Các chủ nhân của giải Nobel y học năm 2020

Ngày 5/10/2020, Giáo sư Thomas Perlmann, Tổng thư ký của Hội đồng Nobel và Ủy ban Nobel đã công bố Giải Nobel Y học năm 2020. Theo đó, Hội đồng Nobel tại Viện Karolinska đã quyết định trao Giải Nobel Y học 2020 cho 3 nhà khoa học Harvey J. Alter (sinh năm 1935, đang làm việc tại Viện Y tế Quốc Gia NIH, Hoa Kỳ), Michael Houghton (sinh năm 1949, đang làm việc tại Viện Virus học Ứng dụng Li Ka Shing,  Đại học Alberta, Canada) và Charles M. Rice (sinh năm 1952, hiện đang làm việc tại Đại học Rockefeller, New York) trong việc phát hiện ra vi rút viêm gan C. Giải thưởng nhằm vinh danh ba nhà khoa học có đóng góp quyết định trong cuộc chiến chống lại bệnh viêm gan lây truyền qua đường máu - vấn đề sức khỏe toàn cầu gây ra bệnh xơ gan và ung thư gan trên toàn thế giới.

Harvey J. Alter           Michael Houghton                  Charles M. Rice

Nguyên nhân gây viêm gan chủ yếu do nhiễm vi rút, mặc dù việc lạm dụng rượu, độc tố môi trường hay bệnh tự miễn cũng là những nguyên nhân quan trọng khác. Vào những năm 1940, hai loại viêm gan truyền nhiễm chính được biết đến là viêm gan A (lây truyền qua nước hoặc thức ăn bị ô nhiễm), nhìn chung ít ảnh hưởng lâu dài đến sức khỏe bệnh nhân. Loại thứ hai, viêm gan B (lây truyền qua máu, các chất lỏng trong cơ thể), là mối đe dọa nghiêm trọng hơn nhiều vì có khả năng dẫn đến tình trạng mạn tính, với sự phát triển của xơ gan và ung thư gan. Ước tính có đến hơn 1 triệu ca tử vong mỗi năm do viêm gan lây qua đường máu, do đó, nó trở thành một mối quan tâm hàng đầu của các nhà khoa học trên toàn thế giới, tương đương với việc lây nhiễm HIV và bệnh lao.

Harvey J. Alter, Michael Houghton và Charles M. Rice đã có những khám phá quan trọng trong việc xác định một loại vi rút mới, vi rút viêm gan C. Trước đó, việc phát hiện ra vi rút viêm gan A và B đã có những bước tiến quan trọng, nhưng phần lớn các trường hợp lây nhiễm viêm gan qua đường máu vẫn không giải thích được. Đo dó, việc phát hiện ra virus viêm gan C đã tiết lộ nguyên nhân của các trường hợp viêm gan mạn tính và mở ra khả năng xét nghiệm máu và phát triển thuốc điều trị giúp cứu sống hàng triệu người trên thế giới. Các nghiên cứu của Harvey J. Alter đã chứng minh rằng bệnh viêm gan lây qua đường truyền máu là do một loại vi rút chưa được xác định, đây là nguyên nhân phổ biến của bệnh viêm gan mãn tính. Michael Houghton đã phân lập thành công bộ gen của vi rút mới, được đặt tên là vi rút viêm gan C. Charles M. Rice đã cung cấp những bằng chứng cuối cùng cho thấy chỉ riêng vi rút Viêm gan C có thể gây ra bệnh viêm gan.

Những phát hiện về vi rút viêm gan C là một thành tựu mang tính bước ngoặt trong cuộc chiến chống lại các bệnh do vi rút. Nhờ đó, mở ra các xét nghiệm máu có độ nhạy cao đối với vi rút và về cơ bản đã loại bỏ bệnh viêm gan sau truyền máu ở nhiều nơi trên thế giới, cải thiện đáng kể sức khỏe toàn cầu. Những bước đột phá này cũng cho phép sự phát triển nhanh chóng của các loại thuốc kháng vi rút hiệu quả, từ đó mở ra cơ hội chữa khỏi hoàn toàn căn bệnh này.

Tổng hợp theo Báo Giáo dục và Thời đại