• Tin tức
  • Góc nhìn đa diện
  • Việt Nam hôm nay
  • Câu chuyện Lịch sử
  • Vì Việt Nam cường thịnh
  • Diễn đàn địa phương
  • Kho tàng tri thức
  • Góc trẻ
  • Vấn đề quốc tế
  • Văn hóa - Nghệ thuật
  • Điểm sách
  • Tương tác
TIN MỚI
Tìm kiếm
Kho tàng tri thức

Trí tuệ nhân tạo giúp mở khóa bí mật thời cổ đại

10:06 AM - 13/04/2022 2

Một nghiên cứu mới cho thấy, trí tuệ nhân tạo (AI) có thể giúp các nhà sử học viết lại lịch sử - theo nghĩa đen, bằng cách tái hiện các dòng chữ Hy Lạp cổ đại bị mất trong các bản khắc cổ...

Đi sâu vào quá khứ

Các nhà nghiên cứu cho biết, hệ thống AI mới mà họ phát triển không chỉ đọc chính xác các dòng chữ Hy Lạp cổ đại, mà còn điền vào các khoảng trống bị mất chữ do các bản khắc hư hỏng, thậm chí còn xác định chúng về mặt thời gian và địa điểm.

Những bản khắc xưa tồn tại dưới dạng hư hỏng và rời rạc.
Những bản khắc xưa tồn tại dưới dạng hư hỏng và rời rạc.

Giải thích về tầm quan trọng của các chữ khắc đối với các nhà sử học, Tiến sĩ Thea Sommerschield, đồng tác giả cuộc nghiên cứu do Đại học Ca’ Foscari University, Venice; Đại học Harvard và Công ty trí tuệ nhân tạo DeepMind khởi xướng, nói rằng, chúng là bằng chứng cho thấy con người vào thời đó đã trực tiếp viết văn bản thể hiện tư tưởng, ngôn ngữ, xã hội và lịch sử của các nền văn minh cổ đại.

Tuy nhiên, hầu hết các bản khắc còn sót lại bị hư hại qua nhiều thế kỷ nên không đọc được trọn vẹn, hoặc cùng văn bản lại nằm rải rác. Điều này cũng không có gì lạ, khi các bản khắc thường bị di chuyển khỏi vị trí ban đầu bởi các nhà cai trị và những triều đại sau này.

Do các phương pháp thông thường như xác định niên đại bằng carbon phóng xạ không có tác dụng đối với đá, các nhà sử học không thể thu thập thông tin đầy đủ từ các bản khắc bị hư hỏng như vậy. Vì vậy, cần có các phương án khác giúp hiểu đầy đủ các văn bản cổ.

Được đặt theo tên hòn đảo quê hương của vua Odysseus ở Hy Lạp, Ithaca hiện đại là một dạng trí tuệ nhân tạo, cấu trúc mạng thần kinh sâu do Công ty trí tuệ nhân tạo DeepMind của Google phát triển. Nó hỗ trợ các chuyên gia về văn bản khắc lấp những khoảng trống quan trọng trong các văn bản có từ thời Homer.

“Cũng giống như kính hiển vi và kính thiên văn đã mở rộng phạm vi về những gì các nhà khoa học có thể làm ngày nay, Ithaca nhằm mục đích tăng cường và phát triển khả năng nghiên cứu một trong những giai đoạn quan trọng nhất của lịch sử nhân loại”, Tiến sĩ Yannis Assael, đồng tác giả của công trình, cho biết.

Nhóm nghiên cứu tin rằng, Ithaca có thể có hiệu quả với hầu hết các ngôn ngữ cổ, từ tiếng Latin, tiếng Maya đến chữ hình nêm. Hơn nữa, nó còn có khả năng đọc các văn bản văn học Hy Lạp viết trên giấy cói, mở ra triển vọng tiếp cận và tìm hiểu các tác giả cổ tốt hơn, vì hầu hết các tác phẩm của họ chỉ tồn tại ở dạng rời rạc.

Nó thậm chí có thể được phát triển để xác định quyền tác giả của các văn bản thông qua phân tích ngôn ngữ.

Các nhà nghiên cứu cho biết, Ithaca đã mở khóa một số bí mật của người xưa. Khi được áp dụng cho một tập hợp các sắc lệnh được phục hồi từ Acropolis ở Athens, nó bất ngờ phát hiện một trong những tài liệu khác với những tài liệu còn lại.

Những văn bản này, liên quan đến việc thu thập các cống phẩm trên khắp đế chế Athens, được cho là có niên đại từ năm 448 - 7 trước Công nguyên. Tuy nhiên, Ithaca đã kết luận, một văn bản thực sự ra đời sớm hơn 30 năm so với các nghiên cứu trước .

“Có thể đây là một khác biệt không đáng kể, nhưng sự thay đổi 30 năm này có những tác động không nhỏ đối với sự hiểu biết của chúng ta về lịch sử chính trị của Athens cổ điển và giúp chúng ta sắp xếp tốt hơn các nguồn văn học, tài liệu chữ khắc.

Chúng tôi hy vọng các mô hình như Ithaca có thể mở ra tiềm năng hợp tác giữa AI và khoa học nhân văn trong nghiên cứu một số giai đoạn quan trọng nhất trong lịch sử nhân loại”, Tiến sĩ Thea Sommerschield cho biết.

 Ithaca giúp điền vào chỗ trống các văn bản bị mất chữ.
 Ithaca giúp điền vào chỗ trống các văn bản bị mất chữ.

Có thay thế nhà sử học?

Đến nay, theo các báo cáo, Ithaca cho thấy tỷ lệ thành công 62% trong việc khôi phục các văn bản bị hư hỏng và 71% trong việc xác định vị trí ban đầu cùng niên đại chính xác của chúng. Trong khi đó, các nhà sử học làm việc mà không có sự trợ giúp của Ithaca chỉ thành công 25% trong các lĩnh vực như vậy.

Mặc dù hào hứng với những khả năng mà AI mở ra, các học giả cũng cảnh báo về sự thận trọng cần thiết trong việc sử dụng công nghệ mới này để diễn giải quá khứ.

Giáo sư Peter Liddel, một chuyên gia về lịch sử và biểu tượng Hy Lạp tại Đại học Manchester thừa nhận, AI chắc chắn sẽ bổ sung vào hộp công cụ của các nhà sử học, giúp hiểu kỹ hơn các quá trình, cũng như sự phát triển của chủ nghĩa đế quốc hoặc bản chất của hoạt động thờ cúng. Tuy nhiên, giống như các học giả, AI cũng chỉ có giá trị với những tài liệu cổ xưa có sẵn.

Giáo sư Peter Liddel cho biết: “AI chỉ mạnh mẽ như một công cụ giúp chúng ta đặt câu hỏi và so sánh với các bằng chứng hiện có. Những gì mà nó tạo ra sẽ không đầy đủ và kém tin cậy, nếu các kết luận được rút ra độc lập với kiến thức của con người”.

Giáo sư Melissa Terras, một chuyên gia về di sản văn hóa kỹ thuật số tại Đại học Edinburgh, cũng thận trọng khi phát biểu về việc sử dụng AI. Bà cho biết, điều quan trọng là phải tiếp tục đào tạo các nhà sử học theo các phương pháp truyền thống để giải thích các kết quả do phần mềm tạo ra.

Mặc dù vậy, bà thừa nhận AI có khả năng vô cùng lớn, qua định dạng cấu trúc của các văn bản cổ đại chỉ tồn tại trong các mảnh vỡ.

Theo Tri thức trẻ

Hay!!
Việt Nam thịnh vượng
Họ tên:
Email:
Bình luận:
Bình luận
TIN CÙNG CHUYÊN MỤC
Tin đọc nhiều
Chân dung nhà khoa học nữ đứng sau thành công của vaccine Astrazeneca ngừa Covid-19
09:12 AM - 03/02/2022
Vượt qua những khó khăn, thử thách trên con đường nghiên cứu khoa học, bà Sarah Gilbert cùng các cộng sự đã sáng chế thành công vaccine ngừa Covid-19 Oxford/Astrazeneca. Đây là một thành công và là...
Những xu hướng công nghệ năm 2022
09:00 AM - 04/02/2022
Lenovo vừa đưa ra những dự đoán về xu hướng công nghệ trong năm 2022, thời điểm mà phương thức làm việc từ xa, xu hướng bảo mật không cần mật khẩu và trí tuệ nhân tạo (AI) được cho là sẽ bùng nổ mạnh.
Chân dung ba phụ nữ Việt lọt top 100 nhà khoa học tiêu biểu châu Á
01:23 PM - 05/02/2022
Tạp chí Asian Scientist (Singapore) vừa công bố kết quả bình chọn 100 nhà khoa học tiêu biểu của châu Á năm 2020. Việt Nam có 3 nhà khoa học nữ được vinh danh trong danh sách này.
Chân dung các nhà khoa học Việt Nam được vinh danh trên thế giới năm 2021
09:00 AM - 06/02/2022
Trong năm qua, nhiều nhà khoa học Việt Nam đã vinh dự nhận được giải thưởng danh giá ở các lĩnh vực, mỗi người một cách, nhưng họ có chung niềm đam mê nghiên cứu khoa học và khát vọng cống hiến.
Nghiên cứu chỉ ra cách để đạt được "siêu miễn dịch" Covid-19
09:05 PM - 07/02/2022
Nghiên cứu chỉ ra rằng những người nhiễm Covid-19 sau khi tiêm vaccine sẽ có khả năng miễn dịch "đáng kinh ngạc". Các nhà khoa học cho biết việc kết hợp giữa vaccine và kháng thể sau khi mắc...
Trí tuệ nhân tạo phủ sóng nhiều lĩnh vực, ngành nghề
09:05 AM - 08/02/2022
Theo các chuyện gia, trí tuệ nhân tạo (AI) đang có tốc độ phát triển nhanh, nếu biết khai thác kết nối mở sẽ giúp Việt Nam làm chủ công nghệ.
Top 7 vị vua phong kiến Việt Nam nắm giữ những kỷ lục thú vị nhất
04:34 PM - 09/02/2022
Nhắc đến các vị vua chúa Việt Nam thời phong kiến là nhắc đến rất nhiều câu chuyện lịch sử.
AI ứng dụng giải bài toán trong cuộc sống
09:11 AM - 10/02/2022
Trí tuệ nhân tạo (AI) được phát triển trong nhiều sản phẩm ứng dụng tại Việt Nam, ứng dụng trong hành chính công, giao thông, y tế... giúp công việc hiệu quả hơn.
Những sự thật đáng ngạc nhiên về giải Nobel
04:46 PM - 11/02/2022
Những sự thật đáng ngạc nhiên về giải thưởng Nobel khiến bạn bất ngờ xung quanh giải thưởng này.
Cơ hội để Việt Nam thành trung tâm công nghệ mới của thế giới
09:19 AM - 12/02/2022
Năm 2021 được dự đoán sẽ là năm kỷ lục của thu hút vốn đầu tư công nghệ của Việt Nam, với giá trị vượt mức 1 tỷ USD, bất chấp đại dịch.
Góc nhìn đa diện
Bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng trước sự chống phá của các thế lực thù địch
11:36, 30/06/2022
Khi mỗi cán bộ, đảng viên, mỗi công dân trong xã hội có sự giác ngộ sâu sắc về chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, về mục tiêu độc lập dân tộc gắn liền với chủ nghĩa xã hội, quán triệt đường...
Những bài viết, bình luận sai sự thật về quy trình xử lý kỷ luật của Đảng
(09:38, 25/06/2022)
Vai trò của báo chí cách mạng với đấu tranh bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng
(10:57, 21/06/2022)
Hãy phản tỉnh nếu hoài nghi công cuộc đấu tranh bảo vệ chủ quyền biển, đảo của dân tộc
(11:31, 16/06/2022)
Đấu tranh với các quan điểm sai trái, thù địch cần các biện pháp toàn diện, đồng bộ
(10:27, 09/06/2022)
“Tôn giáo là thuốc phiện của nhân dân”: Cần hiểu đúng!
(10:27, 04/06/2022)
Hãy thức tỉnh và trở lại với tinh thần Việt Nam!
(06:01, 31/05/2022)
Hiểu rõ tư tưởng Hồ Chí Minh sẽ không phủ nhận chủ nghĩa xã hội ở Việt Nam!
(11:52, 28/05/2022)
Phòng, chống hoạt động phá hoại tư tưởng của các thế lực thù địch
(10:03, 23/05/2022)
Đấu tranh với âm mưu, thủ đoạn gây hằn thù dân tộc
(11:48, 19/05/2022)

  • Trang chủ
  • Tin tức
  • Góc nhìn đa diện
  • Việt Nam hôm nay
  • Câu chuyện Lịch sử
  • Vì Việt Nam cường thịnh
  • Diễn đàn địa phương
  • Kho tàng tri thức
  • Góc trẻ
  • Vấn đề quốc tế
  • Văn hóa - Nghệ thuật
  • Điểm sách
  • Tương tác
  • Thông tin liên hệ
    bbtvntv@gmail.com

  • Copyright 2020 by VNTV
    vietnamthinhvuong.com
    thinhvuongvietnam.com

Thông báo