Tạo “van, khoá” chống trục lợi, thâu tóm hợp tác xã

Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế Vũ Hồng Thanh nhấn mạnh điều này khi lý giải về việc dự thảo Luật Hợp tác xã (sửa đổi) chưa cho phép chuyển nhượng phần vốn góp cho cá nhân, tổ chức chưa phải là thành viên của HTX, liên hiệp HTX.

Sáng nay 5/4, các đại biểu Quốc hội hoạt động chuyên trách thảo luận về một số vấn đề lớn của dự án Luật Hợp tác xã (sửa đổi). Một trong những nội dung được quan tâm là quy định về chuyển nhượng phần vốn góp của thành viên trong HTX, liên hiệp HTX.

Hạn chế việc thâu tóm, chi phối hoạt động HTX

Báo cáo tại hội nghị, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế Vũ Hồng Thanh cho biết dự thảo được quy định theo hướng cho phép các thành viên chuyển nhượng phần vốn góp trong nội bộ HTX, liên hiệp HTX và với các thành viên hiện hữu.

Quy định trên nhằm bảo đảm sự ổn định về cơ cấu thành viên và bảo đảm quyền lợi cho các thành viên khi có nhu cầu chuyển nhượng phần vốn góp cũng như tạo điều kiện cho các thành viên liên kết góp vốn, thành viên liên kết không góp vốn có thể chuyển đổi thành thành viên chính thức...

Trường hợp HTX, liên hiệp HTX, các thành viên khác không nhận chuyển nhượng phần vốn góp và thành viên không còn nhu cầu là thành viên của HTX, liên hiệp HTX thì có thể xin ra khỏi HTX, liên hiệp HTX và chấm dứt tư cách thành viên, được trả lại phần vốn góp theo quy định của Luật này và Điều lệ.

Cũng theo ông Vũ Hồng Thanh, dự thảo luật không đặt vấn đề chuyển nhượng phần vốn góp cho cá nhân, tổ chức chưa phải là thành viên của HTX, liên hiệp HTX.

Việc thiết kế như trên nhằm tránh hiện tượng mua, bán phần vốn góp tương tự như hoạt động của công ty cổ phần, công ty TNHH, “doanh nghiệp hóa HTX”, hạn chế việc thâu tóm, chi phối hoạt động HTX, liên hiệp HTX của một số tổ chức, cá nhân, đặc biệt là đối với một số HTX, liên hiệp HTX đã được Nhà nước hỗ trợ nhiều nguồn lực.

Bày tỏ đồng tình với quan điểm trên, đại biểu Ma Thị Thúy - Phó trưởng đoàn chuyên trách Tuyên Quang cũng cho rằng, không nên đặt vấn đề chuyển nhượng phần vốn góp cho cá nhân, tổ chức ngoài HTX, liên minh HTX.

Theo nữ đại biểu, việc cho phép chuyển nhượng phần vốn ra bên ngoài sẽ làm mất đi bản chất HTX, do đó, quy định trên để tránh hiện tượng mua, bán phần vốn góp tương tự như hoạt động của công ty cổ phần.

Hạn chế quyền tài sản thì ai còn muốn góp vốn nữa?

Cho rằng lý giải như trên là chưa thật sự thuyết phục, đại biểu Trần Văn Lâm, Ủy viên thường trực Ủy ban Tài chính, Ngân sách nhấn mạnh, vốn của các thành viên HTX góp là tài sản và quyền tài sản đối với mỗi cá nhân phải được bảo đảm theo quy định của hiến pháp và pháp luật.

“Đóng góp tài sản vào tổ chức kinh tế tập thể lại bị hạn chế mua bán, chuyển nhượng trong một số điều kiện thì rõ ràng là hạn chế quyền tài sản. Như thế thì ai còn muốn đóng góp tài sản vào tổ chức kinh tế tập thể nữa?” – ông Trần Văn Lâm băn khoăn và đề nghị cần nghiên cứu xem xét thêm.

Vị đại biểu này cho rằng, khi chuyển nhượng vốn góp mà làm thay đổi tính chất của HTX thì yêu cầu bắt buộc chuyển sang mô hình kinh tế khác phù hợp thay vì cấm hạn chế chuyển nhượng. Nếu bên nhận chuyển nhượng tài sản chưa phải là thành viên thì có thể xem xét thủ tục kết nạp thành viên.

Trước ý kiến đại biểu Quốc hội, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế Vũ Hồng Thanh chia sẻ, trước khi trình ra hội nghị hôm nay, Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải cũng hỏi về nội dung chuyển nhượng vốn.

Thực tế có hiện tượng “chui” vào HTX rồi chuyển nhượng, thâu tóm nên dự thảo chỉ đang cho phép chuyển nhượng giữa nội bộ thành viên hiện hữu, không cho chuyển nhượng ra bên ngoài.

Bên cạnh đó còn khống chế tỷ lệ vốn góp tối đa của mỗi thành viên chính thức; tổng phần vốn góp tối đa của tất cả thành viên liên kết góp vốn không quá 30% vốn điều lệ đối với HTX và 40% vốn điều lệ đối với liên hiệp HTX

“Chúng tôi cố gắng đưa ra “van”, “khoá” để chống trục lợi, thâu tóm HTX” – ông Vũ Hồng Thanh nhấn mạnh, đồng thời cho biết sẽ phối hợp Ủy ban Pháp luật báo cáo cơ quan có thẩm quyền để xử lý vấn đề này./.

Ngọc Thành/VOV.VN