Việt Nam và Lào là hai nước láng giềng núi sông liền một dải, quan hệ gắn kết anh em giữa hai dân tộc đã được hình thành và hun đúc trong lịch sử hàng nghìn năm dựng nước và giữ nước. Đặc biệt, trong hơn 6 thập niên qua, mối quan hệ truyền thống tốt đẹp, sự gắn bó thủy chung giữa nhân dân hai nước được Chủ tịch Hồ Chí Minh, Chủ tịch Kaysone Phomvihane và Chủ tịch Suphanouvong đặt nền móng, được các thế hệ lãnh đạo kế tục của hai Đảng, hai Nhà nước và nhân dân hai nước dày công vun đắp, vượt qua vô vàn khó khăn, thử thách, đã trở thành mối quan hệ mẫu mực, thủy chung hiếm có.
Sau khi Hiệp định Geneva về Lào được ký kết vào năm 1962 đã mở ra một thời kỳ phát triển mới cho cách mạng hai nước Việt Nam và Lào. Với thời cơ và điều kiện thuận lợi đó, hai nước đã quyết định chính thức thiết lập quan hệ ngoại giao vào ngày 5/9/1962, khẳng định sự gắn bó vận mệnh trong cuộc đấu tranh giải phóng dân tộc và giành độc lập của mỗi nước.
Nói về ý nghĩa, tầm quan trọng của việc hai nước Lào và Việt Nam thiết lập quan hệ ngoại giao cách đây 61 năm, Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Lào Thongloun Sisoulith nhấn mạnh, đây là sự kiện lịch sử, là dấu mốc quan trọng trong quan hệ, là kết quả của cuộc đấu tranh trên mặt trận chính trị, ngoại giao đi đôi với sự cân bằng trên mặt trận quân sự của hai nước Lào - Việt Nam; là sự đáp ứng yêu cầu của cách mạng hai nước, công nhận về mặt pháp lý và là cơ sở cho việc tiếp nối cho hai nước sau khi CHDCND Lào được thành lập và sau khi Việt Nam thống nhất đất nước, thành lập nước CHXHCN Việt Nam cho đến nay.
Sau khi đất nước được hoàn toàn giải phóng, hai nước Việt Nam và Lào có điều kiện thuận lợi hơn trong việc phát huy mối quan hệ đặc biệt, trên tinh thần tình đoàn kết và liên minh chiến đấu vốn là truyền thống linh thiêng của hai dân tộc và nhằm đảm bảo cho mối quan hệ Việt Nam - Lào phát triển toàn diện, đi vào chiều sâu, hai Đảng- hai Nhà nước đã thống nhất ký kết Hiệp ước Hữu nghị và Hợp tác vào ngày 18/7/1977. Đây là bước ngoặt trong quan hệ Việt Nam - Lào, vừa tạo cơ sở pháp lý vững chắc cho việc tăng cường và mở rộng mối quan hệ, vừa tạo cơ sở để hai bên tiến tới ký kết hàng loạt các thỏa thuận hợp tác.
Nhìn tổng quan, quan hệ Việt Nam – Lào trong thời gian qua đã giành được những thành tựu to lớn; nội dung hợp tác ngày càng thực chất, sâu rộng hơn, hiệu quả hơn và không ngừng phát triển toàn diện trên các lĩnh vực, đem lại nhiều lợi ích thiết thực cho nhân dân hai nước.
Quan hệ chính trị - ngoại giao tiếp tục được thắt chặt, ngày càng gắn bó tin cậy; quốc phòng – an ninh là trụ cột quan trọng trong quan hệ Việt Nam – Lào; hợp tác kinh tế, thương mại, đầu tư tiếp tục được quan tâm thúc đẩy; hợp tác giáo dục đào tạo, văn hóa, du lịch tiếp tục được tăng cường... Bên cạnh đó, quan hệ hợp tác giữa các địa phương của Lào và Việt Nam tiếp tục được củng cố đi vào thực chất và hiệu quả hơn, đặc biệt trong lĩnh vực xây dựng cơ sở hạ tầng, chăm sóc y tế, đào tạo phát triển nguồn nhân lực...
Phó Thủ tướng, Bộ Trưởng Bộ Ngoại giao Lào Saleumxay Kommasith chia sẻ, mối quan hệ đặc biệt giữa hai nước Lào và Việt Nam ngày càng bền chặt và sâu sắc. Đảng, Chính phủ Lào khẳng định sẽ tiếp tục thắt chặt hơn nữa mối quan hệ hữu nghị vĩ đại, đoàn kết đặc biệt và hợp tác toàn diện giữa hai nước không ngừng phát triển và đơm hoa kết trái, vì lợi ích chung của nhân dân hai nước, vì hòa bình, ổn định và sự phát triển của ngôi nhà chung ASEAN cũng như trên trường quốc tế.
Tiếp nối thành công của “Năm Đoàn kết hữu nghị Việt Nam-Lào, Lào-Việt Nam 2022”, trong những tháng đầu năm 2023, tình đoàn kết đặc biệt và hợp tác toàn diện Việt Nam - Lào tiếp tục có những phát triển mới, sâu sắc và hiệu quả. Lãnh đạo cấp cao hai nước thường xuyên thăm hỏi lẫn nhau và khẳng định quyết tâm cùng chung tay gìn giữ, vun đắp để mối quan hệ giữa hai nước không ngừng phát triển và trường tồn.
Phát biểu tại Lễ kỷ niệm 78 năm Quốc khánh nước CHXHCN Việt Nam mới đây, Đại sứ Việt Nam tại Lào Nguyễn Bá Hùng cho biết, Việt Nam và Lào đang đứng trước nhiều vận hội phát triển, song cũng phải đối mặt với không ít khó khăn thách thức. Tuy nhiên, dưới sự lãnh đạo của hai Đảng, hai nước Việt Nam và Lào sẽ tiếp tục giành được nhiều thành tựu mới, to lớn hơn trong sự nghiệp xây dựng và phát triển của mỗi nước.
Đại sứ Nguyễn Bá Hùng tin tưởng rằng, dù tình hình thế giới và khu vực có diễn biến phức tạp như thế nào, dù khó khăn mà hai nước phải đối mặt lớn thế nào thì hai nước Việt Nam, Lào sẽ càng siết chặt tay nhau cùng đồng cam cộng khổ, cùng hỗ trợ nhau tiến bước đi lên trên con đường phát triển phồn vinh, độc lập, tự chủ và quan hệ Việt Nam-Lào sẽ không ngừng đơm hoa kết trái, đem lại lợi ích cho nhân dân mỗi nước và đóng góp vào duy trì hòa bình, ổn định và phát triển ở khu vực và trên thế giới.
Trong suốt chặng đường hơn 60 năm qua, nhân dân Việt Nam và nhân dân Lào hoàn toàn tự hào về tình đoàn kết đặc biệt Việt Nam - Lào không ngừng đơm hoa kết trái, góp phần thiết thực vào sự nghiệp xây dựng, bảo vệ Tổ quốc và phát triển của mỗi nước. Đó là tài sản vô giá của hai dân tộc, là cơ sở vững chắc để các thế hệ Việt Nam – Lào hôm nay và mai sau tiếp tục giữ gìn, vun đắp và phát triển lên tầm cao mới.
Trần Tuấn, Hồ Hải/VOV-Vientiane