Điểm mới quan trọng của Luật Đất đai 2024

Luật Đất đai số 31/2024/QH15 là dự án luật lớn, có ý nghĩa và tầm quan trọng đặc biệt trong đời sống chính trị, kinh tế-xã hội, quốc phòng, an ninh, bảo vệ môi trường của đất nước; có tác động sâu rộng đến các tầng lớp nhân dân và cộng đồng doanh nghiệp.

Luật có hiệu lực từ ngày 1-1-2025, gồm 16 chương, 260 điều, trong đó sửa đổi, bổ sung 180/212 điều của Luật Đất đai năm 2013 và bổ sung mới 78 điều với rất nhiều điểm mới nổi bật. Để giới thiệu những nội dung mới quan trọng này, từ số báo hôm nay, Báo Quân đội nhân dân mở chuyên mục "Điểm mới quan trọng của Luật Đất đai 2024". Chuyên mục sẽ góp phần đưa các chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước về đất đai được phổ biến sâu rộng trong nhân dân, sớm phát huy hiệu lực, hiệu quả trong công tác quản lý, sử dụng đất đai.

Bỏ khung giá đất, ban hành bảng giá đất mới từ ngày 1-1-2026

Quy định bảng giá đất hằng năm là một trong những chính sách mới nổi bật trong Luật Đất đai 2024. Quy định này để bảo đảm giá đất phù hợp với nguyên tắc thị trường.

Theo quy định của Luật Đất đai năm 2013, bảng giá đất được quy định 5 năm một lần đối với từng loại đất, theo từng vùng và phải điều chỉnh, bổ sung đối với trường hợp có biến động về giá đất thị trường. Tuy nhiên, trên thực tế, rất ít trường hợp thực hiện điều chỉnh bảng giá đất trong quá trình áp dụng, dẫn đến bảng giá đất không phản ánh đúng giá đất thực tế trên thị trường. Điều này dẫn đến trên thị trường đất đai đang tồn tại cơ chế 2 giá đất. Một giá đất theo khung Nhà nước ban hành, là cơ sở để tính tiền đóng thuế hoặc tính giá đất đền bù giải phóng mặt bằng. Giá đất thứ hai được gọi là giá trên thị trường, thường cao hơn gấp nhiều lần so với khung giá do Nhà nước quy định.

Ảnh minh họa / Vietnam+

Để khắc phục những bất cập này, Điều 159 của Luật Đất đai 2024 quy định: UBND cấp tỉnh xây dựng, trình HĐND cùng cấp quyết định bảng giá đất lần đầu để công bố và áp dụng từ ngày 1-1-2026. Hằng năm, UBND cấp tỉnh có trách nhiệm trình HĐND cấp tỉnh quyết định điều chỉnh, sửa đổi, bổ sung bảng giá đất để công bố và áp dụng từ ngày 1-1 của năm tiếp theo.

Trường hợp cần thiết phải điều chỉnh, sửa đổi, bổ sung bảng giá đất trong năm, UBND cấp tỉnh có trách nhiệm trình HĐND cấp tỉnh quyết định. Cơ quan có chức năng quản lý đất đai cấp tỉnh có trách nhiệm giúp UBND cấp tỉnh tổ chức việc xây dựng, điều chỉnh, sửa đổi, bổ sung bảng giá đất. Trong quá trình thực hiện, cơ quan có chức năng quản lý đất đai cấp tỉnh được thuê tổ chức tư vấn xác định giá đất để xây dựng, điều chỉnh, sửa đổi, bổ sung bảng giá đất. Bảng giá đất được xây dựng theo khu vực, vị trí. Đối với khu vực có bản đồ địa chính số và cơ sở dữ liệu giá đất thì xây dựng bảng giá đất đến từng thửa đất trên cơ sở vùng giá trị, thửa đất chuẩn. 

Những đổi mới trong quy định về giá đất sẽ là nền tảng để nguồn lực đất đai được khai thác hiệu quả. Mặt khác cũng hạn chế được hàng loạt khúc mắc dẫn đến khiếu nại, khiếu kiện liên quan đến đất đai như hiện nay. Tuy nhiên, để bảo đảm chất lượng bảng giá đất, các cơ quan quản lý Nhà nước các cấp cần nâng cao hơn nữa năng lực trong quá trình tổ chức thực thi pháp luật, hoàn thành xây dựng cơ sở dữ liệu số và hệ thống thông tin quốc gia về đất đai để trực tiếp phục vụ cho công tác quản lý và sử dụng đất đai.

Nguồn QĐND