Cách đây 65 năm, Indonesia là nước đầu tiên ở Đông Nam Á mà Việt Nam chính thức thiết lập quan hệ ngoại giao. Năm 2013, hai nước nâng cấp quan hệ lên đối tác chiến lược và cho đến nay, Việt Nam là đối tác chiến lược duy nhất của Indonesia ở khu vực Đông Nam Á. Chính quan hệ đối tác chiến lược Việt Nam-Indonesia đã trở thành chất xúc tác cho hòa bình và thịnh vượng ở khu vực.
Quan hệ song phương giữa Indonesia và Việt Nam hiện đang ở mức cao nhất- quan hệ đối tác chiến lược. Để triển khai hợp tác chiến lược này, hai nước đã ký Kế hoạch hành động giai đoạn 2014-2018, sau đó được gia hạn bằng Kế hoạch hành động giai đoạn 2019-2023 (Tháng 9 năm 2018). Trong các lĩnh vực hợp tác, ngoại giao và chính trị được đánh giá là lĩnh vực nổi trội nhất.
Đại sứ đặc mệnh toàn quyền Việt Nam tại Indonesia, Phạm Vinh Quang nhận định: “Việt Nam và Indonesia là hai nước có sự tương đồng về văn hoá, lịch sử đấu tranh giành độc lập dân tộc, tinh thần tự cường và đều có vai trò quan trọng tại Đông Nam Á và khu vực. Quan hệ hai nước có nền tảng vững chắc do được Chủ tịch Hồ Chí Minh và Tổng thống Soekarno đặt nền móng. Đến nay hai nước là đối tác chiến lược tin cậy của nhau, với việc duy trì gặp gỡ thường xuyên giữa lãnh đạo cấp cao hai nước, cũng như có khuôn khổ hợp tác chặt chẽ giữa các bộ/ngành và địa phương”.
Về hợp tác kinh tế, trong 5 năm qua, thương mại hai chiều giữa hai nước đã tăng 60% từ 5,6 tỷ USD năm 2014 lên 9,1 tỷ USD năm 2019.Theo kế hoạch hành động 2019-2023, hai nước nhất trí đặt mục tiêu thương mại 10 tỷ USD vào năm 2020. Tuy nhiên, đại dịch Covid-19 đã khiến mục tiêu này bị ảnh hưởng. Đại sứ Indonesia tại Việt Nam, Ibnu Hadi khẳng định, mục tiêu này có thể đạt được sau khi hai nước vượt qua Covid-19 và phục hồi kinh tế thành công.
Theo số liệu của Tổng cục Thống kê Việt Nam, trong giai đoạn từ tháng 1 đến tháng 9/2020, tổng kim ngạch thương mại song phương đạt 5,73 tỷ USD, giảm 12,35% so với cùng kỳ năm 2019. Giá trị xuất khẩu của Indonesia sang Việt Nam trong giai đoạn này đạt 3,76 tỷ USD, giảm 7,12% so với 4,04 tỷ USD của năm ngoái. Trong khi đó, giá trị nhập khẩu của Indonesia từ Việt Nam đạt 1,97 tỷ USD, giảm 20,84% so với cùng kỳ năm 2019 là 2,49 tỷ USD.
Bên cạnh các hợp tác về chính trị và kinh tế, văn hóa, du lịch và giao lưu nhân dân cũng là một trong những trụ cột quan trọng trong mối quan hệ giữa Indonesia và Việt Nam, góp phần thúc đẩy sự hiểu biết giữa người dân hai nước, trở thành chất xúc tác tăng cường hợp tác trong các lĩnh vực khác. Hiện nay cộng đồng người Việt Nam tại Indonesia có khoảng 300 người sống tại các thành phố lớn như Jakarta, Bandung, Bali, Yogyakarta. Trong khi đó, cộng đồng người Indonesia tại Việt Nam có khoảng 900 người sống chủ yếu tại Hà Nội và TPHCM. Nhìn chung cộng đồng người dân hai nước đều có những đóng góp cho nước sở tại.
Hiện nay, hai hãng hàng không Vietnam Airlines và VietJet Air đã có những chuyến bay thẳng giữa hai nước, giúp thúc đẩy giao thương và hợp tác song phương thuận lợi hơn. Năm 2019, lượng khách du lịch Indonesia tới Việt Nam tăng 21,3% đạt 108.000 người. Trong khi đó, có 80.000 khách du lịch Việt Nam đã tới Indonesia.
Đại sứ Ibnu Hadi cho biết: “Trong vòng 2-3 năm trở lại đây, giữa hai nước đã có 4 đường bay trực tiếp. Với các đường bay thẳng, chúng ta có thể đem người dân hai nước lại gần nhau hơn, tương tác tốt hơn, cả về du lịch, giáo dục, các chuyến thăm làm việc hay giao thương. Mặc dù trong thời Covid-19, chuyến bay bị đình chỉ, song bằng nhiều hình thức trực tuyến, mối quan hệ song phương vẫn được duy trì trong tất cả các lĩnh vực giáo dục, kinh tế, xã hội...”.
Năm 2020 là năm đáng chú ý với việc hai nước sẽ tổ chức kỷ niệm 65 năm thiết lập quan hệ ngoại giao đồng thời cũng là thời điểm Việt Nam và Indonesia có nhiều cơ hội thúc đẩy hợp tác khi cả hai nước đều là Ủy viên không thường trực Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc và Việt Nam là Chủ tịch ASEAN. Theo Đại sứ Ibnu Hadi, đại dịch Covid-19 là thách thức nhưng cũng là cơ hội để hai nước tăng cường hợp tác, đặc biệt trong việc phòng chống đại dịch toàn cầu. Việt Nam là quốc gia thành công trong phòng chống Covid-19 và đã dẫn dắt khu vực ASEAN vượt qua khủng hoảng trong nhiệm kỳ Chủ tịch ASEAN 2020. Triển vọng hợp tác giữa Indonesia và Việt Nam trong tương lai là rất khả quan khi hiện nay, Indonesia là nền kinh tế lớn nhất Đông Nam Á còn Việt Nam là quốc gia có tốc độ tăng trưởng kinh tế cao, đứng thứ 2 Đông Nam Á về tăng trưởng kinh tế kĩ thuật số.
Chính sự phát triển của quan hệ đối tác chiến lược Việt Nam – Indonesia sẽ góp phần thúc đẩy vai trò trung tâm của ASEAN, trở thành chất xúc tác cho đoàn kết và thống nhất trong ASEAN, góp phần duy trì trì hòa bình, ổn định, xây dựng sự thịnh vượng cho khu vực và trên thế giới./.
Hương Trà/VOV - Jakarta