Khơi dậy khát vọng phát triển của thanh niên Việt Nam

C.Mác và Ph.Ăngghen đặc biệt dành sự quan tâm đối với thanh niên, đánh giá cao vai trò của thanh niên trong sự nghiệp cách mạng và các hoạt động xã hội, đặc biệt là trong các phong trào của giai cấp công nhân, tầng lớp lao động. Các ông cũng chú ý nhiều đến việc giáo dục thanh niên, coi đó là nhiệm vụ hàng đầu để đào tạo, hình thành những con người mới, một thế hệ mới với tư cách là những người làm chủ tiến bộ, sáng tạo và có ý thức cho xã hội tương lai xã hội xã hội chủ nghĩa.

Thanh niên với lòng nhiệt tình, tuổi trẻ và lý tưởng về một xã hội tốt đẹp, họ có những sự sáng tạo riêng, luôn khao khát tự do và hiến dâng cho lý tưởng cao đẹp. Ph.Ăngghen đã chỉ ra rằng thanh niên “là đạo quân xung kích của giai cấp vô sản quốc tế và đội hậu bị của Đảng”[1]. V.I.Lênin cho rằng thanh niên là nguồn sinh lực chiến đấu cách mạng của Đảng. Với việc coi thế hệ trẻ là nguồn sinh lực cho cách mạng, cho phong trào đấu tranh của giai cấp công nhân. V.I.Lênin đã kêu gọi những người cộng sản phải hết sức quan tâm đến tầng lớp này. V.I.Lênin cho rằng cần tập hợp thanh niên lại thành tổ chức độc lập, thành những tổ chức hoạt động dưới sự lãnh đạo của Đảng mácxít, điều này cho phép thanh niên tiến hành một cách tốt hơn công việc giáo dục và rèn luyện các đồng chí của mình trong điều kiện cùng những đặc điểm chung như về lứa tuổi, tính cách, tâm lý...đó là tổ chức Đoàn thanh niên.

Nói về nhiệm vụ của thanh niên, V.I.Lênin cho rằng “nhiệm vụ của thanh niên nói chung và của đoàn thanh niên cộng sản và các tổ chức khác nói riêng, có thể tóm gọn bằng một từ. Nhiệm vụ đó là: học tập”[2]. Theo V.I.Lênin: “Chúng ta chỉ có thể xây dựng chủ nghĩa cộng sản từ tổng số những kiến thức, các tổ chức và thiết chế bằng cái số dự trữ nhân lực và vật lực mà xã hội cũ đã để lại cho chúng ta. Chỉ có cải tổ triệt để việc dạy dỗ, việc tổ chức và giáo dục thanh niên, thì chúng ta mới có thể, bằng những cố gắng của thế hệ trẻ đạt được kết quả là xây dựng nên một xã hội không giống xã hội cũ, tức là xã hội cộng sản”[3].

Ngoài nhiệm vụ học tập, thanh niên còn phải tham gia thực hiện một nhiệm cũng hết sức quan trọng và cần thiết cho sự nghiệp cách mạng. Đó là nhiệm vụ thu hút, lôi kéo các thành phần trong nhân dân, dưới sự lãnh đạo chung của đảng mácxít đoàn kết thống nhất đấu tranh cho lợi ích chung của toàn dân tộc. “Nếu các đồng chí không lôi cuốn được toàn thể quần chúng thanh niên công nông vào sự nghiệp xây dựng đó, thì các đồng chí sẽ không thể xây dựng xã hội cộng sản chủ nghĩa được”[4].

Kế thừa quan điểm của các nhà kinh điển chủ nghĩa Mác - Lênin, Chủ tịch Hồ Chí Minh nhiều lần khẳng định thanh niên là người chủ tương lai của nước nhà, tuổi trẻ là mùa xuân của xã hội. Trong Thư gửi các bạn thanh niên (ngày 17-8-1947), Người viết “Thanh niên là người chủ tương lai của nước nhà. Thật vậy, nước nhà thịnh hay suy, yếu hay mạnh một phần lớn là do thanh niên”[5]. Hồ Chí Minh nhận rõ thanh niên - thế hệ trẻ Việt Nam là lực lượng xung kích to lớn và quan trọng trên mọi mặt trận của sự nghiệp cách mạng. Họ là đại diện cái tinh thần tự tôn, tự lập của dân tộc; là chủ lực quân, là lực lượng cơ bản trong lực lượng vũ trang, trên mặt trận công nghiệp, nông nghiệp, khoa học, giáo dục... . “Thanh niên ta rất hăng hái. Ta biết tập hợp lòng hăng hái đó lại và dìu dắt đúng đắn thì thanh niên sẽ thành một lực lượng rất mạnh mẽ"[6]. Nhận rõ vai trò to lớn của thanh niên đối với sự nghiệp cách mạng, Hồ Chí Minh luôn tin tưởng thật sự vào thanh niên, vào việc thanh niên sẽ hoàn thành những nhiệm vụ rất vẻ vang của mình - nhiệm vụ của đội quân xung phong tất thắng trong sự nghiệp xây dựng một nước Việt Nam hoà bình, thống nhất, độc lập, dân chủ và giàu mạnh

Chủ tịch Hồ Chí Minh luôn nhấn mạnh vai trò quan trọng của thanh niên.
Ảnh: Internet

Trên cơ sở quan điểm của chủ nghĩa Mác - Lênin và của Chủ tịch Hồ Chí Minh về thanh niên, Đảng cộng sản Việt Nam cũng khẳng định: “Sự nghiệp đổi mới có thành công hay không, đất nước bước vào thế kỷ XXI có vị trí xứng đáng trong cộng đồng thế giới hay không, cách mạng Việt Nam có vững bước trên con đường xã hội chủ nghĩa hay không phần lớn tùy thuộc vào lực lượng thanh niên, vào việc bồi dưỡng rèn luyện thế hệ thanh niên; công tác thanh niên là vấn đề sống còn của dân tộc, là một trong những nhân tố quyết định sự thành bại của cách mạng"[7].

Một trong những thành tựu của công cuộc đổi mới đất nước là đã xây dựng được thế hệ thanh niên thời kỳ mới có đạo đức, nhân cách, tri thức, sức khỏe, tư duy năng động và hành động sáng tạo; tiếp nối truyền thống hào hùng của Đảng và dân tộc, nêu cao lòng yêu nước, ý thức xây dựng và bảo vệ Tổ quốc xã hội chủ nghĩa; không ngại khó khăn, gian khổ, tình nguyện vì cộng đồng; có trách nhiệm với gia đình, xã hội; có ý chí vươn lên trong học tập, lao động, lập thân, lập nghiệp, làm giàu chính đáng, quyết tâm đưa đất nước thoát khỏi nghèo nàn, lạc hậu; mong muốn được tin tưởng, được cống hiến cho đất nuớc, có việc làm, thu nhập ổn định, đời sống văn hoá tinh thần lành mạnh phong phú, môi trường sống an toàn. Tuy nhiên, bên cạnh những tấm gương, những phong trào của thanh niên vẫn còn tồn tại những mặt còn hạn chế, những yếu kém mà một bộ phận thanh niên hiện nay chưa thể hiện được vai trò, vị trí của mình trong sự nghiệp cách mạng chung của đất nước trong giai đoạn hiện nay. Một bộ phận thanh niên chưa làm chủ được bản thân về nhận thức, ý thức và bản lĩnh trước những thay đổi nhanh chóng của điều kiện thực tiễn, sự vận động nhiều chiều trong xã hội. Do nhận thức còn hạn chế cùng với tính nhiệt tình dẫn tới tình trạng mất phương hướng của một số thanh niên. Vẫn còn một bộ phận thanh niên có nhận thức chính trị lệch lạc, có hành động chống phá Đảng và Nhà nước, sống thực dụng, xa rời truyền thống văn hóa dân tộc; một số dao động, thiếu niềm tin ở chủ nghĩa xã hội; tính độc lập, chủ động, sáng tạo, năng lực thực hành của một bộ phận thanh niên còn yếu. Tất cả những biểu hiện đó đã làm ảnh hưởng tới việc phát huy vai trò của thanh niên.

Để khơi dậy khát vọng phát triển Việt Nam phồn vinh, hạnh phúc theo tinh thần Đại hội XIII, hướng tới “năm 2025: là nước đang phát triển, có công nghiệp theo hướng hiện đại, vượt qua mức thu nhập trung bình thấp; đến năm 2030: là nước đang phát triển, có công nghiệp hiện đại, thu nhập trung bình cao; đến 2045: trở thành nước phát triển, thu nhập cao”[8], đòi hỏi phát huy mạnh mẽ tinh thần yêu nước, ý chí tự lực, tự cường của mỗi con người Việt Nam. Văn kiện Đại hội lần thứ XIII của Đảng xác định: “Động lực và nguồn lực phát triển quan trọng của đất nước là khơi dậy mạnh mẽ tinh thần yêu nước, ý chí tự cường dân tộc, sức mạnh đại đoàn kết toàn dân tộc và khát vọng phát triển đất nước phồn vinh, hạnh phúc. Phát huy sức mạnh tổng hợp của cả hệ thống chính trị và nền văn hóa, con người Việt Nam; thúc đẩy đổi mới sáng tạo, ứng dụng mạnh mẽ khoa học và công nghệ, nhất là những thành tựu của cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ tư. Kết hợp sức mạnh dân tộc với sức mạnh thời đại; phát huy tối đa nội lực, tranh thủ ngoại lực, trong đó nguồn lực nội sinh, nhất là nguồn lực con người là quan trọng nhất”[9]. Trong đó, thanh niên là lực lượng rất quan trọng.

Tuổi trẻ là mùa xuân của đất nước. Ảnh: Internet

Thanh niên là độ tuổi sung sức nhất về thể chất của con người, là giai đoạn có sự phát triển mạnh mẽ về phẩm chất, nhân cách, trí tuệ, luôn năng động, sáng tạo, muốn tự khẳng định mình. Do vậy, việc khơi dậy mạnh mẽ, khát vọng, hoài bão của thanh niên là nguồn xung lực mạnh mẽ cho sự phát triển đất nước trong thời đại mới.  

Với những mặt tích cực và hạn chế nêu trên, để phát huy vai trò của thanh niên và đoàn thanh niên trong những năm cần chú ý tới những giải pháp sau:

Thứ nhất, tăng cường công tác giáo dục về lý tưởng, ý thức chính trị, đạo đức, lối sống cho thanh niên. Cần tăng cường giáo dục chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, đường lối, chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà nước; tăng cường giáo dục truyền thống văn hóa, lịch sử của Đảng và dân tộc, lý tưởng cách mạng cho thanh niên. Coi trọng giáo dục thanh niên trong hoạt động thực tiễn và các phong trào thi đua yêu nước.

Hồ Chí Minh cũng chỉ rõ phải hết sức chú trọng giáo dục, bồi dưỡng lý tưởng cách mạng cho thế hệ trẻ. Lý tưởng là mục đích cao nhất, tốt đẹp nhất mà người ta phấn đấu để đạt tới. Lý tưởng của thế hệ trẻ Việt Nam được Hồ Chí Minh chỉ ra và nhắc nhở là: “Chúng ta không một phút nào được quên lý tưởng cao cả của mình là phấn đấu cho Tổ quốc hoàn toàn độc lập, cho chủ nghĩa xã hội hoàn toàn thắng lợi trên đất nước ta và trên toàn thế giới”[10]. Đó là lý tưởng cao cả mà thế hệ trẻ phải được giáo dục và vươn tới. Hồ Chí Minh chỉ rõ giáo dục lý tưởng cho thế hệ trẻ tức là phải dạy cho họ biết yêu nước thương nòi, biết tự lực tự cường, không chịu thua kém ai; làm cho thế hệ trẻ có nhận thức đúng đắn về chủ nghĩa xã hội và con đường đi lên chủ nghĩa xã hội ở Việt Nam; xây dựng niềm tin ở tương lai của đất nước, tin tưởng vào sự lãnh đạo của Đảng; giáo dục chủ nghĩa Mác - Lênin.

Thứ hai, cần xây dựng chuẩn mực đạo đức và định hướng giá trị mới cho thanh niên theo lý tưởng cộng sản, hướng đến những giá trị tiến bộ, công bằng, văn minh. Đồng thời, xây dựng môi trường xã hội an toàn, lành mạnh, tiến bộ, tạo điều kiện cho thanh niên nâng cao đời sống văn hoá tinh thần, phát triển toàn diện.

Thứ ba, xây dựng Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh vững mạnh thực sự là trường học xã hội chủ nghĩa của thanh niên, đội dự bị tin cậy của Đảng. Đổi mới nội dung, phương thức hoạt động, xây dựng Đoàn thực sự vững mạnh về chính trị, tư tưởng và tổ chức, qua đó tạo môi trường giáo dục, bồi dưỡng, rèn luyện, khơi dậy và phát huy tính xung kích của thanh niên.

Thứ tư, tăng cường và mở rộng hợp tác quốc tế với thanh niên các nước trong khu vực và thế giới, cùng phấn đấu cho hoà bình, độc lập dân tộc, dân chủ và tiến bộ xã hội. Phát huy thế mạnh của thanh niên trong thời kỳ Cách mạng công nghiệp lần thứ tư, kết hợp sức mạnh dân tộc với sức mạnh thời đại, thúc đẩy đổi mới sáng tạo, ứng dụng mạnh mẽ khoa học và công nghệ tạo động lực thúc đẩy sự phát triển đất nước.

Thứ năm, nâng cao tính tích cực, tự giác, chủ động của thanh niên. Mỗi thanh niên phải luôn rèn luyện, phấn đấu, vươn lên trong học tập, lao động và cuộc sống; nhận thức rõ vị trí, vai trò, thực hiện tốt quyền và nghĩa vụ của thanh niên với Tổ quốc; khơi dậy khát vọng phát triển Việt Nam phồn vinh, hạnh phúc.

Quang Đặng