Tạm gác những điểm tối của thế giới, Trí tuệ nhân tạo chính là điểm sáng hiếm hoi của năm 2020.
Giao tiếp giữa người và máy là việc mà Xử lý ngôn ngữ tự nhiên (Natural Language Processing) đảm nhiệm. Cụ thể, cần thiết kế máy tính như thế nào để xử lý và phân tích khối lượng lớn dữ liệu ngôn ngữ tự nhiên?
Cho đến ngày nay, xử lý ngôn ngữ đã hợp nhất cả mạng nơ-ron thông thường và mạng nơ-ron phức hợp để phát triển các mô hình NLP nâng cao. Các khái niệm như self-attention, transformers, hay word embedding được kết hợp, đưa vào kho văn bản để dịch toàn bộ nội dung của kho văn bản ấy.
Tháng 5 năm 2020, OpenAI - phòng nghiên cứu Trí tuệ nhân tạo tại San Francisco, Hoa Kỳ, cha đẻ của GPT-n series phát hành bản beta GPT-3. GPT-3 là phiên bản lớn nhất từng được sản xuất với 175 tỉ tham số. GPT-3 chính là thành tựu lớn nhất về NLP từ trước đến nay. Nó hoàn thiện đến nỗi thật khó để phân biệt một văn bản là do con người hay trí tuệ nhân tạo viết ra.
GPT-3 có thể làm được những gì?
GPT-3 có khả năng tạo ra các văn bản chất lượng cao nhờ sự hỗ trợ của AI. David Chalmers, triết gia người Australia, bình luận rằng GPT-3 là khám phá vĩ đại nhất từng được biết đến về AI của con người. GPT-3 còn có thể thực hiện một loạt các tác vụ của NLP mà không cần được finetune trên bất kỳ một tác vụ cụ thể nào. Nó có thể dịch văn bản, trả lời câu hỏi, đọc hiểu, làm thơ và thậm chí là làm các phép tính.
OpenAI GPT-3 - Ngôn ngữ của AI
Những tiến bộ của AI trong lĩnh vực y tế là một trong những thành tựu hữu ích nhất với sự phát triển của loài người. Nó giúp chúng ta đẩy nhanh quá trình chữa trị bệnh tật. Lấy một ví dụ, Insilico Medicine đã hợp tác cùng các nhà nghiên cứu đến từ Đại học Toronto (Canada) để chế tạo ra một loại thuốc mới giúp chữa sẹo mô chỉ trong vòng 46 ngày. So với cách thông thường, mất khoảng 10 năm để nghiên cứu với chi phí ước tính 4.6 tỉ đô la, rõ ràng AI giúp chúng ta rút ngắn được thời gian và chi phí đi rất rất nhiều lần.
Hay với ví dụ thực tế và thiết thực nhất: Đại dịch Covid-19. Các nhà khoa học tại University of Central Florida tiến hành nghiên cứu sử dụng AI trong việc xác định corona virus trong phổi người. Kết quả nghiên cứu hiện tại đủ tốt để áp dụng vào thực tế, khi hệ thống cho ra độ chính xác tương đương với các bác sĩ chuyên khoa. Việc sử dụng hệ thống Trí tuệ nhân tạo này có ưu điểm là rút ngắn thời gian xét nghiệm, xác định chính xác 90% ca nhiễm Covid thông qua chụp cắt lớp vi tính (computer tomography).
Không chỉ Covid-19, rất nhiều các loại bệnh khác liên quan đến phổi cũng cần sự hỗ trợ từ Trí tuệ nhân tạo. Theo thống kê của WHO, ung thư phổi gây ra cái chết cho 9.6 triệu người vào năm 2018. Nếu việc chẩn đoán diễn ra kịp thời, các bác sĩ có thể cứu sống bệnh nhân với các công nghệ hết sức tiên tiến hiện tại. AI làm cho quá trình chẩn đoán diễn ra chính xác hơn, dễ tiếp cận hơn, tiết kiệm hơn và nhanh hơn.
AlphaFold (DeepMind) dự đoán cấu trúc 3D của protein là một thành tựu nổi bật của AI trong lĩnh vực sinh học và y tế
Nhận diện giọng nói phát triển trong năm 2020 với độ chính xác cao hơn và trải nghiệm người dùng tốt hơn. Một số thách thức cần vượt qua trong lĩnh vực này bao gồm:
Những tiến bộ về AI/Deep Learning làm cho việc phân tích hình ảnh và video trở nên khả thi hơn với chi phí thấp. Công nghệ thị giác máy tính đang ảnh hưởng lớn đến ngành sản xuất trong việc đưa ra các kỹ thuật quản lý an toàn và kiểm soát chất lượng tự động.
Xử lý ảnh và nhận diện vật thể là một trong những thành tựu lớn về AI trong năm 2020. Các ứng dụng AI về xác thực bằng khuôn mặt dần quen thuộc với những người sử dụng smartphone. Facebook và Google là những đơn vị đi đầu trong việc phát triển nhận dạng khuôn mặt, tìm kiếm vật thể.
Càng ngày, công nghệ nhận diện khuôn mặt càng trở nên chính xác
Covid-19 khiến người người nhà nhà phải mua hàng hóa online, điều này đặt vấn đề cho các nhà bán lẻ cần phải đảm bảo an toàn cho nhân viên của họ. Đây là cơ hội để phát triển robot với đủ kỹ năng và tốc độ nhằm mục đích hỗ trợ công nhân trong các nhà xưởng.
Các nhà nghiên cứu tại Đại học California, Berkeley phát triển một phần mềm giúp nắm và di chuyển đồ vật. Sản phẩm có tên Grasp-Optimized Motion Planner. Họ thiết lập một mạng nơ-ron cho robot, giúp chúng học, sau đó phân quyền bắt chúng di chuyển các đồ vật cụ thể. Cả nhóm đã kết hợp mạng nơ-ron với hoạch định chuyển động, giúp tốc độ tính toán của robot có thể đạt mức 80 mili giây so với tốc độ trung bình là 29 giây. Đây cũng là một thành tựu nổi bật về AI trong năm 2020.
Các nhà nghiên cứu tại Đại học Công nghệ Nanyang (Singapore) đã tạo ra một hệ thống tổng hợp dữ liệu sinh học sử dụng cảm biến stretchable strain kết hợp với AI. Các ống nano carbon được sử dụng để tạo cảm biến, trong khi AI giúp xử lý (cảm nhận và hình dung) các quá trình trong não. Họ kết hợp 3 mạng nơ-ron để nhận diện cử chỉ tay, bao gồm: Convolutional Neural Network, Multilayer Neural Network, và Spare Neural Network. Kết quả mang lại độ chính xác cao kể cả trong điều kiện ban đầu không tốt. Ngoài ra, các nhà nghiên cứu tại Đại học Công nghệ Nanyang đang tìm cách để đưa công nghệ Thực tế ảo và Thực tế tăng cường vào trong lĩnh vực giải trí và phục hồi chức năng, nơi đòi hỏi độ chính xác cao.
Hình ảnh minh họa chuỗi cung ứng robot trong đại dịch COVID-19
Năng lực xử lý là một lĩnh vực ghi dấu ấn quan trọng trong việc huấn luyện các mô hình phức tạp yêu cầu sức mạnh tính toán lớn. Vào cuối năm ngoái, Google đạt được ưu thế lượng tử. Đến tháng 7/2020, NVIDIA đã thiết lập một cột mốc mới. Theo đó, với điểm chuẩn MLPerf cao nhất, NVIDIA chính là nhà cung cấp các sản phẩm thương mại có hiệu suất huấn luyện AI nhanh nhất thế giới. Một sản phẩm tiêu biểu chính là GPU NVIDIA A100 Tensor Core - bộ xử lý mang đến khả năng tăng tốc chưa từng có cho AI. Việc kết hợp DGX SuperPOD System với HDR InfiniBand tạo ra giải pháp tăng tốc hiệu suất tổng thể nhanh vô địch.
Chính những thiết bị này đã giúp các gã khổng lồ công nghệ có thể cung cấp được dịch vụ đám mây của họ, bao gồm: Baidu Cloud, Amazon Web Services, Microsoft Azure và Tencent Cloud. Những người dùng trên toàn cầu sử dụng A100, kết hợp với AI, computing, data science để giải quyết các thách thức phức tạp - cách điều trị Covid-19 là một ví dụ.
GPU NVIDIA A100 Tensor Core - bộ xử lý mang đến khả năng tăng tốc chưa từng có cho AI
Tổng hợp theo Bách khoa tri thức