Từ chủ trương chính sách
Năm 2018, huyện Nam Đàn (Nghệ An) được chọn làm điểm về xây dựng nông thôn mới (NTM) kiểu mẫu, theo Quyết định số 17/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ về phê duyệt Đề án thí điểm xây dựng huyện Nam Đàn tỉnh Nghệ An trở thành huyện Nông thôn mới kiểu mẫu theo hướng phát triển văn hoá gắn với phát triển du lịch giai đoạn 2018 - 2025. Ngày 28/3/2019, UBND tỉnh Nghệ An đã ban hành Kế hoạch thực hiện Quyết định số 17/QĐ-TTg. Trong đó, tiêu chí xây dựng môi trường nông thôn xanh, sạch, đẹp, an toàn là một trong những tiêu chí quan trọng để Nam Đàn có thể trở thành NTM kiểu mẫu. Nhận thức rõ tầm quan trọng của việc bảo vệ và xây dựng môi trường sáng - xanh - sạch - đẹp tại vùng quê Nam Đàn giàu truyền thống văn hóa, ngày 10/5/2022, UBND huyện Nam Đàn ban hành Quyết định số 1903/QĐ-UBND phê duyệt Đề án Bảo vệ môi trường huyện Nam Đàn đến năm 2025, có tính đến năm 2030. Đây là quyết định đánh dấu bước chuyển mạnh mẽ về công tác bảo vệ môi trường (BVMT) của nhân dân toàn huyện.
Đến hành động tích cực tuyên truyền, vận động nông dân của Hội Nông dân huyện
Trên cơ sở Đề án về Bảo vệ môi trường của UBND huyện, Ban Thường vụ Hội Nông dân huyện xây dựng Kế hoạch vận động cán bộ, hội viên nông dân thực hiện Đề án và tổ chức hội nghị Ban Chấp hành mở rộng để triển khai kế hoạch. Tại các xã, Ban Chấp hành Hội Nông dân xã đã phát huy dân chủ, họp bà con nông dân, thảo luận và đi đến thống nhất chọn một số việc cụ thể mà Hội Nông dân xã cần làm nhằm bảo vệ môi trường; đăng ký danh mục các việc và chỉ tiêu cần đạt với Ban chỉ đạo xây dựng NTM của xã, đồng thời tập trung tuyên truyền, vận động bà con nông dân thực hiện.
Trong hơn 2 năm 2022 - 2024, Hội Nông dân các cấp từ huyện đến cơ sở đã tổ chức được 277 buổi tuyên truyền cho trên 20.700 lượt cán bộ, hội viên về Đề án xây dựng nông thôn kiểu mẫu, tổ chức được 55 lớp tập huấn cho hơn 3000 người tham gia, nhằm nâng cao nhận thức cho người dân về ô nhiễm môi trường, nâng cao kiến thức, kỹ năng sống và sản xuất thân thiện với môi trường, tổ chức được 11 lớp tập huấn kỹ thuật xử lý rác thải thân thiện với môi trường cho 330 hội viên, thành lập được 4 nhóm “Gìn giữ tương lai xanh” với 180 thành viên tham gia.
Lễ ra mắt Nhóm "Người gìn giữ tương lai xanh” của Nông dân huyện Nam Đàn
Hội Nông dân huyện đã chỉ đạo xây dựng thành công nhiều mô hình nông dân tham gia bảo vệ môi trường nông thôn sáng - xanh - sạch - đẹp như: mô hình thu gom bao bì thuốc bảo vệ thực vật tại đồng ruộng; thu gom, phân loại, xử lý rác thải tại hộ gia đình và vệ sinh môi trường nông thôn; xử lý rác thải nông nghiệp thành phân bón hữu cơ; trồng hàng cây “Nông dân ơn Bác”, xây dựng “Vườn chuẩn, vườn mẫu nông thôn mới”... Nhiều giải pháp hỗ trợ cho các hộ nông dân áp dụng các biện pháp nhằm giảm thiểu ô nhiễm môi trường như: Xây dựng hầm biogas, sử dụng các chế phẩm sinh học để xử lý chất thải trong chăn nuôi, xây dựng các mô hình xử lý phế phụ phẩm nông nghiệp thành phân bón hữu cơ... Nếu như các phế phụ phẩm nông nghiệp trước đây gây ô nhiễm môi trường, ruộng đồng “bốc khói nghi ngút sau mùa gặt” thì nay những gốc rạ, thân ngô, thân cây lạc, đậu,... đã trở thành tài nguyên, mỗi năm mang lại cho nông dân toàn huyện lượng lớn phân hữu cơ có giá trị hàng chục tỉ đồng.
Mô hình ủ phân tại ruộng được đánh giá: Rẻ - sạch - lành mạnh - lợi nhuận cao - dễ làm. Nông dân huyện Nam Đàn đã thành thạo cách tạo ra phân ủ hữu cơ có giá trị dinh dưỡng cao từ rơm, rạ và các phụ phẩm cây trồng khác ngay tại ruộng, giúp tránh lãng phí nguồn tài nguyên thiên nhiên quý giá, trả lại cho đất chất mùn, cải thiện chất lượng đất. Nhờ men vi sinh, gốc rạ phân hủy nhanh hơn, hạn chế tình trạng đốt rơm rạ gây ô nhiễm, mất an toàn giao thông cũng như phá hủy kết cấu đất. Ban đầu chỉ 40 hộ thực hiện mô hình dự án, nhưng nhận thấy rõ lợi ích của cách làm mới và với sự tuyên truyền tích cực của Hội Nông dân, đến nay, có gần 3000 hộ dân trên toàn huyện cùng thực hiện. Tiến tới thực hiện Luật Môi trường, từ ngày 01/01/2025 phải thực hiện phân loại rác tại nguồn, các cấp Hội đã vận động nông dân xây dựng hố rác, thùng phân loại rác. Hơn 200 hộ gia đình áp dụng kỹ thuật xử lý rác thải thân thiện với môi trường thành công và Hội đang có kế hoạch nhân rộng.
Đường huyện Nam Đàn sáng - xanh - sạch - đẹp
Hội Nông dân huyện đã tổ chức tập huấn mô hình phát triển kinh tế thân thiện với môi trường như “Nuôi gà trên đệm lót sinh học dày”; ban đầu có 40 mô hình điểm ở 40 hộ gia đình nông dân, đến nay đã có gần 2000 hộ dân áp dụng kỹ thuật dùng men vi sinh tưới đều lên nguyên liệu rơm, xơ dừa... để độn lót cho chuồng gà vừa tạo ra phân hữu cơ, giảm mùi hôi thối, giảm hẳn thời gian dọn dẹp chuồng trại mà gà lại phát triển tốt hơn, ít bệnh. Nhiều mô hình sản xuất thân thiện với môi trường khác như “Nuôi giun quế không gây ô nhiễm môi trường“, nuôi sâu canxi, xử lý len men thức ăn chăn nuôi đã thành công bước đầu và đang lan tỏa khá nhanh, góp phần tích cực vào giảm phát thải lượng khí gây hiệu ứng nhà kính.
Các chi hội nông dân nhận quản lý 193 km đoạn đường sáng, xanh, sạch, đẹp. Mỗi tổ chức Hội trồng 1 hàng cây ”Nông dân ơn Bác”. Đến nay, đã trồng được 48 hàng cây với 4057 cây, tổng chiều dài các hàng cây là hơn 17 km. Vận động mỗi hội viên trồng 1 cây xanh, kết quả đã trồng được 25.124 cây xanh các loại. Các cấp Hội ở cơ sở thường xuyên duy trì và hưởng ứng tốt ngày Chủ nhật xanh, tổng dọn vệ sinh, chăm sóc đường hoa do Hội quản lý. Phong trào này vừa làm sáng đẹp, rực rỡ làng quê, vừa giáo dục ý thức BVMT cho tất cả người dân.
Hội Nông dân đã vận động các hộ gia đình đăng ký xây dựng vườn chuẩn, vườn mẫu, khu dân cư kiểu mẫu. Kết quả, có 19/19 xã đăng ký xây dựng 113 ”vườn chuẩn, vườn mẫu nông thôn mới” và 82 vườn được công nhận đạt chuẩn ”vườn chuẩn, vườn mẫu Nông thôn mới”. Những khu vườn này vừa đem lại không gian sinh thái đẹp cho gia đình, vừa thu hút khách du lịch, vừa tạo ra giá trị kinh tế cao cho hộ nông dân.
Đăng ký mô hình vườn chuẩn, vườn mẫu Nông thôn mới
Trong thời gian tới, các cấp Hội Nông dân trong huyện sẽ tiếp tục chỉ đạo, phát huy sáng kiến của nông dân để xây dựng huyện Nam Đàn phát triển bền vững, có môi trường sống sáng - xanh - sạch - đẹp - an toàn - trong lành, xứng đáng là huyện “kiểu mẫu’ như mong ước của Chủ tịch Hồ Chí Minh kính yêu.
Nguyễn Tâm