Chủ đề Đại hội XIII cũng là Tiêu đề của Báo cáo chính trị được xác định là:“Tăng cường xây dựng, chỉnh đốn Đảng và hệ thống chính trị trong sạch, vững mạnh; phát huy ý chí, khát vọng, sức mạnh đại đoàn kết toàn dân tộc kết hợp với sức mạnh thời đại; đẩy mạnh đổi mới, sáng tạo, phát triển nhanh và bền vững đất nước; bảo vệ vững chắc Tổ quốc, giữ vững môi trường hòa bình, ổn định; phấn đấu đến giữa thế kỷ XXI nước ta trở thành nước phát triển, theo định hướng xã hội chủ nghĩa”. Chủ đề Đại hội có 5thành tố, vừa kế thừa Đại hội XII, vừa bổ sung, phát triển để đáp ứng yêu cầu thực tiễn và phù hợp với xu thế thời đại. Trong số các dự thảo văn kiện trình Đại hội XIII có Dự thảo Báo cáo Tổng kết công tác xây dựng Đảng và thi hành Điều lệ Đảng nhiệm kỳ Đại hội XII.
Trong đó, Trung ương đánh giá: Công tác chuẩn bị nhân sự Đại hội XIII của Đảng là nhiệm vụ đặc biệt quan trọng, có ý nghĩa quyết định vận mệnh của Đảng và sự phát triển của đất nước trong những năm tới. Tại Hội nghị cán bộ toàn quốc và Hội nghị Trung ương 12 bàn về công tác chuẩn bị nhân sự Đại hội XIII, Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Nguyễn Phú Trọng đã nhấn mạnh:“Một số vấn đề cần đặc biệt quan tâm trong công tác chuẩn bị nhân sự Đại hội XIII của Đảng”. Tổng Bí thư, Chủ tịch nước đã đề cập toàn diện và phân tích sâu sắc ý nghĩa, tầm quan trọng, yêu cầu, nội dung, phương pháp, quy trình, cách thức tiến hành công tác nhân sự Đại hội XIII của Đảng. Trên thực tế, công tác nhân sự được chỉ đạo chặt chẽ, bảo đảm dân chủ, khách quan.
Điểm mới trong nhiệm kỳ XIII
Làm việc với các địa phương, Ủy viên Bộ Chính trị, Bí thư TƯ Đảng, Trưởng ban Tổ chức TƯ Phạm Minh Chính nêu yêu cầu: Công tác nhân sự cấp ủy phải gắn liền với việc thực hiện công tác nhân sự phục vụ bầu cử Đại biểu Quốc hội khóa XV. Do đó phải đánh giá cán bộ “đúng và trúng” để bố trí đúng người, đúng việc. Phải kết hợp hài hòa giữa chuyên môn đào tạo với sở trường, năng khiếu, giữa kinh nghiệm với chiều hướng phát triển, giữa tính phổ biến và tính đặc thù; phải công khai, minh bạch, công bằng, dân chủ, khách quan, công tâm. “Kiên quyết không để lọt vào cấp ủy khóa mới những người không bảo đảm tiêu chuẩn, điều kiện, không xứng đáng nhưng cũng không bỏ sót những cán bộ thật sự có đức, có tài, có uy tín”-ông Phạm Minh Chính nêu rõ.
Từ quan điểm chỉ đạo của Trung ương, của Bộ Chính trị, Tiểu ban Nhân sự đã xây dựng phương án nhân sự cấp ủy khóa mới bao gồm cả nhân sự Đại hội XIII với một số điểm mới so với công tác nhân sự Đại hội XII.
Trên cơ sở giới thiệu của các cấp ủy, tổ chức đảng trực thuộc Trung ương, Ban Chỉ đạo quy hoạch cán bộ cấp chiến lược chỉ đạo các cơ quan chức năng rà soát, thẩm định kỹ lưỡng, chặt chẽ từng trường hợp trước khi trình Tiểu ban Nhân sự, Bộ Chính trị, Ban Chấp hành Trung ương xem xét, quyết định.
Qua nhiều lần thẩm định, rà soát, điều chỉnh, bổ sung quy hoạch, Ban Chấp hành Trung ương đã quyết định danh sách quy hoạch Ban Chấp hành Trung ương khóa XIII ít hơn, giảm gần 300 nhân sự so với nhiệm kỳ trước- có nghĩa là chúng ta đã chú trọng chất lượng thay vì chú ý nhiều hơn đến số lượng. Việc bồi dưỡng, cập nhật kiến thức mới cho số cán bộ này được đổi mới, chỉ trong 7,5 tháng đã hoàn thành, trong khi nhiệm kỳ trước quy hoạch 511 nhân sự, tổ chức thành 6 lớp, mỗi lớp học 4 tháng theo hình thức cuốn chiếu, nên mất 24 tháng.
Riêng việc quy hoạch Ban Chấp hành Trung ương, Bộ Chính trị, Ban Bí thư và các chức danh lãnh đạo chủ chốt của Đảng, Nhà nước, nhiệm kỳ 2021-2026 được đặc biệt coi trọng về chất lượng và gắn với nhân sự lãnh đạo Quốc hội khóa XV, nhiệm kỳ 2021 - 2026. Việc chuẩn bị nhân sự Đại hội XIII tiến hành quy hoạch Ban Chấp hành Trung ương trước; quy hoạch Bộ Chính trị, Ban Bí thư sau; cuối cùng là quy hoạch các chức danh lãnh đạo chủ chốt của Đảng, Nhà nước.
Trong đó, Trung ương đặt yêu cầu xây dựng Ban Chấp hành Trung ương khóa XIII phải thật sự là một tập thể đoàn kết thống nhất, trong sạch, vững mạnh; có tư duy đổi mới và tầm nhìn chiến lược; tiêu biểu cho toàn Đảng về trí tuệ, tính chiến đấu, tính kỷ luật, gắn bó mật thiết với nhân dân và bảo đảm tỷ lệ trẻ, nữ, người dân tộc thiểu số cao hơn nhiệm kỳ Đại hội XII. Đồng thời, kiên quyết không để lọt vào Ban Chấp hành Trung ương những người không xứng đáng và không bỏ sót những cán bộ có đức, có tài, có tín nhiệm cao trong Đảng và nhân dân.
Công tác chuẩn bị nhân sự Đại hội XIII, Ban Chấp hành Trung ương xác định rõ trách nhiệm của tập thể, từng Ủy viên Ban Chấp hành Trung ương; các cấp ủy, tổ chức đảng, các cơ quan tham mưu; đồng thời, quy định cụ thể tiêu chuẩn của đại biểu dự Đại hội và xác định rõ trách nhiệm của từng đại biểu trong việc ứng cử, đề cử, bầu cử tại Đại hội.
Với quyết tâm chính trị và sự chuẩn bị kỹ lưỡng, công phu, khoa học của Ban Chấp hành Trung ương, Bộ Chính trị, Ban Bí thư chúng ta tin, Đại hội XIII của Đảng nhất định sẽ thành công tốt đẹp, đáp ứng niềm tin và lòng mong đợi của cán bộ, đảng viên và nhân dân.