Tiếp tục đổi mới phương thức lãnh đạo, cầm quyền để Đảng làm tròn sứ mệnh đối với dân tộc

Đảng Cộng sản Việt Nam là đội tiên phong có tổ chức và là tổ chức cao nhất của giai cấp công nhân, nhân dân lao động và của dân tộc Việt Nam. Ngay từ khi mới ra đời Đảng đã được lịch sử lựa chọn là lực lượng lãnh đạo cách mạng Việt Nam, trở thành nhân tố chủ yếu đưa cách mạng Việt Nam đi thắng lợi này đến thắng lợi khác, trong đó có những thành tựu to lớn có ý nghĩa lịch sử trong gần 40 năm đổi mới vừa qua. Kỷ niệm 94 năm thành lập Đảng Cộng sản Việt Nam, Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng khẳng định: “Với tất cả sự khiêm tốn của người cách mạng, chúng ta vẫn có thể nói rằng: "Đảng ta thật là vĩ đại! Nhân dân ta thật là anh hùng! Đất nước ta chưa bao giờ có được cơ đồ, tiềm lực, vị thế và uy tín quốc tế như ngày nay". Đồng thời, Tổng Bí thư cũng lưu ý, “Nhận thức sâu sắc sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản là nhân tố quyết định thắng lợi của công cuộc đổi mới và bảo đảm cho đất nước phát triển theo đúng định hướng xã hội chủ nghĩa, chúng ta đặc biệt chú trọng công tác xây dựng, chỉnh đốn Đảng, coi đây là nhiệm vụ then chốt, có ý nghĩa sống còn đối với Đảng và chế độ xã hội chủ nghĩa”.

Càng tự hào về Đảng quang vinh, chúng ta càng phải thường xuyên xây dựng, chỉnh đốn Đảng, đổi mới phương thức lãnh đạo, cầm quyền của Đảng, không ngừng nâng cao năng lực lãnh đạo, cầm quyền và sức chiến đấu của Đảng. Bởi như Chủ tịch Hồ Chí Minh từng nói: “Một dân tộc, một đảng và mỗi con người, ngày hôm qua là vĩ đại, có sức hấp dẫn lớn, không nhất định hôm nay và ngày mai vẫn được mọi người yêu mến và ca ngợi, nếu lòng dạ không trong sáng nữa, nếu sa vào chủ nghĩa cá nhân”[1]. Bước vào thời kỳ mới, cách mạng nước ta vừa đứng trước thời cơ, vận hội lớn, vừa phải đối mặt với những nguy cơ, thách thức lớn không thể xem thường. Nắm bắt  cơ hội, tận dụng thời cơ, đẩy lùi nguy cơ, vượt qua thách thức, đưa cách mạng Việt Nam tiến lên mạnh mẽ, đó là vấn đề có ý nghĩa sống còn đối với Đảng Cộng sản Việt Nam hiện nay.

Để tiếp tục đổi mới phương thức lãnh đạo, cầm quyền của Đảng có hiệu quả cần chú ý một số vấn đề sau:

Thứ nhất, Việc đổi mới phương thức lãnh đạo của Đảng phải dựa trên nền tảng tư tưởng của Đảng là chủ nghĩa Mác – Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh. Đây chính là cơ sở để xác định nội dung, phương thức lãnh đạo của Đảng. Nếu chỉ bàn về phương thức lãnh đạo mà xa rời chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh với tư cách là cơ sở tư tưởng, kim chỉ nam cho việc xác định và thực hiện phương thức lãnh đạo của Đảng thì nhất định sẽ dẫn đến những nhận định phiến diện và hời hợt, thậm chí là sai lầm.

Thứ hai, đổi mới phương thức lãnh đạo, cầm quyền của Đảng phải tuân thủ các nguyên tắc xây dựng Đảng.

Thực tế cho thấy hiện nay ở nước ta không có yếu tố khách quan để hình thành chế độ đa nguyên chính trị, đa đảng đối lập. Đảng ta là Đảng duy nhất cầm quyền lãnh đạo cách mạng nước ta. Đảng là một bộ phận của hệ thống chính trị đồng thời là lực lượng lãnh đạo hệ thống chính trị. Đảng lãnh đạo Nhà nước nhưng mọi tổ chức Đảng và đảng viên hoạt động trong khuôn khổ Hiến pháp và pháp luật. Đảng lãnh đạo Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và toàn xã hội, lãnh đạo các đoàn thể nhân dân nhưng chịu sự giám sát của nhân dân.

Đổi mới phương thức lãnh đạo, cầm quyền của Đảng để tăng cường vai trò lãnh đạo của Đảng; hiệu lực, hiệu quả quản lý của Nhà nước và tính chủ động của các đoàn thể nhân dân. Tránh tình trạng Đảng bao biện, làm thay hoặc buông lỏng, mất quyền lãnh đạo.

Thứ ba, đổi mới phương thức lãnh đạo, cầm quyền của Đảng phải tuân thủ quy định của Hiến pháp.

Đảng ta được nhân dân tín nhiệm giao trách nhiệm lãnh đạo Nhà nước và toàn xã hội (Điều 4, Hiến pháp năm 2013). Các tổ chức của Đảng và đảng viên hoạt động trong khuôn khổ Hiến pháp và pháp luật của nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa. Quyền lực của nhân dân có được thực hiện hay không là một nội dung cơ bản nói lên vai trò, uy tín và trình độ lãnh đạo của Đảng. Chính quyền nhân dân mạnh, hiệu quả, hiệu lực quản lý của Nhà nước tốt mới chứng tỏ Đảng mạnh.

Thứ tư, đổi mới phương thức lãnh đạo, cầm quyền của Đảng cần có nội dung toàn diện thông qua vai trò trách nhiệm của đội ngũ đảng viên và hệ thống tổ chức đảng.

Đảng lãnh đạo thông qua đội ngũ đảng viên. Đó là những đảng viên được Đảng giới thiệu và nhân dân bầu vào các cơ quan Nhà nước. Đây là bộ phận của Đảng có vị trí pháp lý ở ngay trong cơ quan quyền lực Nhà nước. Phương thức lãnh đạo, cầm quyền của Đảng phải phát huy sức mạnh của cả tổ chức đảng và cả đội ngũ đảng viên nắm quyền lực Nhà nước và đảng viên lãnh đạo các đoàn thể nhân dân.

Thứ năm, trong khi đổi mới phương thức lãnh đạo, cầm quyền của Đảng cần chú ý tham chiếu, vận dụng những bài học kinh nghiệm lãnh đạo, cầm quyền của Đảng ta cũng như các đảng chính trị trên thế giới.

Cần nghiên cứu và tham chiếu, vận dụng các bài học thành công và thất bại về sự lãnh đạo của các Đảng cộng sản cầm quyền trên thế giới. Cần phê phán đúng mức tình trạng đảng bao biện làm thay, đồng thời bác bỏ những quan điểm, tư tưởng và hành động hạ thấp, buông lỏng hoặc phủ nhận vai trò lãnh đạo của Đảng. Đồng thời, chú ý nghiên cứu, vận dụng, kế thừa kinh nghiệm cầm quyền (vừa thực quyền vừa “hóa thân” vào nhà nước) của các đảng tư sản trên thế giới.

Lê Văn Cường