Phát huy giá trị văn hóa Việt Nam trong khơi dậy khát vọng phát triển đất nước

Tại Đại hội XIII, Đảng ta đã nhấn mạnh: Phát huy mạnh mẽ giá trị văn hoá Việt Nam nhằm khơi dậy khát vọng phát triển đất nước phồn vinh, hạnh phúc. Đây là một trong những giải pháp quan trọng được Đảng ta xác định để hiện thực hóa phát vọng phát triển đất nước trong giai đoạn hiện nay.

Ảnh minh họa. Nguồn: vietnamplus

Quan điểm của Đảng

Văn hóa vốn là những giá trị vật chất và tinh thần được con người tích lũy trong cuộc sống hàng ngày và trao truyền lại cho thế hệ sau. Chủ tịch Hồ Chí Minh đã từng nói: “Văn hóa soi đường cho quốc dân đi” để khẳng định vị trí và vai trò của văn hóa trong đời sống con người cũng như trong sự nghiệp xây dựng và phát triển đất nước.

Nhận thức được điều đó, trong những năm gần đây, Đảng ta luôn đề cao vai trò của văn hóa và coi việc phát huy sức mạnh văn hóa là điều kiện, tiền đề để hiện thực hóa khát vọng phát triển đất nước. Phát huy giá trị văn hoá Việt Nam là một trong những nhiệm vụ trọng tâm được Đảng ta đề ra trong các văn kiện, nghị quyết thời gian gần đây. Trong bối cảnh toàn cầu hóa, hội nhập quốc tế và cách mạng công nghiệp 4.0 hiện nay, việc phát huy sức mạnh văn hóa càng trở nên quan trọng hơn lúc nào hết bởi lẽ thực tiễn cho thấy, nếu quốc gia nào không giữ được bản sắc văn hóa thì không những bị “hoà tan” trong thế giới rộng lớn mà còn có nguy cơ mất nước vì “mất văn hoá là mất tất cả”.

Tại Đại hội XIII, Đảng ta đã xác định một trong những đột phá chiến lược giai đoạn 2021-2030 là: “Phát huy giá trị văn hoá, sức mạnh con người Việt Nam; khơi dậy mạnh mẽ khát vọng phát triển của dân tộc, tinh thần yêu nước, tự hào, ý chí tự cường và lòng nhân ái, tinh thần đoàn kết, đồng thuận xã hội; xây dựng môi trường và đời sống văn hoá phong phú, đa dạng, văn minh, lành mạnh, hội nhập quốc tế; đề cao ý thức, trách nhiệm, đạo đức xã hội, sống và làm việc theo pháp luật”[1].

Văn hóa Việt Nam là cơ sở, động lực để khơi dậy khát vọng phát triển đất nước

Có ý kiến cho rằng: “Văn hóa Việt Nam là thành quả hàng nghìn năm lao động sáng tạo, đấu tranh kiên cường dựng nước và giữ nước của cộng đồng các dân tộc Việt Nam, là kết quả giao lưu và tiếp thu tinh hoa của nhiều nền văn minh thế giới để không ngừng hoàn thiện mình. Vǎn hóa Việt Nam đã hun đúc nên tâm hồn, khí phách, bản lĩnh Việt Nam, làm rạng rỡ lịch sử vẻ vang của dân tộc”[2]. Do đó, văn hóa Việt Nam có vai trò rất quan trọng trong việc hiện thực hóa khát vọng phát triển đất nước.

Theo một cách hiểu chung nhất, “khát vọng là một trạng thái tinh thần, phản ánh sự ước ao, mong muốn, đòi hỏi với một sự thôi thúc mạnh mẽ”[3].
Khát vọng phát triển của một dân tộc là “sự cộng hưởng những khát vọng vươn lên của cộng đồng, của con người cùng quốc gia - dân tộc, tạo thành nguồn năng lượng nội sinh to lớn, sống động và sức mạnh vô song. Đó chính là động lực trung tâm của một quốc gia - dân tộc trên con đường đi tới tương lai”[4]. Nói đến khát vọng là nói đến yếu tố tinh thần, là sự mong muốn, khao khát, quyết tâm tập trung sức lực, trí tuệ để đạt cho được mục tiêu đã đề ra; là nguồn động lực có sức mạnh to lớn để thực hiện những nhiệm vụ nặng nề nhằm đạt được ước mơ, không khuất phục trước mọi thử thách…

Trước hết, phát huy giá trị văn hóa là cơ sở để hiện thực hóa khát vọng phát triển đất nước của con người Việt Nam. Vì sức mạnh văn hóa bao gồm cả sức mạnh vật chất và sức mạnh tinh thần của con người Việt Nam được tích lũy qua hàng ngàn năm lịch sử nên khi giá trị văn hóa được phát huy, con người Việt Nam sẽ được gia tăng thêm năng lực, phẩm chất để vượt qua những khó khăn, thử thách; vươn đến những mục tiêu lớn hơn, khát vọng cao đẹp hơn.

Ngoài ra, giá trị văn hoá chính là nguồn lực cho sự phát triển của mỗi quốc gia bởi văn hoá chính là “sức mạnh mềm” của một dân tộc. Văn hoá giúp quảng bá hình ảnh đất nước, tạo ra sự hấp dẫn cho không chỉ các sản phẩm và dịch vụ văn hoá, mà còn cho cả các dịch vụ kinh tế - xã hội khác. Chính vì lý do đó, nhiều nước trên thế giới coi văn hoá, công nghiệp văn hoá là một bộ phận của nền kinh tế. Những bài học của các nước như Mỹ, Pháp, Hàn Quốc, Nhật Bản, Trung Quốc...  trong việc quảng bá các sản phẩm văn hóa để mang lại lợi ích kinh tế cho đất nước, đồng thời đưa các giá trị văn hoá dân tộc của họ lan toả khắp thế giới chính là những kinh nghiệm quý có giá trị tham chiếu cho Việt Nam. Do đó, giá trị văn hóa được coi là cơ sở để phát triển kinh tế - xã hội nói chung và hiện thực hóa khát vọng đất nước nói riêng.

Bên cạnh đó, phát huy giá trị văn hóa còn là động lực để hiện thực khát vọng phát triển đất nước. Vì con người không chỉ là chủ thể sáng tạo ra văn hóa mà còn là đối tượng thụ hưởng các giá trị văn hóa nên khi giá trị văn hóa được phát huy, con người sẽ được nhân lên sức mạnh của chính mình, nâng cao năng lực hoạt động thực tiễn của bản thân. Có thể nói, phát huy giá trị văn hóa là cách thức khơi dậy những mặt tích cực của con người, làm cho mỗi người phát huy được ưu điểm, thế mạnh của bản thân, từ đó có thêm nhiều điều kiện để thực hiện được khát vọng phát triển của bản thân nói riêng và khát vọng phát triển đất nước nói chung.

Như vậy, phát huy giá trị văn hóa Việt Nam chính là cách thức quan trọng để thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội, góp phần từng bước hiện thực hóa khát vọng phát triển đất nước. Những mục tiêu và định hướng của Đảng ở Đại hội XIII đánh dấu bước phát triển mới trong việc đổi mới tư duy về phát triển đất nước. Điều đó phản ánh sự nỗ lực và quyết tâm của Đảng trong việc lãnh đạo toàn dân tộc vượt qua những khó khăn, thử thách để hướng đến những mục tiêu tốt đẹp hơn - vì một Việt Nam phồn vinh, hạnh phúc.

Sơn Ngô