Những kết quả bước đầu từ Chương trình sinh kế cộng đồng

(TVVN). Sau hơn 3 năm triển khai, Chương trình sinh kế cộng đồng do Tập đoàn Central Retail khởi xướng đã mang lại những kết quả ban đầu rất tích cực, góp phần thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia giảm nghèo bền vững giai đoạn 2016-2020 theo Chỉ thị 01 của Thủ tướng Chính phủ.

Thu nhập nông dân tăng 200%

“Sinh kế cộng đồng” là sáng kiến của Tập đoàn Central Retail nhằm hiện thực hóa tầm nhìn, cam kết đóng góp vào thịnh vượng của Việt Nam và nâng cao chất lượng cuộc sống của người Việt. Đến nay, chương trình đã triển khai thành công 7 dự án: Sơn Hà (Quảng Ngãi), Vân Hồ (Sơn La), Bình Định (Bình Định), A Lưới (Thừa Thiên - Huế), Sa Pa (Lào Cai), Mường Khương (Lào Cai), Bắc Kạn (Bắc Kạn); qua đó tiêu thụ hơn 400 tấn hàng hóa nông sản, tạo sinh kế bền vững cho trên 500 hộ gia đình, phần lớn là đồng bào dân tộc thiểu số, vùng sâu vùng xa.

Sau 3 năm triển khai, cách thức sản xuất của 39 hộ đồng bào dân tộc thiểu số (Mường, Thái, H’Mông)  tại Vân Hồ tham gia dự án đã thay đổi theo hướng tích cực. Sản xuất đi theo nhu cầu thị trường, canh tác tập trung, có sự hợp tác giữa hộ nông dân, các hợp tác xã (HTX) với nhau và có sự gắn kết chặt chẽ của các doanh nghiệp, biết cách xây dựng bao bì, nhãn hiệu logo “Rau an toàn Vân Hồ”. Đặc biệt, hình thành phương thức đóng gói hàng chuyên nghiệp cũng như ứng dụng kỹ thuật trồng cây theo phương pháp rau an toàn và VietGAP.

Ban điều hành chương trình "Sinh kế cộng đồng" cùng cùng các cán bộ của Bộ Công Thương, Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn và đại diện Hiệp hội Các nhà bán lẻ Việt Nam tham quan mô hình trồng rau an toàn tại xã Vân Hồ. Ảnh: Báo Công thương

Anh Vàng A Sa (35 tuổi, ở bản Bó Nhàng 2, huyện Vân Hồ, tỉnh Sơn La), Chủ nhiệm HTX Vàng A Sa, Trưởng nhóm dự án Vân Hồ, cho biết, mấy năm trước gia đình anh vốn mưu sinh bằng nghề trồng các loại rau truyền thống trên khoảng đất 1.000m2, thu nhập không đủ trang trải cuộc sống. Mặt khác, canh tác trước đây chủ yếu là trồng đậu, bí… ít chủng loại, sản lượng thấp, chất lượng kém do cách thức canh tác lạc hậu, dựa theo kinh nghiệm là chính. Hệ quả là đầu ra sản phẩm không ổn định, chỉ bán cho thương lái, thường xuyên bị ép giá do không tiếp cận được thị trường. Sản phẩm manh mún, nhỏ lẻ, thiếu tập trung. Không có sự liên kết giữa nông dân với nhau, chưa có chuỗi giá trị và không có bất kỳ sản phẩm nào được tiêu chuẩn hóa, nhãn hiệu, bao bì…

Từ khi tham gia dự án Sinh kế cộng đồng, anh Sa và các hộ nông dân đã được cán bộ phụ trách chương trình của Central Retail và cán bộ khoa học từ Tổ chức phi chính phủ ACIAR (Australia) hỗ trợ tập huấn về sản phẩm; được tư vấn kiến thức về thị trường, định hướng sản xuất, được hướng dẫn trồng đa dạng các loại cây, đặc biệt là cây trái vụ cho sản lượng cao, giá thành tốt, phù hợp với khí hậu của huyện Vân Hồ.

Đánh giá về hiệu quả của dự án Vân Hồ, bà Nguyễn Thị Phương, Phó Tổng Giám đốc Tập đoàn Central Retail, cho biết: “Dự án Sinh kế cộng đồng tại Vân Hồ đã giúp cải thiện cuộc sống của gần 40 hộ nông dân đồng bào dân tộc thiểu số tham gia dự án. Thu nhập của họ đã tăng 200% nhờ giá trị sản xuất tăng gấp đôi. Từ chỗ trước đây, mỗi năm chỉ sản xuất một vụ đạt 25-30 triệu đồng/ha thì nay thu nhập của bà con đã tăng lên 50-60 triệu đồng/ha, nhờ sản xuất thêm rau trái vụ, tức sản xuất quanh năm thay vì chỉ 6 tháng như trước đây”.

Hỗ trợ đưa nông sản lên quầy kệ siêu thị

Sau 3 năm triển khai dự án Sinh kế cộng đồng tại Vân Hồ, tới nay, khoảng 70% nông sản của HTX Vàng A Sa sản xuất được Central Retail tiêu thụ thông qua hệ thống siêu thị Big C, GO! tương ứng với khoảng 250 tấn nông sản các loại (bắp cải, đậu cove, dưa chuột, bầu dài, bí đỏ, bí xanh, su hào, khoai lang ruột vàng, củ cải trắng, cải thảo…), đạt doanh thu trung bình khoảng 300 triệu đồng mỗi tháng.

Để khuyến khích, hỗ trợ các hộ nông dân, tất cả mặt hàng trong dự án Sinh kế cộng đồng và Chương trình kết nối nông sản địa phương tiếp cận hệ thống phân phối hiện đại, Big C có chính sách không chiết khấu cho người nông dân. Thông thường, khi bán hàng vào siêu thị, nhà cung cấp sẽ trích một khoản chiết khấu cho siêu thị 5%-10%, nhưng với hộ nông dân, nhà sản xuất nhỏ lẻ sẽ không áp dụng chính sách này. Thời hạn thanh toán chỉ trong vòng 7 ngày so với bình thường.

Theo đánh giá của Bộ Công Thương, tại các vùng kinh tế khó khăn, vùng sâu, vùng xa, điều kiện về địa hình, giao thông vận tải, trình độ dân trí của người dân vẫn còn đang có nhiều hạn chế thì việc triển khai chương trình “Sinh kế cộng đồng” là một trong những giải pháp rất hữu hiệu để tạo việc tạo việc làm, tạo thu nhập cho bà con, đặc biệt là hàng hóa của bà con dân tộc đã đưa được vào với thị trường, mở ra cơ hội thị trường cho các mặt hàng nông sản sạch trong nước. Từ đó, góp phần tạo chỗ đứng vững chắc cho hàng Việt trong hệ thống phân phối hiện đại.

Người tiêu dùng Thủ đô mua sản phẩm rau an toàn của xã Vân Hồ tại siêu thị Big C Thăng Long. Ảnh: Báo Công thương

Thành công của dự án Sinh kế cộng đồng tại Vân Hồ cho thấy khi người nông dân được định hướng sản xuất theo nhu cầu của thị trường có thể tránh rơi vào cảnh được mùa rớt giá. Chương trình sinh kế cộng đồng đã thực sự phát huy tác dụng, mở ra cơ hội thị trường và mang lại nhiều sự đổi thay cho cuộc sống của người nông dân nghèo, vùng sâu vùng xa, vùng biên cương của Tổ quốc. 

Để chương trình này tiếp tục phát huy tác dụng, thời gian tới, các chính sách mới được đưa ra cũng cần quan tâm nhiều hơn vào các khâu như: tổ chức vùng sản xuất hàng hóa; tạo điều kiện phát triển nông thôn mới về đường xá để việc tiếp cận thị trường được thuận tiện; tổ chức ra được thị trường cho những hàng hóa đặc trưng theo mô hình sinh kế cộng đồng; đẩy mạnh truyền thông để người tiêu dùng biết đến nhiều hơn, mua và sử dụng các sản phẩm của đồng bào dân tộc thiểu số, tạo điều kiện cho đồng bào dân tộc thiểu số giảm nghèo, thoát nghèo và làm giàu trên quê hương của họ./.

PV tổng hợp