Trong những ngày tháng Tám lịch sử cách đây 77 năm, không khí chuẩn bị cho Tổng khởi nghĩa hết sức khẩn trương. Giữa lúc công việc bộn bề, bỗng nhiên Bác bị ốm mệt, sốt cao mấy hôm liền, lúc tỉnh lúc mê. Lúc nào tỉnh, Bác chỉ nói chuyện tình hình thế giới, trong nước, cách mạng. Người dặn dò Đại tướng Võ Nguyên Giáp: “Lúc này thời cơ thuận lợi đã tới, dù hy sinh tới đâu, dù phải đốt cháy cả dãy Trường Sơn cũng phải kiên quyết giành cho được độc lập”.
Câu nói ngắn gọn của Bác khẳng định nghệ thuật chớp thời cơ “ngàn năm có một” trong việc dự đoán xu thế phát triển của tình hình và xác định đúng thời điểm phát xít Nhật đầu hàng để phát động Tổng khởi nghĩa. Thời cơ ấy chỉ tồn tại trong vòng 20 ngày, bắt đầu từ khi phát xít Nhật đầu hàng Đồng minh (15/8/1945) và kết thúc khi quân Đồng minh vào Việt Nam tước khí giới quân Nhật theo Hiệp định Pốt-xđam (ngày 5/9/1945); nếu Tổng khởi nghĩa quá sớm hoặc quá muộn thì cách mạng đều không có khả năng thành công. Đảng và Nhân dân ta, đứng đầu là Chủ tịch Hồ Chí Minh đã xác định đúng khoảng thời gian đặc biệt quan trọng đó.
Đình Tân Trào. Ảnh: Báo Tuyên Quang
Và khi đã xác định đúng thời điểm Tổng khởi nghĩa, Đảng và nhân dân ta đã nắm chắc thời cơ, kiên quyết hành động, với quyết tâm không gì lay chuyển nổi. Lúc này thời cơ thuận lợi đã tới, dù hy sinh tới đâu, dù phải đốt cháy cả dãy Trường Sơn cũng phải kiên quyết giành cho được độc lập” thể hiện quyết tâm sắt đá của Chủ tịch Hồ Chí Mnh và cũng là của toàn Đảng, toàn dân trước thời khắc lịch sử, là lời hiệu triệu sức mạnh của cả dân tộc, dưới sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản Việt Nam làm nên thắng lợi vĩ đại Cách mạng Tháng Tám năm 1945 giành lại độc lập cho dân tộc, tự do và quyền làm chủ đất nước, làm chủ vận mệnh cho 20 triệu đồng bào.
Ngày 2/9/1945, tại Quảng trường Ba Đình lịch sử, Chủ tịch Hồ Chí Minh đọc bản ”Tuyên ngôn Độc lập”, trịnh trọng tuyên bố trước toàn thế giới về sự ra đời của một nhà nước mới: Nhà nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa (nay là nước Cộng hòa Xã hội chủ nghĩa Việt Nam). “Nước Việt Nam có quyền hưởng tự và độc lập, và sự thật đã thành một nước tự do độc lập. Toàn thể dân tộc Việt Nam quyết đem tất cả tinh thần và lực lượng, tính mạng và của cải để giữ vững quyền tự do, độc lập ấy”.
Bài học về nghệ thuật chớp thời cơ và quyết tâm hành động của Chủ tịch Hồ Chí Minh trong Cách mạng tháng Tám năm 1945 vẫn còn nguyên giá trị đối với toàn Đảng, toàn dân và toàn quân ta trong bối cảnh hiện nay. Đảng ta đã nhận thức rõ và nhiều lần khẳng định đất nước đang đứng trước cả những thuận lợi, thời cơ và khó khăn, thách thức đan xen lẫn nhau, đòi hỏi toàn Đảng phải nâng cao quyết tâm chính trị, dự báo chính xác tình hình và có những quyết sách phù hợp để tận dụng, phát huy tốt nhất thời cơ, thuận lợi, vượt qua khó khăn, thách thức. Toàn Đảng, toàn dân, toàn quân ta cần đoàn kết một lòng với quyết tâm cao, phát huy sức mạnh đoàn kết toàn dân tộc, đẩy mạnh toàn diện, đồng bộ công cuộc đổi mới, với khát vọng và quyết tâm sắt đá giữ vững độc lập dân tộc, xây dựng đất nước phồn vinh, hạnh phúc./.
Văn Minh