Slide đầu tiên về bài giảng của tôi trong những ngày giảng dạy trực tuyến cho một chương trình quốc tế: "Rules of Netiquette for Students" (tạm dịch: quy tắc ứng xử học trực tuyến đối với sinh viên).
Tôi đề ra nguyên tắc cho các giờ học trực tuyến trong lần giãn cách đầu tiên cho tới khi chúng tôi trở lại trường học, đó là: "Đúng giờ; ăn mặc chỉnh tề; sử dụng ngôn ngữ đúng mực; tôn trọng thông tin và hình ảnh riêng tư của cô và các bạn".
Đây không phải là sáng kiến của riêng tôi. Thực tế đa số các trường học trên thế giới đều có quy tắc ứng xử dành cho các lớp học trực tuyến để bảo đảm hiệu quả của lớp và tránh rủi ro.
Dịch bệnh khiến toàn bộ học sinh, sinh viên trên toàn cầu trong 2 năm gần đây phải quen với việc tiếp nhận tri thức qua nền tảng Internet. Hình ảnh thầy - trò vốn được thể hiện qua vị trí bàn ghế và bục giảng giờ đã trở nên "bình quyền nền tảng" trên Internet.
Thầy cô, trong đó có tôi, buộc phải học nắm vững việc quản trị lớp học trực tuyến, cố gắng truyền tải kiến thức và tương tác với người học trước màn hình. Giao tiếp hiệu quả chính là chìa khóa để thành công trong giáo dục trực tuyến.
Sự phát triển của thế giới ảo quá nhanh, việc tham gia vào phòng học ảo cũng quá vội vàng do bối cảnh dịch bệnh ở Việt Nam mà nhiều học sinh, sinh viên và thầy cô chưa kịp trang bị cho mình những kiến thức để bảo vệ bản thân, xây dựng văn hóa ứng xử trực tuyến và cả những kỹ năng cần thiết để tận dụng tối đa công nghệ trong hoạt động học tập và giảng dạy trực tuyến.
Hoạt động học trực tuyến và học trên lớp hầu như giống nhau. Người học phải đọc tài liệu, ghi chép, tham gia lớp học và tham gia thảo luận.
Trong lớp học, lời nói, cử chỉ, tư thế và nét mặt đều truyền tải suy nghĩ, quan sát và đều thể hiện hiệu quả của quá trình học tập. Chính vì vậy mà các quy tắc về ứng xử trong lớp học dù trên không gian mạng hay trong thế giới thực đều quan trọng như nhau.
Quy tắc ứng xử học trực tuyến (Virtual Learning Code of Conduct hay Rules of Netiquette for Students) đã trở thành cụm từ khóa phổ biến và xuất hiện trên website của các trường học trên thế giới ở nhiều lứa tuổi, khi mà tất cả phải làm công dân học tập số/người học số trong một đêm.
Đó là quy tắc và trách nhiệm dành cho cả trò và thầy khi tham gia phòng học ảo để bảo đảm chất lượng và triết lý của giáo dục, cũng như để quản trị và quản lý rủi ro trong giáo dục và danh tiếng của trường học.
Internet đang là phương tiện gần như bắt buộc của giáo dục trong dịch bệnh, nhưng tương tác và dùng nó như thế nào sẽ thể hiện chất lượng của từng hệ thống giáo dục. Chất lượng của giáo dục trực tuyến phụ thuộc vào cả thái độ và hành vi mà chúng ta mang tới lớp học.
Chính vì vậy, trước khi tiếp nhận tri thức qua nền tảng mới, chúng ta (thầy và trò) cần được trang bị và ý thức về văn hóa học trực tuyến.
Nguồn TTO