Bác căn dặn thanh niên: “Phải không sợ khổ, không sợ khó, thực hiện tinh thần đâu cần thanh niên có, việc gì khó có thanh niên”. Thanh niên được xác định là cánh tay đắc lực, đội hậu bị của Đảng.
Đáp lại sự kỳ vọng, niềm tin yêu của Đảng, đứng đầu là Chủ tịch Hồ Chí Minh, các thế hệ thanh niên đã ra sức thi đua, đóng góp sức trẻ, xung kích trên mọi mặt của đời sống xã hội. Trong 2 cuộc chiến tranh giải phóng đất nước và bảo vệ Tổ quốc, hàng triệu thanh niên đã hăng hái lên đường nhập ngũ, chiến đấu và phục vụ chiến đấu. Nhiều phong trào thi đua yêu nước đã được phát động trong thanh niên, chung tay đóng góp sức người, sức của làm nên sức mạnh chiến thắng, cùng các lực lượng khác góp phần giành lại độc lập, tự do cho dân tộc và thống nhất đất nước.
Phát huy truyền thống tự hào của các thế hệ cha anh, thanh niên ngày nay cũng không ngừng thi đua học tập, sáng tạo, dám nghĩ, dám làm, dám dấn thân trong lao động sản xuất, đóng góp công sức, trí tuệ vào công cuộc xây dựng và phát triển quê hương, đất nước. Thanh niên có mặt ở khắp mọi nơi, từ thành thị đến nông thôn, từ đồng bằng đến miền núi, vùng sâu, vùng xa chung tay vì cộng đồng với nhiều phong trào thiết thực, ý nghĩa như: Mùa hè xanh; thanh niên tình nguyện xây dựng nông thôn mới-đô thị văn minh; dạy học cho trẻ em nghèo; giúp dân làm đường giao thông; vệ sinh môi trường...
Nhiều thanh niên tiên phong đi đầu trong phát triển kinh tế, lập thân lập nghiệp, trở thành chủ doanh nghiệp, chủ trang trại. Họ không chỉ giải quyết việc làm, nâng cao thu nhập cho bản thân, gia đình, mà còn góp phần giải quyết việc làm cho thanh niên địa phương. Nhiều ý tưởng sáng tạo của thanh niên đã được ứng dụng rộng rãi trong thực tiễn, làm lợi cho cộng đồng.
Đặc biệt, 3 năm qua, khi dịch COVID-19 hoành hành, đoàn viên thanh niên đã chung tay cùng các lực lượng khác có mặt ở mọi mặt trận chống dịch. Không ngại khó khăn vất vả và nguy cơ lây nhiễm bệnh, thanh niên tham gia từ việc trực chốt kiểm soát cửa ngõ ra vào các địa phương, chốt bảo vệ vùng xanh; hỗ trợ nhân viên y tế lấy mẫu xét nghiệm đến tiêm vắc xin phòng COVID-19; thành lập tổ đi chợ giúp dân trong những khu vực bị phong tỏa để phòng dịch. Đoàn viên thanh niên còn tự nguyện đóng góp tiền và quyên góp để trao tặng vật tư y tế cho lực lượng tuyến đầu, tích cực tuyên truyền các biện pháp phòng, chống dịch cho nhân dân.
Tuy vậy, công tác thanh niên và hoạt động Đoàn vẫn còn tồn tại một số hạn chế. Nhiều phong trào còn mang tính hô hào, khẩu hiệu, chưa đạt hiệu quả như mong đợi. Một bộ phận thanh niên, nhất là thanh niên ở khu vực nông thôn, các khu công nghiệp chưa mặn mà với công tác Đoàn, dẫn đến phong trào Đoàn chưa phát huy hiệu quả, chưa tập hợp được đông đảo thanh niên. Một bộ phận thanh niên có lối sống thực dụng, thích hưởng thụ, lười lao động và không chịu dấn thân vì cộng đồng...
Những hạn chế đó đòi hỏi tổ chức Đoàn phải không ngừng đổi mới, sáng tạo, nâng cao chất lượng hoạt động, tổ chức các hoạt động thực chất, phù hợp đặc điểm, điều kiện của thanh niên ở từng vùng, từng địa bàn. Đồng thời, hoạt động Đoàn cũng phải mang lại lợi ích cho thanh niên, tạo môi trường và cơ hội để thanh niên rèn luyện, thử thách và phấn đấu. Có như vậy, hoạt động Đoàn mới thực sự thu hút và hấp dẫn thanh niên và tổ chức Đoàn mới luôn xứng đáng là lực lượng dự bị tin cậy của Đảng.