“Tôn trọng và bảo vệ tài sản công cộng là nhiệm vụ thiêng liêng”

Cách đây 70 năm, ngày 05/2/1955, miền Bắc vừa được giải phóng, Chủ tịch Hồ Chí Minh viết bài “Bảo vệ tài sản công cộng” đăng trên báo Nhân Dân. Người chỉ rõ bảo vệ tài sản công là nhiệm vụ thiêng liêng của mọi người, là nhất trí với lợi ích riêng; khinh thường tài sản chung tức là hại đến lợi ích riêng. Những lời chỉ dạy của Người về bảo vệ tài sản công có giá trị lý luận và thực tiễn quan trọng, nhất là trong bối cảnh hiện nay, khi tình trạng lãng phí tài sản công, lãng phí ngân sách vẫn còn đang phổ biến

Quan điểm của Hồ Chí Minh về bảo vệ tài sản công

Mở đầu bài viết, Người lý giải vì sao tôn trọng và bảo vệ tài sản công cộng là nhiệm vụ thiêng liêng của mọi công dân ? Người cho rằng: “Tài sản công cộng là nền tảng, là vốn liếng để khôi phục và xây dựng kinh tế chung, để làm cho dân giàu nước mạnh, để nâng cao đời sống của nhân dân”[1]. Do đó, cần phải bảo vệ tài sản công cộng, tài sản chung là nhất trí với lợi ích riêng của mọi người và khinh thường tài sản chung tức là hại đến lợi ích riêng của mọi người.

Người chỉ dẫn những biểu hiện của khinh thường tài sản chung là: “Những cơ quan tổ chức kềnh càng không hợp lý, việc ít người nhiều, tốn kém cho công quỹ một cách vô ích. Hoặc ham chuộng hình thức, trưng diện cho sang, phô trương, lãng phí...Những ngành làm việc luộm thuộm, bừa bãi, để hư hỏng nguyên liệu và dụng cụ. Hoặc không khéo kinh doanh, quản lý, kế hoạch không chín chắn, sổ sách không phân minh, hại đến sản xuất; hàng hóa bị hư hỏng, ứ đọng...Những người buôn lậu, trốn thuế, tổn hại cho công quỹ của Chính phủ...Những cán bộ không cảnh giác, để bọn bất lương trộm cắp của công, v.v...”[2].

Để chống những tác hại của việc không bảo vệ tài sản chung, Hồ Chí Minh chỉ rõ nhiệm vụ của mỗi một công dân, một cơ quan trong bảo vệ của công:

“ - Các cơ quan cần phải chống phô trương, lãng phí; cần phải bồi dưỡng đạo đức cần, kiệm, chất phác.

Các ngành giáo dục cần phải bồi dưỡng cho thanh niên thói quen tiết kiệm, bảo vệ của chung; chống lãng phí, xa hoa, xem khinh lao động.

Mỗi công dân, mỗi cơ quan cần phải kiên quyết đấu tranh chống tham ô, lãng phí và nâng cao cảnh giác đề phòng địch phá hoại.

Các cơ quan phụ trách cần phải nghiêm khắc ngăn ngừa tham ô, lãng phí và thi hành kỷ luật đối với những kẻ ngoan cố không chịu sửa đổi”[3]

Chủ tịch Hồ Chí Minh thăm công trình đại thủy nông Bắc - Hưng - Hải, ngày 25/12/1958 (Ảnh tư liệu)

Vận dụng sáng tạo quan điểm Hồ Chí Minh trong bảo vệ tài sản công của Đảng

Thực hiện lời dạy của Chủ tịch Hồ Chí Minh về bảo vệ tài sản công cộng, 95 năm lãnh đạo cách mạng Việt Nam, Đảng luôn quán triệt cho cán bộ, đảng viên và nhân dân nhiệm vụ bảo vệ tài sản công.

Các văn kiện Đại hội Đảng đều nhấn mạnh chủ trương đổi mới, hoàn thiện văn bản quy phạm pháp luật để tài sản công được quản lý, sử dụng có hiệu quả; minh bạch các dự án đầu tư, mua sắm công; kiên quyết ngăn chặn, xử lý nghiêm các hành vi tham nhũng, trục lợi làm thất thoát tài nguyên, trọng tâm là đất đai, khoáng sản… Đặc biệt các Nghị quyết số 10-NQ/TW và số 12-NQ/TW, ngày 3/6/2017, của Ban Chấp hành Trung ương khóa XII xác định rõ yêu cầu đổi mới cơ chế quản lý, gắn với phòng, chống “nhóm lợi ích”, “nhóm trục lợi”: Ngăn chặn, hạn chế mặt tiêu cực, nhất là phòng, chống mọi biểu hiện của chủ nghĩa tư bản thân hữu, quan hệ lợi ích nhóm, thao túng chính sách, cạnh tranh không lành mạnh để trục lợi bất chính. Kiên quyết đấu tranh và thiết lập các hệ thống quản trị, kiểm soát nội bộ có hiệu quả trong việc phòng ngừa, phát hiện, ngăn chặn và xử lý các hành vi vi phạm pháp luật, xung đột lợi ích; tình trạng cán bộ lãnh đạo, quản lý doanh nghiệp nhà nước móc ngoặc với cán bộ, công chức nhà nước và khu vực kinh tế tư nhân để hình thành “nhóm lợi ích”, “sân sau”, lạm dụng chức vụ, quyền hạn thao túng hoạt động của doanh nghiệp nhà nước, trục lợi cá nhân, tham nhũng, lãng phí, gây tổn hại cho Nhà nước và doanh nghiệp.

Thể chế hóa chủ trương của Đảng, Quốc hội, Chính phủ, các bộ, ngành đã ban hành nhiều văn bản quy định pháp luật, nhất là Luật Quản lý sử dụng tài sản nhà nước năm 2008 (Luật Quản lý sử dụng tài sản công năm 2017), cùng với 17 nghị định, 1 nghị quyết của Chính phủ cùng nhiều thông tư của các bộ, ngành ban hành theo thẩm quyền và thường xuyên rà soát ban hành, sửa đổi, bổ sung.

Chủ tịch Hồ Chí Minh thăm nhà máy xe lửa Gia Lâm, ngày 19/5/1955 (Ảnh tư liệu)

Việc thực thi pháp luật trong những năm qua về quản lý, sử dụng tài sản côngđã đạt được những kết quả quan trọng, góp phần phục vụ công cuộc xây dựng và phát triển kinh tế - xã hội của đất nước. Tuy nhiên, công tác quản lý sử dụng vốn tài sản công còn những hạn chế thể hiện rõ nhất là kết quả đầu tư công tại nhiều dự án trọng điểm còn bộc lộ yếu kém như chậm tiến độ, tổng mức đầu tư tăng cao so với kế hoạch, dự toán đầu tư ban đầu, làm giảm hiệu quả đầu tư, thất thoát, lãng phí và ý nghĩa chính trị của dự án.

Do đó, ngày 8/10/2024, Bộ Chính trị ban hành Quy định 189-QĐ/TW “Về kiểm soát quyền lực, phòng, chống tham nhũng, tiêu cực trong quản lý, sử dụng tài chính, tài sản công”. Quy định gồm 5 chương, 18 điều, trong đó xác định rõ 13 hành vi tham nhũng, tiêu cực trong quản lý, sử dụng tài chính công. Đồng thời, Quy định số 189- QĐ/TW cũng quy định rõ những hành vi tham nhũng, tiêu cực trong quản lý, sử dụng tài sản công.

Quy định số 189- QĐ/TW của Bộ Chính trị được triển khai sâu rộng, quyết liệt từ Trung ương đến địa phương, mọi cấp, mọi ngành, đã và đang mang lại những hiệu quả tích cực. Từ những khu đất vàng, những tòa nhà trụ sở, những thiết bị máy móc, đến những chiếc xe công của các cơ quan, đơn vị ở Hà Nội, Thành phố Hồ Chí Minh và các tỉnh, thành phố khác đang được các cơ quan có trách nhiệm làm rõ, từng bước khắc phục sự thất thoát, lãng phí, tham ô, tham nhũng tài sản công, tài chính công.

70 năm qua, khắc ghi lời dạy của Chủ tịch Hồ Chí Minh về bảo vệ tài sản công, Đảng ta đã không ngừng thực hành tiết kiệm, chống lãng phí, chống thất thoát tài sản công, tài chính công; đã đưa ra ánh sáng nhiều vụ án tham ô, tham nhũng tiền, tài sản của đất nước, của nhân dân, mang lại niềm tin cho nhân dân vào Đảng, vào chế độ, góp phần vào sự phát triển của dân tộc trong kỷ nguyên mới, kỷ nguyên phát triển thịnh vượng của dân tộc Việt Nam.

Minh Dương