Hội nghị cấp cao Asean lần thứ 36 – Những thông điệp mạnh mẽ

Qua 50 năm thành lập ASEAN, đây là lần đầu tiên ASEAN tổ chức họp trực tuyến. Dưới sự chủ trì của Việt Nam, Hội nghị Cấp cao ASEAN lần thứ 36 với chủ đề “ASEAN gắn kết và chủ động thích ứng” đã đã thành công tốt đẹp.

Tham dự có: Lãnh đạo 10 nước ASEAN; Bộ trưởng phụ trách các trụ cột cộng đồng Chính trị - An ninh, Văn hóa - Xã hội và Kinh tế của các nước ASEAN; Tổng Thư ký ASEAN Lim Jock Hoi; Trưởng Quan chức cao cấp ASEAN tại 3 trụ cột (Chính trị - An ninh; Văn hóa - Xã hội; Kinh tế); các Đại sứ, Trưởng phái đoàn đại diện thường trực các nước ASEAN và các đối tác của ASEAN.

Hội nghị Cấp cao ASEAN 36 thống nhất cao các nội dung quan trọng

Hội nghị Cấp cao ASEAN lần thứ 36 đã thành công tốt đẹp_ảnh: internet

Với sự đoàn kết và thống nhất cao, Hội nghị Cấp cao ASEAN lần thứ 36 đã công bố Tuyên bố Chủ tịch về kết quả Hội nghị Cấp cao ASEAN-36, thông qua Tuyên bố Tầm nhìn về ASEAN gắn kết và chủ động thích ứng: Vượt lên các thách thức và duy trì tăng trưởng, Tuyên bố ASEAN về Phát triển nguồn nhân lực cho một thế giới công việc đang đổi thay và ghi nhận 9 văn kiện khác.

Thông qua các nội dung hội nghị, ASEAN đã gửi thông điệp mạnh mẽ về một tổ chức khu vực gắn kết, chủ động và đóng vai trò hạt nhân trong các tiến trình khu vực. Các nước cũng nhất trí cần nâng cao khả năng tự cường của ASEAN, vừa kiểm soát hiệu quả dịch bệnh, vừa khôi phục các hoạt động kinh tế, thương mại quốc tế và khu vực từ đó ổn định cuộc sống của người dân và doanh nghiệp; cho rằng, hoàn tất và ký kết Hiệp định Đối tác Kinh tế toàn diện khu vực (RCEP) trong 2020 sẽ là thông điệp mạnh mẽ khẳng định sự ủng hộ của ASEAN đối với hệ thống thương mại đa phương, tự do hóa thương mại và đầu tư và cũng là đóng góp quan trọng cho quá trình phục hồi sau dịch bệnh tại khu vực.

Một trong những nội dung được các nhà lãnh đạo ASEAN rất quan tâm là việc kiểm soát tốt đại dịch nhưng không được chủ quan để đại dịch có thể quay lại trong ASEAN. Cùng với đó là việc tiếp tục xây dựng cộng đồng vững mạnh theo các mục tiêu đặt ra cho 2020; mở rộng và làm sâu sắc thêm quan hệ đối ngoại của ASEAN với các đối tác trên cơ sở tôn trọng lẫn nhau, hợp tác cùng có lợi, đề cao vai trò trung tâm của ASEAN. Các nhà lãnh đạo ASEAN đều khẳng định gìn giữ môi trường hòa bình, ổn định cho hợp tác phát triển bền vững, thịnh vượng cho mọi người dân. ASEAN đề cao tinh thần thiện chí và tuân thủ luật pháp, nhất là luật pháp quốc tế trong giải quyết khác biệt tại khu vực.

Nỗ lực của Việt Nam trên cương vị Chủ tịch

Giới chuyên gia và truyền thông quốc tế đánh giá cao sự chủ động và trách nhiệm của Việt Nam trong việc điều phối, dẫn dắt ASEAN cùng vượt qua những thách thức chung, đặc biệt là dịch Covid-19_ảnh: internet

Tổ chức thành công Hội nghị Cấp cao ASEAN lần thứ 36 trong bối cảnh đại dịch Covid-19 diễn biến phức tạp, Việt Nam một lần nữa khẳng định vai trò tiên phong, chủ động và đầy trách nhiệm của nước Chủ tịch luân phiên trong năm 2020.

Xuyên suốt quá trình chuẩn bị đảm nhận vai trò tổ chức Hội nghị cấp cao ASEAN lần thứ 36, Việt Nam đã có cơ chế tham vấn sâu rộng từ rất sớm và đã thống nhất chung về các ưu tiên cũng như trọng tâm của ASEAN cho năm 2020. Đó là một lộ trình bao quát toàn diện câu chuyện cộng đồng, hợp tác với đối tác và vai trò trung tâm của ASEAN ở khu vực. Tại hội nghị lần này, lãnh đạo các nước ASEAN bàn về vai trò phụ nữ và bình đẳng giới là một bộ phận của nghị sự chung đó, là một động lực trong xây dựng cộng đồng ASEAN, trên tất cả các trụ cột của cộng đồng về chính trị - an ninh, kinh tế, văn hoá - xã hội, cũng như trong hợp tác quốc tế.

Đánh giá về vai trò của Việt Nam, lãnh đạo nhiều nước cũng như dư luận quốc tế đều cùng chung nhận định Việt Nam đã hoàn thành tốt nhiệm vụ Chủ tịch ASEAN.

Tổng Thư ký ASEAN - Lim Jock Hoi khẳng định trên cương vị Chủ tịch ASEAN, Việt Nam đã làm được nhiều việc và "thể hiện tầm lãnh đạo mạnh mẽ trong việc dẫn đầu một phản ứng tập thể của khu vực trước đại dịch", đồng thời đánh giá cao sự đóng góp của Việt Nam, đặc biệt là việc giúp đỡ một số nước thành viên ASEAN cũng như một số nước đối tác đối thoại trong việc ứng phó với đại dịch. Ông nhấn mạnh dưới sự lãnh đạo của Việt Nam, các công việc cũng đang được tiến hành nhằm thiết lập “Quỹ ASEAN ứng phó với dịch COVID-19”, kho dự trữ vật tư y tế, và quy trình vận hành tiêu chuẩn trong các trường hợp khẩn cấp về sức khỏe cộng đồng. Việt Nam cũng đã khởi động các cuộc thảo luận về Tầm nhìn ASEAN sau năm 2025. Đây là điều rất quan trọng, giúp ASEAN gắn kết và thích ứng tốt hơn trong tiến trình hội nhập khu vực, đồng thời thích nghi với trạng thái “bình thường mới” hiện nay và rút ra các bài học quan trọng.

Giới chức các nước cũng đặc biệt đề cao thành công của hội nghị và vai trò của Việt Nam. Thủ tướng Lào - Thongloun Sisoulith đã đánh giá tích cực thành công của ASEAN trong thời gian qua, trong khi Thứ trưởng Bộ Ngoại giao, Trưởng SOM ASEAN Lào - Thongphane Savanphet khẳng định Việt Nam đã làm tốt vai trò Chủ tịch ASEAN từ đầu nhiệm kỳ tới nay.

Theo Trưởng SOM ASEAN của Lào, mặc dù phải đối mặt với nhiều khó khăn, nhưng Việt Nam đã dẫn dắt các nước ASEAN cùng hợp tác chống lại đại dịch COVID-19 cũng như trong các hoạt động khác. Ngoài ra, Việt Nam cũng tổ chức thành công các cuộc họp với các đối tác ngoài khu vực và đối tác đối thoại. Ông bày tỏ tưởng dưới sự dẫn dắt của Việt Nam, ASEAN sẽ tiếp tục tiến tới và thực hiện thành công các sáng kiến và các thỏa thuận khác nhau mà các bên đã đưa ra trong năm nay.

Chia sẻ đánh giá tương tự, Thủ tướng Campuchia - Samdec Hun Sen khẳng định hội nghị cấp cao ASEAN lần này phản ánh năng lực của Việt Nam trong dẫn dắt ASEAN, bất chấp những khó khăn do đại dịch COVID-19 gây ra.

Hãng thông tấn Malaysia (Bernama) có bài viết với tựa đề “Hội nghị Cấp cao ASEAN lần thứ 36 đi vào lịch sử trong bối cảnh dịch bệnh COVID-19”. Bài viết nhấn mạnh, dưới sự chủ trì của Việt Nam, Hội nghị Cấp cao ASEAN lần thứ 36 với chủ đề “ASEAN gắn kết và chủ động thích ứng” đã chứng kiến các nhà lãnh đạo thảo luận hàng loạt vấn đề mà khu vực quan tâm, trong đó trọng tâm là yêu cầu phải có một kế hoạch hồi phục toàn diện giai đoạn hậu đại dịch cho cả khối.

Đánh giá cao bài phát biểu của Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc với tư cách người chủ trì hội nghị, Bernama đã trích dẫn lại một số ý kiến quan trọng. Thủ tướng Chính phủ Việt Nam mong muốn hội nghị cấp cao lần này là cơ hội để các quốc gia thành viên ASEAN khẳng định lại tinh thần đoàn kết, ý chí chính trị mạnh mẽ và cam kết vượt qua khó khăn, tiếp tục tiến về phía trước. Bài báo cũng đánh giá cao việc lần đầu tiên các nhà lãnh đạo ASEAN tham dự một phiên họp đặc biệt về việc tăng quyền cho phụ nữ trong thời đại kỹ thuật số. Điều này thể hiện cam kết của các nhà lãnh đạo khu vực về việc thúc đẩy bình đẳng giới và nâng cao vai trò của phụ nữ trong tiến trình xây dựng Cộng đồng ASEAN.

Trước Hội nghị cấp cao ASEAN, trang rsis.edu.sg của Singapore đã có bài viết nhận định về vai trò của Việt Nam trong việc thúc đẩy ASEAN gắn kết và chủ động ứng phó. Theo bài viết, với chủ đề ASEAN năm nay là “Gắn kết và Chủ động thích ứng”, Việt Nam đang xử lý hiệu quả các thách thức khi đảm đương vai trò Chủ tịch ASEAN 2020 với nhiệm vụ ưu tiên hàng đầu là vận động ASEAN hướng tới một chiến lược chung đối phó với dịch COVID-19. Với khả năng điều phối điêu luyện và khéo léo, hướng dẫn các nước thành viên kiểm soát các thách thức đang cùng đối mặt, Việt Nam đã thể hiện một sự khẳng định mạnh mẽ đầy quyết tâm để hướng đến một ASEAN “Gắn kết và Chủ động thích ứng”, giống như những gì từng làm trước đây.

Đánh giá về hoạt động của Việt Nam trong 6 tháng đầu năm nay, đặc biệt liên quan tới thỏa thuận thương mại Hiệp định Đối tác kinh tế toàn diện khu vực (RCEP), Tiến sĩ Chheang Vannarith, Chủ tịch Viện Tầm nhìn châu Á (AVI) có trụ sở tại Phnom Penh (Campuchia) - nhận định trong năm giữ vị trí Chủ tịch luân phiên ASEAN, Việt Nam đã điều phối và thúc đẩy có hiệu quả tiến trình thương lượng nhằm đạt được sự đồng thuận và hướng tới kết thúc đàm phán RCEP, dù Ấn Độ đã quyết định rút lui vào phút chót.

Vào thời điểm này, khi dịch bệnh Covid-19 diễn biến phức tạp, việc tổ chức phiên thảo luận về bình đẳng giới cho thấy Việt Nam vừa xử lý vấn đề cấp bách, vừa có thể duy trì được các chương trình, hoạt động đã đề ra cho năm 2020. Chắc chắn, sắp tới và từ nay đến cuối năm, Việt Nam đã và sẽ vẫn tiếp tục triển khai những sáng kiến quan trọng và lâu dài về các ưu tiên trong xây dựng cộng đồng ASEAN, như về thời đại số, công nghệ 4.0, kinh tế thương mại, biến đổi khí hậu, an ninh nguồn nước, bảo đảm hòa bình, an ninh khu vực trong đó có vấn đề Biển Đông.

Như vậy, với tư cách là Chủ tịch ASEAN năm 2020, dù dịch bệnh khắc nghiệt, Việt Nam không chỉ gói gọn mục tiêu trong phòng chống dịch Covid-19, mà thể hiện được một vai trò tổng thể của mình trong điều phối cũng như thúc đẩy nghị sự, hoạt động chung của ASEAN, góp phần phát triển cộng đồng ASEAN vững mạnh, phát huy vị thế ở khu vực và quốc tế.

Hòa bình, an ninh khu vực nói chung và Biển Đông nói riêng là lợi ích chung của cộng đồng các nước ASEAN

Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc chủ trì họp báo, thông tin với các cơ quan thông tấn, báo chí trong và ngoài nước về những kết quả của Hội nghị Cấp cao ASEAN lần thứ 36

Hoà bình, an ninh, ổn định ở khu vực nói chung và ở Biển Đông nói riêng là lợi ích và nguyện vọng chung của cộng đồng, nhất là với ASEAN. Bởi vậy, ASEAN có nhiều nỗ lực đóng góp, từ duy trì đối thoại, thúc đẩy hợp tác đến xây dựng cơ chế, quy tắc ứng xử trên Biển Đông.

Hội nghị lần này đã tái khẳng định quyết tâm của ASEAN đóng góp xây dựng Biển Đông thành vùng biển hợp tác và phát triển, an ninh và an toàn, xứng đáng với vị trí là một bộ phận quan trọng trong trao đổi của khu vực.

Dịch bệnh Covid-19, trước mắt làm gián đoạn các cuộc họp thảo luận về xây dựng Bộ Quy tắc COC trên Biển Đông giữa ASEAN với Trung Quốc. Trong bối cảnh này, Việt Nam nỗ lực cùng ASEAN hợp tác với các bên liên quan để kiềm chế không có các hành động làm phức tạp tình hình trên biển, tuân thủ luật pháp quốc tế, xây dựng Biển Đông là khu vực hoà bình, hữu nghị, hợp tác, tự do hàng hải, hàng không.

Thực hiện nghiêm túc Tuyên bố về Ứng xử của các bên ở Biển Đông (DOC) và đàm phán Bộ Quy tắc Ứng xử ở Biển Đông (COC) hiệu lực, hiệu quả, phù hợp luật pháp quốc tế, UNCLOS 1982, để Biển Đông luôn là khu vực hoà bình, mang lại lợi ích cho các nước.

Việt Nam, với tư cách là Chủ tịch ASEAN, xác định rằng hòa bình và ổn định trên Biển Đông chính là lợi ích chung của ASEAN, do vậy, Việt Nam cho rằng, sự hợp tác của các nước thành viên ASEAN là không thể thiếu được.

Ban Biên tập tổng hợp