Hơn hai năm sau khi đại dịch Covid-19, thế giới nhận thức được “điều bình thường mới” là học cách cùng tồn tại với SARS-CoV-2 (virus gây ra bệnh COVID-19).
Một số phương pháp điều trị đã có sẵn, nhưng với những biến thể mới xuất hiện, các nhà nghiên cứu hướng tới những chiến lược mới. Trong nghiên cứu được công bố ngày 29/6/2022) trên tạp chí Bệnh truyền nhiễm ACS , các nhà khoa học thông báo, apratoxin S4 ứng viên thuốc chống ung thư nhắm vào protein con người, có thể cản trở sự nhân bản của nhiều loại virus, bao gồm cả SARS-CoV-2 và cúm.A, cung cấp một liệu pháp chống lại nhiều loại virus (pan – viral) có thể xảy ra.
Mặc dù có nhiều loại văcxin Covid-19, một số người đã tiêm vẫn bị bệnh và chỉ một phần dân số thế giới được tiêm phòng. Cần các phương pháp điều trị hiệu quả và một số phương pháp điều trị có sẵn, nhắm mục tiêu vào RNA polymerase của virus - loại enzyme mà virus sử dụng để tạo ra các RNA trong tế bào người. Nhưng một số loại thuốc như remdesivir, không có tác dụng trừ khi được tiêm ở giai đoạn đầu rất sớm của bệnh nhiễm trùng.
Apratoxin S4 (cấu trúc được hiển thị ở đây) có hiệu quả chống lại SARS-CoV-2 trong tế bào người và là một liệu pháp điều trị pan-viral (nhiều loại virus). Ảnh: ACS Bệnh truyền nhiễm 2022.
Trong quá trình tìm kiếm các phương pháp mới điều trị Covid-19, nhiều nhóm nghiên cứu khác nhau đã xem xét lại các loại thuốc được biết đến chống lại các bệnh khác, một phương pháp được gọi là “tái sử dụng”.
Một trong những hợp chất giai đoạn tiền lâm sàng là apratoxin S4 (Apra S4), một phân tử thuốc trên cơ sở sản phẩm tự nhiên có hoạt tính chống ung thư. Những nghiên cứu trước đây xác định được, apratoxin có thể tấn công vào một loại protein của con người, được gọi là Sec61, loại protein này đảm bảo cho một số protein nhất định được glycosyl hóa và gấp lại một cách chính xác.
Vì virus không có cơ chế riêng để thực hiên nên tấn công quá trình này và buộc các tế bào con người sản xuất ra các protein virus chức năng. Sec61 là chất cần thiết cho vi rút cúm A, HIV và sốt xuất huyết gây nhiễm trùng, vì vậy nhóm nghiên cứu do GS -TS Hendrik Luesch đã thử nghiệm để xác định, apratoxin có thể là một loại thuốc chống hầu hết các loại virus có hiệu quả và cũng có thể chống SARS-CoV-2.
Trong những thử nghiệm với tế bào khỉ và người tiếp xúc với SARS-CoV-2, nhóm nghiên cứu phát hiện được, điều trị bằng Apra S4 làm giảm số lượng tế bào bị nhiễm bệnh so với điều trị bằng remdesivir. Phân tử này cũng có hiệu quả chống lại bệnh cúm A, virus Zika, bệnh sốt xuất huyết và bệnh nhiễm virus Tây sông Nile.
Thử nghiệm sâu hơn cho thấy Apra S4 không ngăn SARS-CoV-2 xâm nhập vào tế bào, nhưng làm giảm lượng protein virus được sản xuất và vận chuyển vào tế bào, đặc biệt là protein spike (dằm) và làm giảm sự sao chép RNA của virus. Sử dụng kính hiển vi điện tử, nhóm nghiên cứu quan sát thấy Apra S4 cũng ngăn chặn phần lớn sự hình thành virus mới, nhiều mụn nước trong các tế bào khỉ tiếp xúc với SARS-CoV-2 không có hoặc rất ít các hạt virus hoàn toàn mới trong đó.
Căn cứ vào kết quả này, nhóm nhà khoa học đề xuất nghiên cứu sâu hơn tác dụng của loại hợp chất này trong điều kiện lâm sàng, trước hết là trên mô hình động vật như khỉ, đồng thời tối ưu hóa cấu trúc phân tử để có thể giảm tối đa lượng protein của virus.
Theo Khoa học và Đời sống