Thứ nhất: Nhiệm vụ trung tâm, xuyên suốt của Đoàn thanh niên là tập hợp, giáo dục và rèn luyện thanh niên.
Theo V.I.Lênin “nhiệm vụ thật sự xây dựng xã hội cộng sản chủ nghĩa, chính là của thanh niên”[1], Lênin giải thích “rõ ràng là thế hệ những người lao động được đào tạo trong xã hội tư bản chủ nghĩa, thì giỏi lắm chỉ có thể giải quyết được nhiệm vụ phá hủy nền móng của chế độ tư bản già cỗi dựa trên sự bóc lột. Giỏi lắm thì họ cũng chỉ có thể giải quyết được nhiệm vụ xây dựng một cơ chế xã hội có khả năng giúp cho giai cấp vô sản và các giai cấp cần lao giữ lấy chính quyền trong tay và đặt được một nền móng vững chắc, trên đó chỉ có thế hệ khởi công trong những điều kiện mới, trong một hoàn cảnh không còn quan hệ người bóc lột người nữa, mới có thể xây dựng được”[2]. Vì vậy, Đảng phải lôi cuốn thanh niên vào sự nghiệp xây dựng xã hội mới “Cho nên, khi đề cập đến nhiệm vụ của thanh niên theo quan điểm đó, tôi phải nói rằng nhiệm vụ của thanh niên nói chung, và của đoàn thanh niên cộng sản và các tổ chức khác nói riêng, có thể tóm gọn bằng một từ. Nhiệm vụ đó là: học tập”[3]. V.I.Lênin đặt ra câu hỏi cho thanh niên là học cái gì và học như thế nào? “Tôi phải nói rằng lời giải đáp đầu tiên, - hình như vậy, - và cũng có vẻ tự nhiên nhất, là Đoàn thanh niên và toàn thể thanh niên nói chung muốn đi theo chủ nghĩa cộng sản, thì đều phải học chủ nghĩa cộng sản”[4]. Vậy học chủ nghĩa cộng sản là học cái gì? Phải chăng học chủ nghĩa cộng sản là nắm vững tổng số những kiến thức đã trình bày trong sách giáo khoa và trước tác về chủ nghĩa cộng sản. Định nghĩa như trên việc học chủ nghĩa cộng sản thật là “quá thô thiển và thiếu sót”. Người luận giải một cách sâu sắc rằng học chủ nghĩa cộng sản là không nên hấp thu kiến thức một cách giản đơn mà cần tiếp thu kiến thức một cách có phê phán, sáng tạo, học lý luận kết hợp với hoạt động thực tế, làm giàu trí óc bằng sự am hiểu sự việc thực tế. Từ đó Lênin rút ra “Người ta chỉ có thể trở thành người cộng sản khi biết làm giàu trí óc của mình bằng sự hiểu biết tất cả những kho tàng tri thức mà nhân loại đã tạo ra”[5]. Do đó nhiệm vụ của thanh niên và đoàn thanh niên là phải học tập để có học vấn hiện đại “Trước mắt các đồng chí là nhiệm vụ xây dựng và các đồng chí chỉ có thể làm tròn nhiệm vụ đó, khi đã nắm vững được tất cả những kiến thức hiện đại, biết biến chủ nghĩa cộng sản từ những công thức, những lời dạy, những phương pháp, những chỉ thị, những cương lĩnh có sẵn và học thuộc lòng thành cái thực tế sinh động, là cái kết hợp với công tác trực tiếp của các đồng chí, khi các đồng chí đã biết lấy chủ nghĩa cộng sản làm kim chỉ nam cho công tác thực tiễn của mình”[6].
Trao đổi kinh nghiệm bồi dưỡng lý tưởng cách mạng tại Hội thảo chuyên đề “Giáo dục lý tưởng cách mạng, đạo đức, lối sống văn hóa cho thế hệ trẻ theo Di chúc Chủ tịch Hồ Chí Minh”. Ảnh: Internet.
Học chủ nghĩa cộng sản còn là học tập và rèn luyện đạo đức cộng sản “Phải làm cho toàn bộ sự nghiệp giáo dục, rèn luyện và dạy dỗ thanh niên ngày nay trở thành sự nghiệp giáo dục đạo đức cộng sản trong thanh niên”[7]. Đạo đức đó là những gì góp phần phá hủy xã hội cũ của bọn bóc lột và góp phần đoàn kết tất cả những người lao động chung quanh giai cấp vô sản đang sáng tạo ra xã hội mới của những người cộng sản. Đạo đức cộng sản là đạo đức phục vụ cuộc đấu tranh ấy, là đạo đức nhằm đoàn kết những người lao động chống mọi sự bóc lột. Mà “Cơ sở của đạo đức cộng sản là cuộc đấu tranh để củng cố và hoàn thành công cuộc xây dựng chủ nghĩa cộng sản. Đó cũng là cơ sở của việc rèn luyện, học tập và giáo dục cộng sản. Đó là lời giải đáp về vấn đề phải học tập chủ nghĩa cộng sản như thế nào”[8].
Để thực hiện được vai trò, nhiệm vụ của mình, đoàn thanh niên phải rèn luyện, dìu dắt toàn bộ thế hệ trẻ. “Nếu các đồng chí không lôi cuốn được toàn thể quần chúng thanh niên công nông vào sự nghiệp xây dựng đó, thì các đồng chí sẽ không thể xây dựng xã hội cộng sản chủ nghĩa được”[9]. Cùng với việc đưa ra những lời động viên thế hệ trẻ học tập, tự rèn luyện mìn, V.I.Lênin còn đưa ra những yêu cầu đối với hoạt động của Đoàn thanh niên, rằng “Nhiệm vụ của Đoàn thanh niên là phải tổ chức hoạt động thực tiễn của mình thế nào để khi học tập, khi tổ chức nhau lại, khi tập hợp nhau lại, khi đấu tranh, tầng lớp thanh niên ấy tự giáo dục mình và đồng thời cũng giáo dục cho tất cả những ai đã công nhận họ là người dẫn đường chỉ lối, để trở thành những người cộng sản. Phải làm cho toàn bộ sự nghiệp giáo dục, rèn luyện và dạy dỗ thanh niên ngày nay trở thành sự nghiệp giáo dục đạo đức cộng sản trong thanh niên”[10]
Thứ hai: Nhiệm vụ của đoàn thanh niên còn là tổ chức cho thanh niên tham gia hoạt động, sản xuất trên các lĩnh vực đời sống, xã hội.
Trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ thành quả cách mạng của mình, V.I.Lênin đã tìm thấy ở thanh niên nguồn sức mạnh to lớn và đã dành nhiều thời gian trong cuộc đời hoạt động của mình để tìm hiểu, nghiên cứu và phân tích một cách cẩn thận, chi tiết các giai đoạn quan trọng mà thanh niên tham gia. “Chúng ta lấy thí dụ công tác làm vườn rau ở những vùng ngoại ô. Đó chẳng phải là một công tác hay sao? Đấy là một trong những nhiệm vụ của Đoàn thanh niên cộng sản”[11]. V.I.Lênin yêu cầu “Các đoàn viên của đoàn phải dùng tất cả các giờ rảnh rỗi của mình để cải tiến các vườn rau, để tổ chức trong một nhà máy hay một công xưởng nào đó việc học tập cho thanh niên, v.v..”[12] và “Nếu Đoàn thanh niên cộng sản không biết tổ chức công tác của mình như vậy trong tất cả các lĩnh vực, thì tức là đoàn đã đi lạc vào con đường cũ, con đường tư sản”’[13]. Những nghiên cứu của V.I.Lênin về nhiệm vụ của Đoàn thanh niên, về vai trò của thanh niên khi tham gia hoạt động, sản xuất trên các lĩnh vực đời sống, xã hội có ý nghĩa to lớn trong việc hình thành thế giới quan khoa học của thanh niên, góp phần củng cố niềm tin cho mọi tầng lớp thanh niên vào tiền đồ của cách mạng, định hướng rèn luyện họ thành những người kế tục sự nghiệp xây dựng, phát triển đất nước giàu mạnh.
Thanh niên luôn là lực lượng đi đầu trong dựng xây và phát triển đất nước.
Ảnh: Internet.
Thứ ba: Nhiệm vụ của đoàn thanh niên còn là tham gia các công tác ở nông thôn và thành thị, như công tác vệ sinh, phân phối, chăm sóc người già.
V.I.Lênin cho rằng “Nhiệm vụ của Đoàn thanh niên cộng sản là tổ chức làm giúp một số việc ở làng mạc hay khu phố, - tôi lấy một ví dụ nhỏ, - chẳng hạn như vấn đề vệ sinh hay phân phối thực phẩm. Công việc này được thực hiện trong xã hội tư bản cũ ra sao? Mỗi người chỉ làm việc cho bản thân mình thôi và chẳng có ai chú ý xem có những người già hay người ốm không, hoặc là tất cả công việc nội trợ đều đổ cả lên đầu người phụ nữ phải ở cái địa vị bị áp bức và bị nô dịch. Ai phải đấu tranh chống lại những cái đó? Đoàn thanh niên. Họ phải tuyên bố rằng: chúng tôi sẽ thay đổi tất cả những cái đó, chúng tôi sẽ tổ chức những đội thanh niên để giúp đỡ việc đảm bảo vệ sinh và phân phối thực phẩm, bằng cách thường xuyên đến thăm các gia đình, cùng hoạt động có tổ chức cho lợi ích của toàn thể xã hội, bằng cách phân phối đúng đắn sức lao động và bằng cách chứng tỏ rằng lao động phải là một lao động có tổ chức”[14]
V.I.Lênin đánh giá cao vai trò của thanh niên và Đoàn Thanh niên cộng sản đối với sự nghiệp cách mạng của giai cấp công nhân. Những luận điểm lý luận và hoạt động của Lênin trong công tác thanh niên không chỉ mang tính lịch sử mà còn có ý nghĩa thời sự to lớn. Nó góp phần củng cố niềm tin cho mọi tầng lớp thanh niên vào tiền đồ của cách mạng, vào ý nghĩa tốt đẹp của xã hội mới, xã hội xã hội chủ nghĩa, định hướng rèn luyện họ thành những người kế tục sự nghiệp xây dựng, phát triển đất nước giàu mạnh.
Có thể nói, những tư tưởng của tác phẩm “Nhiệm vụ của đoàn thanh niên” đã được Đảng Cộng sản Việt Nam quán triệt và vận dụng sáng tạo vào công tác vận động thanh niên trong suốt quá trình lãnh đạo cách mạng Việt Nam. Đảng ta luôn coi công tác thanh niên là một nhiệm vụ chiến lược thường xuyên của Đảng và dành sự quan tâm to lớn để Đoàn luôn thực sự là trường học cộng sản của thanh niên. Đặc biệt, Nghị quyết số 25-NQ/TW, ngày 25-7-2008, Hội nghị lần thứ bảy Ban Chấp hành Trung ương Đảng (khóa X) “Về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác thanh niên thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hoá, hiện đại hoá” khẳng định “Thanh niên là rường cột của nước nhà, chủ nhân tương lai của đất nước, là lực lượng xung kích trong xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, một trong những nhân tố quyết định sự thành bại của sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước, hội nhập quốc tế và xây dựng chủ nghĩa xã hội”./.
[1] V.I.Lênin, toàn tập, Nxb Tiến bộ, Mátxcơva, 1977, tập 41, tr 354
[2] Sđd, tập 41, tr 354
[3] Sđd, tập 41, tr 354
[4] Sđd, tập 41, tr 357
[5] Sđd, tập 41, tr 362
[6] Sđd, tập 41, tr 365-366
[7] Sđd, tập 41, tr 366
[8] Sđd, tập 41, tr 372
[9] Sđd, tập 41, tr 366
[10] Sđd, tập 41, tr 366
[11] Sđd, tập 41, tr 375
[12] Sđd, tập 41, tr 376
[13] Sđd, tập 41, tr 376
[14] Sđd, tập 41, tr 376-377
Ngọc Cảnh