Tháng 11/1924, khi mới bắt đầu truyền bá chủ nghĩa Mác - Lênin vào Việt Nam, Người đã chọn thanh niên là đối tượng đầu tiên. Từ Mátxcơva, Nguyễn Ái Quốc đến Quảng Châu, sáng lập ra Hội Việt Nam cách mạng thanh niên, tổ chức các lớp huấn luyện chính trị đặc biệt, đào tạo bồi dưỡng những thành phần cách mạng cốt cán của thanh niên.
Từ cuối năm 1925 đến tháng 4/1927, dưới sự sắp xếp và lên kế hoạch cụ thể của Nguyễn Ái Quốc, 3 đoàn thanh niên gồm 75 người từ khắp nơi trên đất nước Việt Nam đến Quảng Châu, tham gia vào lớp tập huấn chính trị, trong đó có hơn 20 người vào học quân sự tại Trường Hoàng Phố. Những thanh niên Việt Nam lần lượt đến Quảng Châu đã nhanh chóng trưởng thành trong học tập và thực tiễn đấu tranh, trở thành nòng cốt của cách mạng Việt Nam.
Từ lòng yêu thương, sự tin tưởng đối với thế hệ trẻ kết hợp với tầm nhìn chiến lược của một vị lãnh tụ thiên tài, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã để lại những di sản tư tưởng có giá trị về chiến lược xây dựng thế hệ trẻ: phải coi trọng giáo dục và đào tạo thế hệ trẻ có đạo đức, có tri thức văn hoá, khoa học và kỹ thuật giỏi, làm cho họ là những người kế tục xứng đáng sự nghiệp cách mạng của Đảng và nhân dân ta.
Với quan điểm “đạo đức là gốc của người cách mạng”, Hồ Chí Minh luôn quan tâm tới việc tu dưỡng rèn luyện đạo đức cách mạng cho thanh niên. Trong lần nói chuyện với thanh niên tại Đại hội sinh viên Việt Nam lần thứ II ngày 7/5/1958, Người nhấn mạnh: “Thanh niên bây giờ là một thế hệ vẻ vang, vì vậy cho nên phải tự giác tự nguyện mà tự động cải tạo tư tưởng của mình để xứng đáng với nhiệm vụ của mình. Tức là thanh niên phải có đức, có tài”[1].
Chủ tịch Hồ Chí Minh luôn quan tâm giáo dục, rèn luyện, bồi dưỡng thanh niên
Theo Chủ tịch Hồ Chí Minh, để có thể tham gia cách mạng, thanh niên phải vừa có đức, vừa có tài vì chính sự dốt nát là một trong những nguyên nhân cơ bản kìm hãm sự phát triển: “Dốt thì dại, dại thì hèn’[2]. Người luôn căn dặn thanh niên phải tích cực học tập lý luận của chủ nghĩa Mác - Lênin để trang bị và nâng cao trình độ lý luận cách mạng
Trên cương vị lãnh đạo Đảng và Nhà nước, mặc dù bận rộn muôn vàn công việc nhưng Chủ tịch Hồ Chí Minh vẫn luôn dành thời gian viết thư thăm hỏi, đến dự các hội nghị, đại hội, theo dõi các phong trào của thanh niên Việt Nam nhằm khuyến khích, đề cao những thành tích, những công việc mà thanh niên đã đạt được, đồng thời cũng nhẹ nhàng phê bình, chỉ ra những thiếu sót còn tồn tại.
Ngày 15/10/1956, tại Đại hội đại biểu lần thứ nhất Hội Liên hiệp Thanh niên Việt Nam, Bác nhắc nhở trách nhiệm của tuổi trẻ với phong trào thi đua yêu nước: “Thanh niên là công dân của nước Việt Nam độc lập, tự do, có Đảng, có Đoàn của mình, có chính quyền, có mặt trận, có quân đội của mình, là người chủ tương lai của nước nhà mình. Chính vì là người chủ tương lai, cho nên toàn thể thanh niên ta phải đoàn kết chặt chẽ, phấn đấu anh dũng, vượt mọi khó khăn, thi đua giúp sức vào sự nghiệp xây dựng một nước nhà tốt đẹp - một nước Việt Nam hòa bình, thống nhất, độc lập, dân chủ và giàu mạnh...”[3].
Vì luôn tin tưởng, kỳ vọng vào thanh niên nên Bác cũng luôn yêu cầu thanh niên phải nêu cao vai trò tiên phong, gương mẫu. Ngày 24/3/1961, khi nói chuyện tại Đại hội lần thứ III của Đoàn Thanh niên Lao động Việt Nam, Bác đã nhắc nhở thanh niên “cần phải làm đầu tàu, làm gương mẫu trong phong trào thi đua yêu nước, phải thực hiện khẩu hiệu: “Đâu Đảng cần thanh niên có, việc gì khó thì thanh niên làm”[4].
Ngày 25/3/1966, tại Lễ kỷ niệm lần thứ 35 ngày thành lập Đoàn Thanh niên cộng sản Việt Nam, Chủ tịch Hồ Chí Minh bày tỏ niềm tự hào, vui sướng trước những đóng góp to lớn của thanh niên với sự nghiệp cách mạng của dân tộc. Người “thấy như mình trẻ lại, thấy tương lai của dân tộc ta vô cùng vững chắc và vẻ vang”[5].
Trong tác phẩm cuối cùng của mình - Di chúc, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã dành một phần nói về thanh niên và căn dặn Đảng cần phải quan tâm, chăm lo đến việc giáo dục, bồi dưỡng thanh niên. Người viết: “Đoàn viên và thanh niên ta nói chung là tốt, mọi việc đều hăng hái xung phong, không ngại khó khăn, có chí tiến thủ. Đảng cần phải chăm lo giáo dục đạo đức cách mạng cho họ, đào tạo họ thành những người thừa kế xây dựng chủ nghĩa xã hội vừa “hồng”, vừa “chuyên”. Bồi dưỡng thế hệ cách mạng cho đời sau là một việc rất quan trọng và rất cần thiết”[6].
Tư tưởng “Bồi dưỡng thế hệ cách mạng cho đời sau” chính là sự tổng kết, đúc rút vô cùng quý báu của Người từ thực tiễn lãnh đạo, chỉ đạo công tác thanh niên qua các thời kỳ cách mạng để tiếp tục định hướng việc giáo dục, rèn luyện và phát huy mọi tiềm năng to lớn của thanh niên trong sự nghiệp cách mạng của Đảng, của dân tộc.
Có thể nhận thấy, hiếm có một vị lãnh tụ nào lại dành nhiều tình cảm cho thanh niên đến vậy. Sự yêu mến, tin tưởng, kỳ vọng của Người chính là động lực tinh thần to lớn để lớp lớp thế hệ thanh niên Việt Nam sẵn sàng chiến đấu, hi sinh vì độc lập dân tộc, tư do nhân dân, hòa bình cho nhân loại. Ngày nay, những tình cảm thiêng liêng đó của Người vẫn tiếp tục là nguồn cổ vũ, động viên, khích lệ thanh niên Việt Nam tiếp tục phấn đấu và cống hiến cho sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ Quốc theo đúng tinh thần mà Người đã căn dặn: Đâu Đảng cần thanh niên có, việc gì khó thì thanh niên làm.
[1] Hồ Chí Minh (2011), Toàn tập, tập 11, Nxb Chính trị quốc gia- Sự thật, Hà Nội, tr.399.
[2] Hồ Chí Minh (2011), Toàn tập, tập 8, Nxb Chính trị quốc gia- Sự thật, Hà Nội, tr.64.
[3] Hồ Chí Minh (2011), Toàn tập, tập 10, Nxb Chính trị quốc gia- Sự thật, Hà Nội, tr.437.
[4] Hồ Chí Minh (2011), Toàn tập, tập 13, Nxb Chính trị quốc gia- Sự thật, Hà Nội, tr.90.
[5] Hồ Chí Minh (2011), Toàn tập, tập 15, Nxb Chính trị quốc gia- Sự thật, Hà Nội, tr.77.
[6] Hồ Chí Minh (2011), Toàn tập, tập 15, Nxb Chính trị quốc gia- Sự thật, Hà Nội, tr.622.
Chiên Lê