Mỹ tuyên bố rút khỏi Hiệp ước bầu trời mở

Ngoại trưởng Mike Pompeo ngày 21/5 ra thông cáo báo chí về việc Mỹ quyết định rút khỏi Hiệp ước bầu trời mở.

Theo Ngoại trưởng Mike Pompeo, Mỹ ngày 22/5 (theo giờ Mỹ) sẽ thông báo quyết định của mình tới các nước thành viên và sẽ chính thức không còn là thành viên của hiệp ước này sau 6 tháng.

Ngoại trưởng Mike Pompeo. Ảnh: CGTN

Theo Ngoại trưởng Mike Pompeo, sau khi cân nhắc cẩn thận và tham vấn với các đồng minh và đối tác chủ chốt, Mỹ nhận thấy việc tiếp tục là thành viên của Hiệp ước bầu trời mở không còn phù hợp với lợi ích của nước này. Mỹ chỉ trích các hành động vi phạm của Nga không những đã cản trở mục đích xây dựng lòng tin của hiệp ước mà còn gia tăng nghi ngờ và các mối đe dọa đối với an ninh quốc gia Mỹ. Theo Ngoại trưởng Mike Pompeo, không chỉ riêng Hiệp ước bầu trời mở, Nga còn vi phạm nhiều cam kết và nghĩa vụ khác của mình về kiểm soát vũ khí.  

Ngoại trưởng Mike Pompeo chỉ trích Nga trong nhiều năm đã từ chối hoặc hạn chế các chuyến bay giám sát của nhiều nước khác, đi ngược lại các quy định của hiệp ước về quyền và nghĩa vụ của các thành viên. Ông Pompeo cũng cáo buộc Nga vũ khí hóa hiệp ước “bầu trời mở” biến thỏa thuận này thành công cụ để thực hiện các hành động cưỡng ép quân sự cũng như nhắm tới các cơ sở quan trọng ở Mỹ và châu Âu với các loại vũ khí dẫn đường chính xác.     

Ngoại trưởng Pompeo nhấn mạnh mục đích của Hiệp ước bầu trời mở là đóng góp cho an ninh quốc tế nhưng hiệp ước này đã bị làm méo mó nhằm phục vụ lợi ích của Nga. Ông Pompeo nhấn mạnh Nga phải chịu trách nhiệm về các vi phạm của mình cũng như tình trạng xói mòn cấu trúc kiểm soát vũ khí hiện nay. Tuy nhiên, Ngoại trưởng Mike Pompeo cũng cho biết Mỹ có thể cân nhắc lại quyết định của mình nếu Nga quay lại tuân thủ các cam kết của mình đối với hiệp ước này.  

Hiệp ước bầu trời mở được ký kết vào năm 1992 và có hiệu lực từ năm 2002. Với 35 nước thành viên, hiệp ước cho phép các bên tham gia thực hiện các chuyến bay giám sát không vũ trang trên lãnh thổ của nhau. Hiệp ước này là nỗ lực quốc tế trên phạm vi rộng nhất cho đến nay nhằm thúc đẩy sự cởi mở và minh bạch của các lực lượng vũ trang và hoạt động quân sự. Tuy nhiên, các bên liên quan, đặc biệt là Mỹ và Nga liên tục cáo buộc bên kia vi phạm điều khoản của hiệp ước.

Việc Mỹ tuyên bố rút khỏi hiệp ước này là động thái mới nhất của chính quyền Tổng thống Donald Trump trong việc rút khỏi một hiệp ước toàn cầu quy mô lớn, sau khi đơn phương rút khỏi Hiệp ước các lực lượng hạt nhân tầm trung (INF) ký kết với Nga./.

Phạm Huân/VOV-Washington