Giá trị văn hóa "Bộ đội Cụ Hồ"

(VNTV). Giá trị văn hóa “Bộ đội Cụ Hồ” là sự kết tinh đặc sắc trong văn hóa quân sự, do các thế hệ cán bộ, chiến sĩ của Quân đội nhân dân Việt Nam dày công xây đắp dưới sự tổ chức, giáo dục, huấn luyện của Đảng ta và Chủ tịch Hồ Chí Minh. Trong bối cảnh hiện nay, để xây dựng Quân đội vững mạnh về chính trị, tiến tới tinh, gọn, mạnh, hiện đại, cần tiếp tục nghiên cứu, luận giải, khơi dậy và lan tỏa giá trị văn hóa “Bộ đội Cụ Hồ”.

1. Giá trị văn hóa “Bộ đội Cụ Hồ” trong văn hóa quân sự Việt Nam thời đại Hồ Chí Minh

“Bộ đội Cụ Hồ” là là giá trị đặc sắc, độc đáo, thiêng liêng trong văn hóa quân sự, là niềm vinh dự, tự hào của mỗi quân nhân. Đồng thời, là phần thưởng cao quý, tình cảm, sự yêu mến, niềm tin sâu sắc, sự ghi nhận, tôn vinh của nhân dân dành cho cán bộ, chiến sĩ Quân đội nhân dân Việt Nam. “Bộ đội Cụ Hồ” còn thể hiện tình cảm sâu sắc, sự quan tâm đặc biệt, mối quan hệ bền chặt giữa Chủ tịch Hồ Chí Minh với cán bộ, chiến sĩ; là hình mẫu sáng ngời, biểu tượng lý tưởng cách mạng cao đẹp, đạo đức trong sáng, ý chí quyết tâm, nghị lực phi thường của đội quân cách mạng.

Giá trị văn hóa “Bộ đội Cụ Hồ” gắn liền và tiếp nối bản sắc văn hóa, truyền thống dân tộc Việt Nam, được hình thành, phát triển trong quá trình xây dựng, chiến đấu, trưởng thành của Quân đội. Trong bối cảnh đất nước bị thực dân đô hộ, nhân dân đang chịu “một cổ hai tròng”, phong trào đấu tranh cách mạng sục sôi, với muôn vàn khó khăn chồng chất, chỉ có “áo vải chân không đi lùng giặc đánh”, nhưng các chiến sĩ đã xác định rõ mục tiêu, lý tưởng cách mạng, không quản khó khăn, gian khổ, hy sinh, hăng say học tập chính trị, huấn luyện kỹ chiến thuật quân sự. Từ Đội Việt Nam Tuyên truyền giải phóng quân, do Đảng và Chủ tịch Hồ Chủ Minh tổ chức, giáo dục, rèn luyện, nhân dân hết lòng đùm bọc, nuôi dưỡng, Quân đội ta đã không ngừng lớn mạnh, cùng toàn dân giành được nhiều chiến công vang dội, lập nên những kỳ tích, ghi vào lịch sử dân tộc những mốc son chói lọi và đã hun đúc, xây đắp nên danh hiệu cao quý “Bộ đội Cụ Hồ”.

Quân đội ta đã kế thừa những giá trị cốt lõi trong bản sắc văn hóa dân tộc, như chủ nghĩa yêu nước, chủ nghĩa nhân văn, nhân đạo, đoàn kết, bao dung, độ lượng, tương thân, tương ái, đồng cam cộng khổ, chia ngọt, sẻ bùi, khiêm tốn, giản dị, lạc quan…; cùng với những giá trị văn hóa quân sự độc đáo “việc nhân nghĩa cốt ở yên dân”, “lấy ít địch nhiều”, “lấy đoản binh để thắng trường trận”, “đem đại nghĩa để thắng hung tàn”, “lấy chí nhân để thay cường bạo”, “Phụ tử chi binh”; “Tướng sĩ một lòng phụ tử, hòa nước sông chén rượu ngọt ngào”…  Trải qua quá trình đấu tranh cách mạng gian khổ, khốc liệt, các thế hệ cán bộ, chiến sĩ đã không ngừng tu dưỡng, rèn luyện, kiên trì, bền bỉ phấn đấu, hy sinh vì độc lập dân tộc, hạnh phúc của nhân dân; tôi luyện, hun đúc, bổ sung, làm giàu văn hóa dân tộc, văn hóa quân sự, mà kết tinh và biểu hiện sinh động, đặc sắc nhất ở giá trị văn hóa “Bộ đội Cụ Hồ” thời đại Hồ Chí Minh.

Giá trị văn hóa “Bộ đội Cụ Hồ” thể hiện ở những phẩm chất nổi bật, đó là tuyệt đối trung thành với Tổ quốc, với Đảng, với Nhà nước và nhân dân, kiên định với mục tiêu, lý tưởng cách mạng của Đảng; luôn thể hiện bản chất giai cấp công nhân, tính nhân dân và tính dân tộc sâu sắc, truyền thống hào hùng của Quân đội, của dân tộc và khát vọng được cống hiến; vững chí, hiên ngang trước gian khổ, khốc liệt của chiến tranh, không lùi bước trước mưa bom, bão đạn của quân thù, không nao núng, do dự trước sự hy sinh xương máu; sẵn sàng “nhằm thẳng quân thù mà bắn”, “Quyết tử cho Tổ quốc quyết sinh”; là đội quân dám đánh, biết đánh, biết thắng mọi quân xâm lược để đem lại độc lập, tự do của Tổ quốc, hạnh phúc của nhân dân.

Giá trị văn hóa “Bộ đội Cụ Hồ” còn được thể hiện sâu sắc ở tình đồng chí, đồng đội gắn bó keo sơn, sâu nặng, cùng chung mục tiêu, lý tưởng cách mạng của Đảng, đồng cam, cộng khổ, chia ngọt, sẻ bùi, giúp đỡ nhau lúc thường cũng như khi ra trận; sẵn sàng nhận về mình những khó khăn, vất vả; ham học hỏi, cầu tiến bộ; có ý chí quyết tâm cao, chủ động khắc phục khó khăn, đoàn kết, hiệp đồng, lập công tập thể, hoàn thành nhiệm vụ được giao. Giá trị văn hóa “Bộ đội Cụ Hồ” còn thể hiện ở tư tưởng, tình cảm, thái độ, hành động của cán bộ, chiến sĩ gắn liền với truyền thống của quân khu, quân chủng, quân đoàn, binh chủng, các cơ quan, đơn vị và toàn quân; trong thực hiện chức năng, nhiệm vụ chiến đấu, công tác, lao động và sản xuất của Quân đội; trong việc chấp hành chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước, kỷ luật quân đội, mệnh lệnh người chỉ huy, tinh thần tự giác, nghiêm minh, ở “10 lời thề”, “12 điều kỷ luật của quân nhân khi quan hệ với nhân dân”, ở lòng tự trọng, danh dự của quân nhân. Giá trị văn hóa “Bộ đội Cụ Hồ” thể hiện ở tinh thần quốc tế trong sáng, thủy chung, “thương người như thể thương thân”, “giúp bạn là tự giúp mình”.

Hình tượng “Bộ đội Cụ Hồ” đã đi vào lịch sử, thấm sâu vào tâm thức của mỗi quân nhân và người dân Việt Nam, lan tỏa một cách tự nhiên trong đời sống cộng đồng, trở thành một giá trị văn hóa tiêu biểu. Từ đó, củng cố niềm tin, tình cảm và sự cảm phục sâu sắc của nhân dân đối với Quân đội, làm cho mối quan hệ máu thịt giữa Quân đội và nhân dân ngày càng bền chặt, “đi dân nhớ, ở dân thương”; thực sự là đội quân cách mạng từ nhân dân mà ra, vì nhân dân mà chiến đấu, thực sự là “con người đẹp nhất”, “sống hiên ngang bất khuất ở trên đời”.

2. Tiếp tục giữ vững, phát huy giá trị văn hóa “Bộ đội Cụ Hồ” trong xây dựng Quân đội

Trước yêu cầu nhiệm vụ cách mạng, nhiệm vụ của Quân đội trong thời kỳ mới đặt ra ngày càng cao, Đảng ta xác định xây dựng Quân đội nhân dân cách mạng, chính quy, tinh nhuệ, từng bước hiện đại, một số quân binh chủng, lực lượng tiến thẳng lên hiện đại, trong đó lấy xây dựng về chính trị là nền tảng. Vì vậy, trước hết, cần giữ vững và tăng cường sự lãnh đạo tuyệt đối, trực tiếp về mọi mặt của Đảng đối với Quân đội, tạo cơ sở để khơi dậy, lan tỏa giá trị văn hóa “Bộ đội Cụ Hồ”. Tập trung bảo vệ, củng cố vững chắc nền tảng tư tưởng của Đảng, tăng cường bản chất giai cấp công nhân, tính nhân dân, tính dân tộc của Quân đội trong một chỉnh thể thống nhất chặt chẽ.

Lan tỏa sâu rộng giá trị văn hóa “Bộ đội Cụ Hồ” vào xây dựng hệ thống tổ chức đảng trong Đảng bộ Quân đội vững mạnh toàn diện, tiêu biểu về trí tuệ và tổ chức thực tiễn, lãnh đạo cơ quan, đơn vị hoàn thành tốt nhiệm vụ. Xây dựng hệ thống tổ chức chỉ huy, các cơ quan, đơn vị vững mạnh toàn diện “mẫu mực, tiêu biểu”, các tổ chức quần chúng, hội đồng quân nhân vững mạnh xuất sắc.

Gắn kết chặt chẽ đổi mới công tác giáo dục chính trị với nhận thức sâu sắc giá trị văn hóa “Bộ bộ Cụ Hồ”. Thực hiện tốt Đề án “Đổi mới công tác giáo dục chính trị tại đơn vị trong giai đoạn mới”; xây dựng bản lĩnh chính trị, phẩm chất đạo đức, lối sống cho cán bộ, chiến sĩ, giúp họ phát triển toàn diện. Giá trị văn hóa “Bộ đội Cụ Hồ” phải thấm sâu trong tâm thức, trở thành phong cách sinh hoạt, học tập, công tác, huấn luyện, rèn luyện hằng ngày của họ. Đề cao ý thức, trách nhiệm trong xây dựng nếp sống chính quy, chấp hành kỷ luật quân đội, pháp luật Nhà nước; chủ động khắc phục khó khăn, “tích cực huấn luyện, học tập, nghiên cứu nâng cao trình độ mọi mặt và kiến thức chuyên môn; có phương pháp, tác phong công tác khoa học, nghiêm túc, trách nhiệm cao”, không ngừng hoàn thiện nhân cách, làm giàu giá trị văn hóa “Bộ đội Cụ Hồ” trong thời kỳ mới.

Đổi mới nội dung, hình thức công tác đảng, công tác chính trị, bảo đảm thiết thực, hiệu quả, thực sự là “linh hồn, mạch sống” của Quân đội. Chủ động định hướng cho cán bộ, chiến sĩ nhận thức đúng tình hình, nắm vững thời cơ, thách thức, thuận lợi, khó khăn; phân biệt rõ “đối tác”, “đối tượng” theo quan điểm của Đảng; không mơ hồ, mất cảnh giác, không để bị động, bất ngờ. Thực hiện tốt công tác tư tưởng, tổ chức, cán bộ, bảo vệ chính trị nội bộ, dân vận, chính sách, quần chúng; đề cao dân chủ, kỷ cương, kỷ luật; giữ vững đoàn kết nội bộ. Đa dạng hóa các hình thức, phương pháp giáo dục chính trị bảo đảm linh hoạt, sáng tạo, hiệu quả. Coi trọng giáo dục truyền thống, giáo dục trực quan, nhất là tổ chức tái hiện hình ảnh “Bộ độ Cụ Hồ” trong đấu tranh cách mạng để cán bộ, chiến sĩ trẻ nhận thấy bản lĩnh, nghị lực phi thường, ý chí quyết tâm, tinh thần cách mạng, lòng dũng cảm của các thế hệ đi trước đã sống, chiến đấu kiên cường, bất khuất.

Xây dựng đội ngũ cán bộ quân đội vừa “hồng”, vừa “chuyên”, thực sự tiêu biểu về phẩm chất chính trị, đạo đức, lối sống; mẫu mực về trí tuệ, bản lĩnh, phương pháp, tác phong công tác, lời nói, hành động, việc làm; tiên phong về ý chí quyết tâm, nghị lực phi thường, tinh thần vượt qua khó khăn, gian khổ, vươn lên trong học tập, công tác, rèn luyện, sẵn sàng hy sinh vì Tổ quốc, vì nhân dân. Thường xuyên xây dựng đoàn kết nội bộ tốt. Đề cao trách nhiệm nêu gương của đội ngũ cán bộ các cấp, thực sự là tấm gương mẫu mực trong xây dựng đơn vị vững mạnh về chính trị, “trên làm gương mẫu mực, dưới tích cực noi theo”.

Tổ chức tốt các hoạt động thực tiễn quân sự để lan tỏa sâu rộng giá trị văn hóa “Bộ đội Cụ Hồ” vào xây dựng Quân đội vững mạnh về chính trị. Đẩy mạnh thi đua huấn luyện giỏi, rèn luyện nghiêm, “vượt nắng, thắng mưa”, say sưa luyện rèn, sẵn sàng chiến đấu, hy sinh vì Tổ quốc. Tạo dựng môi trường văn hóa quân sự tốt đẹp, lành mạnh; tập trung xây dựng hệ thống quan hệ văn hóa tốt đẹp, nhất là quan hệ đồng chí, đồng đội; củng cố hệ thống thiết chế văn hóa đồng bộ, toàn diện, có chiều sâu; tổ chức các hoạt động văn hóa phong phú, thiết thực; xây dựng cảnh quan xanh, sạch, đẹp. Tăng cường mối quan hệ đoàn kết, gắn bó máu thịt với nhân dân, góp phần xây dựng “thế trận lòng dân” vững chắc.

Phát huy giá trị văn hóa “Bộ đội Cụ Hồ” trong củng cố, giữ vững trận địa chính trị, tư tưởng của Đảng trong Quân đội. Giáo dục cho cán bộ, chiến sĩ luôn giữ vững bản lĩnh chính trị, kiên định, tin tưởng tuyệt đối vào sự lãnh đạo của Đảng, công cuộc đổi mới của đất nước, mục tiêu chiến đấu và nhiệm vụ của Quân đội. Chủ động nhận diện, kiên quyết đấu tranh làm thất bại âm mưu, thủ đoạn của các thế lực thù địch nhằm “phi chính trị hóa” Quân đội; ngăn ngừa những nhận thức, hành vi sai trái hòng hạ thấp uy tín, làm giảm giá trị văn hóa “Bộ đội Cụ Hồ”.

Giá trị văn hóa “Bộ đội Cụ Hồ” hội tụ những tinh hoa tốt đẹp, nét đặc sắc của văn hóa quân sự và bản sắc văn hóa dân tộc Việt Nam, lắng đọng trong tâm thức, lan tỏa sâu rộng trong học tập, công tác, huấn luyện, rèn luyện, sinh hoạt hàng ngày của cán bộ, chiến sĩ. Đây là những giá trị cốt lõi cần được khơi dậy, lan tỏa sâu rộng để xây dựng Quân đội vững mạnh về chính trị, tinh, gọn, mạnh toàn diện, để “nhiệm vụ nào cũng hoàn thành, khó khăn nào cũng vượt qua, kẻ thù nào cũng đánh thắng”./.

N.T.H