ, phụ trách khu vực Đông Nam Á; từng là nhà ngoại giao Hoa Kỳ đầu tiên làm việc tại Hà Nội sau chiến tranh.

Phát biểu tại trao đổi, Chủ tịch nước Võ Văn Thưởng nhấn mạnh, cuộc trao đổi này rất ý nghĩa khi thế giới đang trải qua nhiều thay đổi, ngay trước Tuần lễ cấp cao APEC 2023 và chỉ sau hai tháng Việt Nam - Hoa Kỳ nâng quan hệ lên Đối tác Chiến lược Toàn diện. Cuộc trao đổi diễn ra tại thành phố San Francisco, nơi các quốc gia đã ký kết Hiến chương thành lập Liên Hợp Quốc trên tro tàn của Chiến tranh thế giới lần thứ 2, sự kiện lịch sử ấy thể hiện nguyện vọng chính đáng của các dân tộc về hòa bình và phát triển.

Chủ tịch nước đánh giá cao Hội đồng đối ngoại của Hoa Kỳ có những hoạt động hợp tác trong nhiều năm qua với Việt Nam, góp phần tích cực vào việc tăng cường hiểu biết lẫn nhau giữa hai dân tộc và phát triển quan hệ giữa hai nước. 

Chủ tịch nước chia sẻ với Hội đồng đối ngoại của Hoa Kỳ về thành tựu phát triển mang tính lịch sử của Việt Nam qua gần 40 năm Đổi mới và khát vọng Việt Nam trở thành nước phát triển, thu nhập cao vào giữa thế kỷ này. Trong quá trình ấy, người dân với tất cả quyền con người, quyền công dân là trung tâm của các chính sách và hoạch định tương lai. Chủ tịch nước mong tiếp tục nhận được sự ủng hộ, giúp đỡ quý báu của các đối tác Hoa Kỳ đối với quá trình phát triển và hội nhập quốc tế của Việt Nam.

Trải qua lịch sử hàng nghìn năm dựng nước và giữ nước với những năm tháng dài chiến tranh bảo vệ Tổ quốc, Chủ tịch nước nhấn mạnh, từ truyền thống và triết lý của dân tộc mình, tiếp thu có chọn lọc tinh hoa thế giới, Việt Nam xác định và nhất quán thực hiện đường lối đối ngoại: độc lập, tự chủ, hòa bình, hữu nghị, hợp tác và phát triển, đa dạng hóa, đa phương hóa quan hệ đối ngoại; chủ động và tích cực hội nhập quốc tế toàn diện, sâu rộng; là bạn, là đối tác tin cậy và là thành viên tích cực, có trách nhiệm trong cộng đồng quốc tế. Việt Nam thực hiện đường lối quốc phòng "bốn không" là: không tham gia liên minh quân sự; không liên kết với nước này để chống nước kia; không cho nước ngoài đặt căn cứ quân sự hoặc sử dụng lãnh thổ để chống lại nước khác; không sử dụng vũ lực hoặc đe dọa sử dụng vũ lực trong quan hệ quốc tế.

Trong bối cảnh đó, đối ngoại có vai trò hết sức quan trọng, tiên phong trong việc tạo lập và giữ vững môi trường hòa bình, ổn định, huy động các nguồn lực bên ngoài để phát triển đất nước, nâng cao vị thế, uy tín quốc gia. Đồng thời xác định, ba chủ thể đối ngoại quan trọng là đối ngoại đảng, ngoại giao nhà nước, đối ngoại nhân dân; toàn diện về đối tác, cả song phương và đa phương, nhà nước, tổ chức chính trị, các tổ chức xã hội, kinh tế, người dân; toàn diện các lĩnh vực từ chính trị đến kinh tế, văn hóa, xã hội, quốc phòng, an ninh...

Trong đường lối đối ngoại của Việt Nam, quan hệ với các nước láng giềng là ưu tiên hàng đầu, quan hệ với các nước lớn có ý nghĩa chiến lược, quan hệ với các đối tác chiến lược, đối tác toàn diện, một số đối tác khác có ý nghĩa rất quan trọng và coi trọng quan hệ với các đối tác truyền thống. Việt Nam hiện có quan hệ ngoại giao với 193 nước, trong đó có quan hệ đối tác chiến lược hoặc đối tác toàn diện với 30 nước, bao gồm quan hệ đối tác chiến lược hoặc chiến lược toàn diện với tất cả các nước ủy viên thường trực Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc; là thành viên của 70 tổ chức khu vực và toàn cầu. 

“Trong bối cảnh tình hình quốc tế hiện nay, Việt Nam chia sẻ quan điểm chung về việc các quốc gia thực hiện chính sách hòa bình, hữu nghị và hợp tác, coi trọng sự bình đẳng, lợi ích chính đáng của nhau và tôn trọng luật pháp quốc tế. Việt Nam ủng hộ việc củng cố, nâng cao hiệu quả của các cơ chế hợp tác song phương, đa phương và tăng cường phối hợp quốc tế để làm giảm căng thẳng, ngăn ngừa, chấm dứt xung đột; để giải quyết các vấn đề về phát triển kinh tế, văn hóa, xã hội, khoa học - công nghệ và ứng phó với các thách thức an ninh phi truyền thống. Việt Nam sẵn sàng đóng góp vào những nỗ lực chung của cộng đồng quốc tế trong ứng phó với biến đổi khí hậu, bảo vệ môi trường, tham gia các hoạt động gìn giữ hòa bình của Liên Hợp Quốc và cứu trợ nhân đạo quốc tế...”

Về quan hệ Việt Nam - Hoa Kỳ, Chủ tịch nước nhắc lại những bước thăng trầm trong quan hệ hai nước cho đến khi bình thường hóa quan hệ vào năm 1995, đặc biệt là sau khi xác lập quan hệ Đối tác Toàn diện vào năm 2013, quan hệ hai nước đã phát triển mạnh mẽ, sâu sắc, thực chất, hiệu quả và vượt xa sự hình dung của nhiều người. Và tháng 9 vừa qua, Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng và Tổng thống Joe Biden đã ra Tuyên bố chung về việc Việt Nam - Hoa Kỳ thiết lập quan hệ Đối tác Chiến lược Toàn diện.

Chủ tịch nước Võ Văn Thưởng, nhấn mạnh: “Có thể khẳng định rằng, chưa bao giờ quan hệ giữa Việt Nam - Hoa Kỳ phát triển tốt đẹp như ngày nay; từ cựu thù trở thành Đối tác chiến lược toàn diện. Đây thực sự là hình mẫu trong lịch sử quan hệ quốc tế về hàn gắn và xây dựng quan hệ sau chiến tranh. Kết quả này là do sự nỗ lực cùng nhau vượt qua những thử thách, thăng trầm lịch sử của nhiều thế hệ lãnh đạo và Nhân dân hai nước. Lãnh đạo Hoa Kỳ đã khẳng định ủng hộ một nước Việt Nam "mạnh, độc lập, tự cường và thịnh vượng". Chúng tôi xác định Hoa Kỳ là đối tác có tầm quan trọng chiến lược trong chính sách đối ngoại của mình. Chúng tôi cũng tin tưởng vào triển vọng tươi sáng của quan hệ Đối tác Chiến lược Toàn diện Việt Nam - Hoa Kỳ, bởi nó phù hợp với lợi ích của nhân dân hai nước, đóng góp tốt hơn cho hòa bình, ổn định, hợp tác và phát triển trong khu vực và trên thế giới. Chúng tôi mong muốn cộng đồng các nhà nghiên cứu, học giả của Hoa Kỳ trong đó có CFR tham gia và ủng hộ quá trình này”.

Cho biết, cộng đồng người Việt Nam ở Hoa Kỳ có khoảng 2,4 triệu người, cùng với đó là trên 30.000 học sinh, sinh viên Việt Nam đang học tập tại Hoa Kỳ, Chủ tịch nước khẳng định, đó là là một phần của quan hệ và cũng là cầu nối quan trọng giữa hai nước. Nhà nước Việt Nam xác định, người Việt Nam ở nước ngoài là một bộ phận không thể tách rời của dân tộc và luôn coi trọng đại đoàn kết, hòa hợp dân tộc. Việt Nam mong rằng Chính phủ Hoa Kỳ tiếp tục tạo điều kiện thuận lợi cho người Việt Nam đang sinh sống, học tập và làm việc tại Hoa Kỳ.

Trong chương trình, Chủ tịch nước Võ Văn Thưởng đã đối thoại với các thành viên Hội đồng đối ngoại của Hoa Kỳ về các chính sách đối ngoại của Việt Nam. Trả lời câu hỏi của ông Scott Marciel về thỏa thuận tăng cường hợp tác giữa Việt Nam và Hoa Kỳ trong phát triển sản xuất chất bán dẫn, Chủ tịch nước Võ Văn Thưởng nêu rõ, Việt Nam mong muốn Tuyên bố chung nâng cấp quan hệ Đối tác chiến lược toàn diện Việt Nam - Hoa Kỳ được thực hiện một cách đầy đủ, trong đó có vấn đề hợp tác sản xuất chất bán dẫn, chíp và lĩnh vực công nghệ cao.

Tuy nhiên để giải quyết vấn đề này một cách hiệu quả, Chủ tịch nước đề nghị Hoa Kỳ cần quan tâm công nhận cơ chế kinh tế thị trường đối với Việt Nam. Việc này cần thực hiện bằng quyết sách chính trị; không nên theo quy định một cách cứng nhắc. Cùng với đó, Hoa Kỳ cần sớm tháo gỡ việc xếp hạng Việt Nam trong nhóm nước hạn chế hỗ trợ hợp tác về chíp, chất bán dẫn. Việt Nam cũng mong muốn Hoa Kỳ hỗ trợ Việt Nam đào tạo nhân lực chất lượng cao về vấn đề này. Chủ tịch nước bày tỏ vui mừng vì trong chuyến công tác Hoa Kỳ lần này có các thỏa thuận hợp tác của các Trường Đại học Hoa Kỳ hỗ trợ đào tạo sinh viên Việt Nam trong lĩnh vực này.

Trả lời câu hỏi của một phóng viên về vấn đề vai trò của người Mỹ gốc Việt trong tiến trình thúc đẩy hợp tác hai nước, Chủ tịch nước nhấn mạnh trong đường lối của Đảng, Nhà nước Việt Nam luôn coi người Việt Nam ở nước ngoài cũng như người Việt Nam ở Hoa Kỳ là một bộ phận không thể tách rời của dân tộc Việt Nam. Trong thành tựu đổi mới 40 năm vừa qua, đất nước Việt Nam đạt được những thành tựu to lớn, có ý nghĩa lịch sử trong đó có đóng góp của Việt kiều tại Hoa Kỳ cũng như người Việt Nam tại các nước khác trên thế giới. Chủ tịch nước mong muốn người Việt Nam tại Hoa Kỳ hòa nhập tốt vào cộng đồng sở tại; ngày càng khẳng định vị trí của mình trong đời sống kinh tế - xã hội của Hoa Kỳ. Việt Nam luôn chào đón các doanh nghiệp người Mỹ gốc Việt đầu tư tại Việt Nam. Chủ tịch nước hoan nghênh và mong muốn người Việt tại Hoa Kỳ thường xuyên về Việt Nam để chứng kiến thực tiễn và những đổi thay của đất nước, chia sẻ hơn với sự nghiệp xây dựng, phát triển đất nước Việt Nam hiện nay. “Trăm nghe không bằng một thấy”, người Việt ở Hoa Kỳ về Việt Nam chắc chắn sẽ vui mừng trước những thay đổi của đất nước thời gian qua, Chủ tịch nước nói.

Trả lời câu hỏi của một học giả về sự phát triển của thương hiệu xe hơi Vinfast, Chủ tịch nước cho biết trong công nghệ sản xuất ô tô, Việt Nam là nước đi sau. Đến nay tỷ lệ sản xuất, xuất khẩu xe hơi trong thị trường nội địa và xuất khẩu ra nước ngoài chưa nhiều. Nhưng Việt Nam thúc đẩy sản xuất công nghệ xanh, sạch trong sản xuất xe hơi. Do đó, xe điện Vinfast là một cố gắng của doanh nghiệp Việt Nam trong triển khai định hướng sản xuất công nghiệp xanh, công nghiệp sạch, hướng tới mục tiêu giảm phát thải ròng bằng 0 vào năm 2050.

Liên quan đến câu hỏi về vấn đề những khó khăn của Việt Nam trong ứng phó với biến đổi khí hậu, Chủ tịch nước Võ Văn Thưởng nhấn mạnh, là một trong những nước chịu ảnh hưởng nặng nề của biến đổi khí hậu, Việt Nam đã nỗ lực, chủ động triển khai nhiều biện pháp ứng phó. Tuy nhiên, đây cũng là vấn đề mà Việt Nam cần có sự ủng hộ, giúp đỡ về quyết tâm chính trị, thông qua những hành động cụ thể của cộng đồng quốc tế, đặc biệt là việc hỗ trợ công tác ứng phó với biến đổi khí hậu tại khu vực Đồng bằng Sông Cửu Long của Việt Nam, bởi đây là vấn đề liên quan đến dòng chảy sông Mekong, cần có sự chung tay của cộng đồng khu vực và quốc tế. Chủ tịch nước cũng bày tỏ cảm ơn và mong muốn Chính phủ Hoa Kỳ tiếp tục quan tâm, hỗ trợ Việt Nam trong lĩnh vực quan trọng này.

Vũ Dũng - Phạm Huân/VOV