Tháng Bảy mùa tri ân, tháng Bảy mùa tưởng nhớ! Đằng sau những khúc khải hoàn ca chiến thắng, là bao cuộc đời, bao sự hy sinh. Vì độc lập, vì tự do, những lớp người đã ngã xuống, nhuộm mặn sóng biển đông, nhuộm thắm cờ Tổ quốc. Tổ quốc là Mẹ và Mẹ là Tổ quốc. Mẹ Việt Nam – những người “chắt thương đau” cho nhựa sống sinh sôi. Những ngày này, cả nước ta hướng về các anh hùng, thương binh liệt sĩ, và hàng triệu triệu con tim cũng hướng tìm về Mẹ - Những Người mẹ Việt Nam kiên trung, những Người mẹ Việt Nam anh hùng.
Tượng đài Bà mẹ Việt Nam anh hùng. Ảnh: congly.vn
Nếu được chọn những điều thiêng liêng trong cõi nhân gian này, có lẽ ta sẽ chọn Mẹ và Tổ quốc. Vì Tổ quốc và vì Mẹ, chúng ta sẵn sàng hy sinh bất cứ điều gì. Bởi Tổ quốc đã nuôi dưỡng, chở che cho tâm hồn, cho cuộc sống của ta. Với Mẹ, Mẹ không chỉ cho con tình mẫu tử thiêng liêng. Mẹ đã tần tảo nắng mưa, Mẹ đã chịu thương chịu khó, Mẹ nhân hậu, Mẹ giàu lòng chung thủy, Mẹ giàu đức hy sinh… Đó cũng là những phẩm chất chung cao đẹp của người phụ nữ Việt Nam. Với Mẹ, ta còn lớn lên cùng dòng sữa ngọt ngào, với những lời ru bình dị… Và tự bao giờ từng lời ru, từng câu ca Mẹ kể, tình yêu Tổ quốc trong ta cũng lớn dần thêm: Những nét đẹp quê hương, những nghĩa tình đạo lý, về Đảng quang vinh, Hồ Chí Minh vĩ đại, về những anh hùng Việt Nam bất khuất kiên cường…
Tổ Quốc và Mẹ - những điều thiêng liêng là thế, nhưng khi tổ quốc cần, Mẹ đã chọn sự hy sinh. Đặc biệt, những Người mẹ Việt Nam anh hùng ở thời đại Hồ Chí Minh:
“Đời dâng hiến giống nòi, mẹ sống giữa gian lao,
Vì đất nước hy sinh cả cuộc đời”
Chắc hẳn rằng, không có người mẹ nào muốn xa con, không người vợ nào muốn xa chồng nhưng khi Tổ quốc lâm nguy, Mẹ đặt đất nước trên những niềm hạnh phúc cá nhân, mà niềm hạnh phúc của Mẹ, có gì hơn là những đứa con ngoan mà Mẹ còn yêu thương hơn cả mạng sống của mình!
Mẹ Việt Nam Anh hùng - các Mẹ đã trở thành những bức tường thành vững chắc, là bảo vệ, chở che, nuôi dưỡng cán bộ cách mạng, là những đóng góp lớn lao cho sự nghiệp đấu tranh thống nhất nước nhà, trong những tháng ngày dân tộc cam go, khốc liệt nhất. Bằng sự hy sinh thầm lặng và vĩ đại, Mẹ đã cống hiến cho sự nghiệp dựng xây, bảo vệ Tổ quốc, cho cơ đồ, gấm vóc giang sơn. Các Mẹ đã hiến dâng những điều cao quý nhất cho nền độc lập: là những đứa con máu thịt thân yêu, là những người chồng, là chính cuộc đời của Mẹ... Để rồi, “ba lần tiễn con đi, hai lần khóc thầm lặng lẽ”. Đã bao lần Mẹ giấu nước mắt vào trong, Mẹ thẫn thờ, Mẹ đợi chờ những đứa con ra đi nhưng không bao giờ trở lại… và cũng có khi, nỗi mất mát đó trở nên không thể cất thành lời. Máu đào của các liệt sĩ, anh hùng đã nhuộm đỏ thêm cho lá cờ cách mạng Việt Nam, cho nền độc lập tự do, cho dáng đứng Việt Nam tạc vào thế kỷ.
“Chìm lắng những ngàn đắng cay, hình đất nước mẹ bay bay
Tìm vóc dáng đàn con của mẹ, là dáng những cây non tươi xanh giờ nảy lộc”
Cuộc đời, sự hy sinh cao cả, kiên trung của các Mẹ đã trở thành những khúc bi tráng, thành tấm gương sáng ngời về chủ nghĩa anh hùng cách mạng, chủ nghĩa yêu nước cho các thế hệ đời đời ghi nhớ, tri ân và suy tôn! Hình ảnh Mẹ đã vượt qua những giới hạn của thời gian, không gian, trở thành bất tử trong mỗi chúng ta.
Tại lễ kỷ niệm 20 năm ngày thành lập Hội Liên hiệp phụ nữ Việt Nam (20/10/1966), Chủ tịch Hồ Chí Minh từng nói:“Nhân dân ta rất biết ơn các bà mẹ hai miền Nam – Bắc đã sinh đẻ và nuôi dạy những thế hệ anh hùng của nước ta”. Và Người cũng căn dặn: “Máu đào của các liệt sĩ đã nhuộm lá cờ cách mạng càng thêm đỏ chói. Sự hy sinh của các liệt sĩ đã chuẩn bị cho đất nước ta nở hoa độc lập, kết quả tự do".[i]
Gặp mặt mẹ Việt Nam anh hùng toàn quốc, năm 2020. Ảnh: baotintuc.vn
Dẫu biết rằng những người Mẹ Việt Nam Anh hùng, những Mẹ Thứ, Mẹ Hẹ, Mẹ Rành, Mẹ Mít…và nhiều Mẹ nữa, không thật nhiều Mẹ đang còn sống, dẫu biết rằng không gì có thể bù đắp hết được những mất mát và hy sinh của các Mẹ, thế nhưng, các Mẹ vẫn đang có hàng ngàn, hàng triệu đứa con, các Mẹ vẫn luôn có Tổ quốc, có cả nước non này.
Trong những năm qua, Đảng và Nhà nước ta đã không ngừng chăm lo cho các anh hùng thương binh liệt sĩ, cũng như những người có công với cách mạng, Mẹ Việt Nam anh hùng. Ngày 29/8/1994, Nhà nước Cộng hoà xã hội chủ nghĩa Việt Nam đã ban hành Pháp lệnh quy định danh hiệu vinh dự nhà nước “Bà mẹ Việt Nam anh hùng”. Tiếp đó là một số Pháp lệnh khác như: Pháp lệnh ưu đãi người có công với cách mạng (số 26/2005/PL-UBTVQH11 ngày 29 tháng 6 năm 2005); Pháp lệnh số 04/2012/UBTVQH13 ngày 16 tháng 7 năm 2012 sửa đổi, bổ sung một số điều của Pháp lệnh ưu đãi người có công với cách mạng; Nghị định 56/2013/NĐ-CP Quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành pháp lệnh quy định danh hiệu vinh dự nhà nước "Bà mẹ Việt Nam anh hùng"…
Hưởng ứng chủ trương của Đảng, Nhà nước, nhân dân ta đã nhiệt tình, sôi nổi tham gia phong trào đền ơn, đáp nghĩa, phát huy truyền thống uống nước nhớ nguồn. Có 140.000 Mẹ Việt Nam anh hùng đã được Nhà nước phong tặng, truy tặng, được các cấp, các ngành, các tổ chức, đơn vị, nhân dân trên mọi miền đất nước chăm sóc và phụng dưỡng, Chăm sóc và phụng dưỡng cho các Mẹ Việt Nam Anh hùng còn sống, xây dựng nhà tình nghĩa khang trang cho các Mẹ… Đó là những hành động thiết thực nhất để bù đắp phần nào những hy sinh, mất mát lớn lao.
Đảng, Nhà nước và nhân dân ta sẽ đời đời ghi nhớ những hy sinh, công lao, đóng góp của các Bà mẹ Việt Nam Anh hùng cho sự nghiệp đấu tranh giải phóng dân tộc, thống nhất đất nước và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa. Mẹ đã sống trọn tình nước non, và chúng con tự hào về Mẹ:
“Mẹ đã có ngàn đứa con, mẹ đã có cả nước non
Mẹ mãi mãi cùng con trên đường dài/ Núi sông hôm nay biết ơn người mẹ hiền
… Trọn tình nước non mẹ Việt Nam anh hùng,
Tự hào chúng con có mẹ Việt Nam anh hùng”![ii]
[i] Bài phát biểu của Bác tại Lễ Kỷ niệm 30 năm Ngày thành lập Đảng (ngày 5-1-1960).
[ii] Lời bài: Hát về Mẹ Việt Nam anh hùng, tác giả An Thuyên
Nhâm Hồ