• Tin tức
  • Góc nhìn đa diện
  • Việt Nam hôm nay
  • Câu chuyện Lịch sử
  • Vì Việt Nam cường thịnh
  • Diễn đàn địa phương
  • Kho tàng tri thức
  • Góc trẻ
  • Vấn đề quốc tế
  • Văn hóa - Nghệ thuật
  • Điểm sách
  • Tương tác
TIN MỚI
Tìm kiếm
Góc nhìn đa diện

“Tôn giáo là thuốc phiện của nhân dân”: Cần hiểu đúng!

10:27 PM - 04/06/2022 466

Khi nói đến quan điểm của chủ nghĩa Mác - Lênin về tôn giáo, chúng ta thường đề cập đến luận điểm: “Tôn giáo là thuốc phiện của nhân dân”. Có những người do vô tình hoặc cố ý đã hiểu sai quan điểm này, từ đó quy chụp C.Mác luôn có thái độ phủ nhận vai trò của tôn giáo đối với đời sống con người. Do đó cần phải hiểu cho đúng luận điểm này để tránh có cái nhìn sai lệch, phiến diện.

“Tôn giáo là thuốc phiện của nhân dân”

C.Mác đã đưa ra luận điểm “tôn giáo là thuốc phiện của nhân dân” trong Lời nói đầu của tác phẩm “Góp phần phê phán triết học pháp quyền của Hêghen”. Trước khi đưa ra luận điểm này, C.Mác đã nêu lên một loạt các định nghĩa về tôn giáo một cách đầy hình tượng: “Tôn giáo là tiếng thở dài của chúng sinh bị áp bức, là trái tim của thế giới không có trái tim cũng giống như nó là tinh thần của những điều kiện xã hội không có tinh thần, là hạnh phúc hư ảo của nhân dân, là bông hoa giả... Tôn giáo là thuốc phiện của nhân dân”[1]. Trước đó, trên một số diễn đàn khoa học ở Đức, cũng có một số người thường ví tôn giáo với thuốc phiện bởi thời bấy giờ, thuốc phiện được coi là thứ thuốc giảm đau mà các bác sĩ thường sử dụng để trị bệnh. Song, ở Đức khi đó, nhà nước đã lợi dụng tôn giáo để đàn áp nhân dân và chống lại những xu hướng tiến bộ. Vì vậy, C.Mác mong muốn: “nhất thiết không để cho người Đức có một phút nào ảo tưởng và nhẫn nhục, cần phải làm cho ách áp bức nặng nề hơn nữa bằng cách gắn vào nó cái ý thức về ách áp bức, cần phải làm cho sự ô nhục ngày càng ô nhục hơn bằng cách công bố nó lên… cần phải dạy cho dân khiếp sợ để tiêm vào họ dũng khí đấu tranh”[2].

Khi nêu lên luận điểm “Tôn giáo là thuốc phiện của nhân dân”, C.Mác đã coi tôn giáo như một liều thuốc xoa dịu những nỗi đau thực tại. Thực tế là, đến tận bây giờ đối với các bệnh nhân, các bác sĩ vẫn sử dụng một liều lượng thuốc phiện nhất định để giúp họ vượt qua những cơn đau thể xác. Theo nghĩa khác, tôn giáo cũng là sự “ru ngủ” bằng những hạnh phúc ảo tưởng, làm tê liệt ý chí đấu tranh của nhân dân, và vì vậy, tôn giáo hay thuốc phiện cũng đều không thể nào xoá bỏ đi những nỗi đau thực tế.

Các Mác (1818-1883)

Tuy nhiên, theo C. Mác, tôn giáo không chỉ là thuốc phiện ru ngủ và xoa dịu nỗi đau con người mà còn là sự thức tỉnh trái tim con người: “thật nghịch lý là, thay vì tác động ru ngủ, thuốc phiện lại gây tác động thức tỉnh”[3]. Ở góc độ này, C.Mác đã nhận ra tính tích cực của tôn giáo trong cuộc đấu tranh giải phóng con người, là vũ khí đấu tranh của con người khi gắn liền với các cuộc đấu tranh, các cuộc cách mạng xã hội.

Những mặt tích cực không thể phủ nhận của tôn giáo

Thời gian qua, khi nói quan điểm của chủ nghĩa Mác - Lênin về tôn giáo, nhiều nhà nghiên cứu ủng hộ hay chống C.Mác, thường trích dẫn luận điểm này nhưng đôi khi lại trích không đầy đủ và không đặt nó trong một hoàn cảnh lịch sử - cụ thể. Ngay cả một số người người mácxít cũng hiểu chưa đúng về luận điểm này khi cho rằng C.Mác khi đưa ra luận điểm đó là nhằm đấu tranh xoá bỏ tôn giáo, phủ định tôn giáo.

Thực tiễn cho thấy, tôn giáo không chỉ có những mặt tiêu cực mà còn có những yếu tố tích cực, vì tôn giáo không chỉ phản ánh sự nghèo nàn hiện thực mà còn chống lại chính hiện thực nghèo nàn đó. Dù tôn giáo được ví như là bông hoa giả điểm trang cho những xiềng xích nô lệ, nhưng có bông hoa đó vẫn còn hơn là một xã hội chỉ có gông cùm và ngục tối giống như thân phận của người nô lệ trong xã hội chiếm hữu nô lệ. Vấn đề không phải là vứt bông hoa giả đó đi mà là vứt bỏ bản thân xiềng xích, để con người vơ tay hái bông hoa thực sự cho chính mình[4].

Tính hướng thiện của các tôn giáo đã được C.Mác nhấn mạnh cho thấy vai trò giáo dục đạo đức, nhân cách của tôn giáo. Cùng với đó, tôn giáo còn là nhu cầu tình cảm của con người, là một mặt trong đời sống tinh thần của con người; do đó, nếu chỉ nhấn mạnh đến mặt tiêu cực thì sẽ không thấy được những tác dụng xã hội của tôn giáo đối với sự phát triển của xã hội con người.

Hiện nay, cần có những nghiên cứu đầy đủ để từ đó hiểu một cách đúng đắn, chính xác luận điểm của C.Mác, góp phần vào cuộc đấu tranh chống lại các quan điểm sai trái của các thế lực thù địch khi sử dụng tôn giáo làm vũ khí, phương tiện chống lại chế độ và nhân dân.


[1]C.Mác và Ph.Ăngghen, Toàn tập, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội, 1995, tập 1,tr.437-570.

[2]C.Mác và Ph.Ăngghen, Toàn tập, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội, 1995, tập 1,tr.574.

[3]C.Mác và Ph.Ăngghen: Toàn tập, Nxb Chính trị quốc gia,Hà Nội, 2004, tập15, tr.682.

[4]Sergio Vuscovic Rojo: Tôn giáo, thuốc phiện của nhân dân và sự phản kháng chống lại khốn cùng thực tại - các quan điểm của Mác và Lênin, Nghiên cứu tôn giáo, số 2-2000.

Song Hà

Hay!!
Việt Nam thịnh vượng
Họ tên:
Email:
Bình luận:
Bình luận
TIN CÙNG CHUYÊN MỤC
Tin đọc nhiều
Phản bác các thông tin xấu độc, xuyên tạc của các thế lực thù địch trên không gian mạng
11:25 PM - 18/03/2022
Trong bối cảnh hội nhập quốc tế sâu rộng cùng với việc bùng nổ công nghệ thông tin, mạng xã hội phát triển ngày càng mạnh mẽ. Bên cạnh mặt tích cực của những luồng thông tin khách quan, chính thống,...
Các tổ chức tôn giáo trong phòng chống dịch Covid-19 ở Việt Nam
10:27 PM - 23/03/2022
“Khi đất nước có giặc ngoại xâm, tăng ni cởi cà sa mặc áo bào cùng đánh đuổi quân xâm lăng. Khi có thiên tai, tăng ni, Phật tử khắp mọi miền tới những nơi bị ảnh hưởng để hỗ trợ người dân. Thời dịch...
Xung quanh vấn đề Việt Nam bỏ phiếu trắng với nghị quyết của Đại hội đồng Liên hợp quốc
10:46 AM - 26/03/2022
Quan điểm, lập trường của Việt Nam về tình hình xung đột ở Ukraine là hết sức khách quan và rất rõ ràng. Quan điểm nhất quán của Việt Nam là kêu gọi Nga và Ukraine chấm dứt hành động sử dụng vũ lực,...
Phát huy vai trò xung kích, “rường cột” của Đoàn Thanh niên trong bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng
08:57 AM - 29/03/2022
Trong quá trình lãnh đạo cách mạng Việt Nam, Đảng ta và Chủ tịch Hồ Chí Minh luôn coi trọng công tác thanh niên, coi thanh niên là lực lượng “rường cột của nước nhà” và Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí...
Vận dụng kiến thức Lịch sử Đảng Cộng sản Việt Nam trong bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng
10:00 PM - 03/04/2022
Đảng Cộng sản Việt Nam từ khi ra đời cho đến nay đã khẳng định được vị trí, vai trò trong tiến trình lịch sử dân tộc. Sự lãnh đạo của Đảng là nhân tố hàng đầu quyết định mọi thắng lợi của cách mạng...
Mọi hành động trên mạng xã hội đều phải tuân thủ pháp luật
02:45 PM - 08/04/2022
Sau đúng 1 năm (3/2021-3/2022) “lên sóng livestream” trên mạng xã hội với đủ cung bạc vung tay, múa miệng, nhảy, hát, khóc, cười, thì ngày 24/3/2022, bà Nguyễn Phương Hằng bị cơ quan chức năng khởi tố...
Đường lối bảo vệ độc lập dân tộc nhìn từ xung đột Nga - Ukraine
08:06 AM - 13/04/2022
Tính đúng đắn trong đường lối độc lập tự chủ về đối ngoại và quốc phòng - an ninh của Đảng Cộng sản Việt Nam đã được khẳng định và chứng minh qua chính thực tiễn lịch sử Việt Nam, cũng như qua không...
Kiên quyết, kiên trì đấu tranh phòng, chống tham nhũng
10:13 AM - 18/04/2022
Các cấp ủy, tổ chức đảng phải xác định phòng, chống tham nhũng là nhiệm vụ thường xuyên, quan trọng, vừa cấp bách, vừa lâu dài, cần tập trung cao cho công tác lãnh đạo, chỉ đạo; gắn công tác phòng,...
Không thế lực nào có thể chia rẽ được mối quan hệ gắn bó mật thiết giữa Đảng với Nhân dân
07:14 AM - 22/04/2022
LTS. Thắt chặt mối quan hệ giữa Đảng với Nhân dân tạo nên sức mạnh vô địch cho cách mạng Việt Nam. Đây cũng là trọng tâm chống phá của các thế lực thù địch hòng làm suy yếu Đảng, suy giảm niềm tin của...
Kỳ 2: Nhận diện sự chống phá và luận cứ phản bác
11:56 PM - 27/04/2022
LTS. Thắt chặt mối quan hệ giữa Đảng với Nhân dân tạo nên sức mạnh vô địch cho cách mạng Việt Nam. Đây cũng là trọng tâm chống phá của các thế lực thù địch hòng làm suy yếu Đảng, suy giảm niềm tin của...
Góc nhìn đa diện
Đấu tranh với cái nhìn sai lệch, phiến diện về bình đẳng giới của Việt Nam
10:59, 14/08/2022
Ngay khi Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XIII kết thúc tốt đẹp, các thế lực thù địch, phản động dựa trên tỷ lệ tham gia của phụ nữ ở các cấp lãnh đạo cao nhất đã giảm xuống, trong đó chỉ còn một uỷ...
“Vụ Việt Á” và những kẻ “thọc gậy bánh xe”
(11:40, 09/08/2022)
Tin đồn và sự thật
(05:03, 04/08/2022)
Cần nhìn nhận đúng vị trí, vai trò của trí thức trong Cách mạng công nghiệp lần thứ tư
(05:26, 31/07/2022)
Chăm sóc người có công với cách mạng - Bản chất ưu việt của chế độ ta
(08:09, 27/07/2022)
Không được phép xuyên tạc, bịa đặt về nỗi đau, sự hi sinh, mất mát của dân tộc
(11:29, 25/07/2022)
Nâng cao khả năng tự bảo vệ của đội ngũ đảng viên trước những thông tin xấu, độc
(11:45, 20/07/2022)
Trách nhiệm của cán bộ, đảng viên đối với bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng
(11:56, 15/07/2022)
Dân chủ ở cơ sở - bản chất ưu việt của nền dân chủ nước ta
(09:43, 11/07/2022)
Không thể phủ nhận những nỗ lực của Việt Nam trong phòng, chống tham nhũng
(12:16, 04/07/2022)

  • Trang chủ
  • Tin tức
  • Góc nhìn đa diện
  • Việt Nam hôm nay
  • Câu chuyện Lịch sử
  • Vì Việt Nam cường thịnh
  • Diễn đàn địa phương
  • Kho tàng tri thức
  • Góc trẻ
  • Vấn đề quốc tế
  • Văn hóa - Nghệ thuật
  • Điểm sách
  • Tương tác
  • Thông tin liên hệ
    bbtvntv@gmail.com

  • Copyright 2020 by VNTV
    vietnamthinhvuong.com
    thinhvuongvietnam.com

Thông báo