Cuộc cách mạng đã đánh thức hàng chục triệu người dân nô lệ đồng lòng dũng cảm đứng lên lật đổ chính quyền tay sai, đánh đuổi phát xít, giành quyền độc lập về tay mình. Dẫu cuộc sống đã có nhiều thay đổi, nhưng những giá trị vĩ đại của Cách mạng Tháng Tám và Quốc khánh 2-9, cùng ước vọng thiêng liêng của dân tộc vẫn trường tồn với thời gian. Đó là ước vọng độc lập, tự do, dân chủ, công bằng và tiến bộ xã hội.
Độc lập luôn là niềm khao khát bao đời mà dân tộc Việt Nam đã không tiếc máu xương để đấu tranh giành lấy. Gần một nghìn năm sống dưới ách đô hộ của phong kiến phương Bắc cũng là chừng ấy thời gian người Việt Nam liên tục đứng lên đấu tranh giành quyền độc lập.
Từ Hai Bà Trưng, Bà Triệu, đến Lý Thường Kiệt, Trần Hưng Đạo, Lê Lợi, Nguyễn Trãi, Quang Trung... Từ những chiến công lừng lẫy Bạch Đằng, Chi Lăng, Đống Đa... đến những câu nói bất hủ của các bậc anh hùng, hào kiệt và những áng thiên cổ hùng văn như Nam quốc Sơn Hà, Hịch tướng sĩ, Bình Ngô đại cáo, mãi mãi là những chứng nhân, bài học lịch sử vô giá trong quá trình đấu tranh giành độc lập của dân tộc. Trên con đường phát triển, chúng ta có thể hợp tác, học hỏi bạn bè nhưng chúng ta quyết không để bị ai ra lệnh, càng không thể để ai ép buộc. Vì vậy, độc lập trước hết, được thể hiện trong tư duy, độc lập trong việc hoạch định đường hướng đi tới tương lai của dân tộc.
Gần trăm năm mới thoát khỏi ách đô hộ của thực dân, phát xít và đế quốc, khát vọng cháy bỏng của dân tộc Việt Nam là được tự do. Tự do là quyền lựa chọn số một của con người. Vì vậy, hàng triệu người con đất Việt đã lựa chọn sự hy sinh về phần mình. Một sự lựa chọn phải đánh đổi bằng máu xương, bằng nước mắt đợi chờ của biết bao người vợ trẻ, biết bao mẹ già chờ con. Đó là sự lựa chọn mang tính định mệnh, nhưng lại là sự lựa chọn tự nguyện để bảo đảm rằng, quyền lựa chọn của dân tộc Việt Nam, quyền tự do của con người là quyền không thể bị bất cứ thế lực nào tước đoạt.
Cách mạng Tháng Tám thành công, nhà nước kiểu mới - nhà nước dân chủ do dân bầu ra và vì nhân dân mà phục vụ, được thành lập. Nhà nước ấy đã được xây đắp bằng tài năng, trí tuệ và nhiệt tình cống hiến của tất cả những người dân Việt Nam yêu nước thương nòi, không phân biệt già trẻ, gái trai, dân tộc, tôn giáo. Từ những trí thức phong kiến như Phạm Khắc Hòe, Huỳnh Thúc Kháng, Bùi Bằng Đoàn đến những trí thức mới như Nguyễn Văn Huyên, Tôn Thất Tùng, Hồ Đắc Di, Tạ Quang Bửu, Trần Đại Nghĩa..., đến những người công nhân, nông dân chân đất. Tất cả đều chung sức đồng lòng tìm về dưới ngọn cờ của Đảng và Chủ tịch Hồ Chí Minh, dựng xây nền dân chủ, để mọi quyền lực thuộc về nhân dân. Tinh thần dân chủ ấy, gần 80 năm qua không ngừng được mở rộng, khi các chủ trương, chính sách, pháp luật của Nhà nước được hình thành theo ý chí của đại đa số nhân dân.
Chủ tịch Hồ Chí Minh từng nói: “Dân chủ là để cho dân mở miệng”. Khi người dân được công khai bàn luận, bày tỏ chính kiến của mình thì mọi chính sách lớn nhỏ của quốc gia, đều có trí tuệ của nhân dân. Vì thế, tranh luận luôn là yếu tố quan trọng hàng đầu của một nền dân chủ, mà hiệu quả phụ thuộc vào mức độ lắng nghe lời nói thẳng của công chúng. Thực tiễn xây dựng đất nước cho thấy, dân chủ là cách thức chuyển giao hiệu quả nhất để tất cả quyền lực nhà nước thuộc về nhân dân.
Thu về, nhìn lại thành công của Cách mạng Tháng Tám, nghĩ về một xã hội công bằng mà trước đó dân ta không thể nào có được. Đó là sự bình đẳng của công dân, mà trước hết và quan trọng nhất là bình đẳng trước pháp luật. Thứ nữa là bình đẳng về nghĩa vụ công dân và cơ hội cống hiến. Cơ hội chỉ trở thành hiện thực khi mỗi người nỗ lực thể hiện hết trách nhiệm của mình. Không phải ai cũng có thể trở thành giáo sư, tiến sĩ, nhưng người Việt Nam ai cũng có cơ hội để học hành. Không phải ai cũng trở thành tỷ phú, nhưng cơ hội làm giàu là của mọi công dân. Các rào cản về cơ hội chính là con đẻ của sự bất công. Những công dân bình đẳng trước pháp luật và về cơ hội cống hiến chính là lực lượng sáng tạo to lớn, đóng góp xứng đáng cho công cuộc dựng xây đất nước.
79 năm đã qua, ước vọng về những ngày thu tháng Tám vẫn mãi mãi là động lực to lớn trên con đường đi tới để nhân dân ngày càng củng cố niềm tin đối với Đảng, chung sức đồng lòng với Đảng trong công cuộc xây dựng, chỉnh đốn làm cho Đảng ta ngày càng trong sạch, vững mạnh; để ký ức về những mùa thu độc lập mãi mãi là ước vọng, là khao khát chính đáng của dân tộc về một nước Việt Nam tự chủ, tự cường và giàu mạnh.