Giám đốc trường Fulbright: Phải có tầm nhìn trong xây dựng chính sách ứng phó với dịch bệnh

(TVVN). TS. Vũ Thành Tự Anh Giám đốc trường Chính sách công và Quản lý Fulbright nhấn mạnh: Mặc dù chính sách đưa ra để đáp ứng yêu cầu của khủng hoảng nhưng cũng phải có tầm nhìn để hướng tới tương lai chứ không chỉ là hiện tại.

Tại hội thảo "Chính sách ứng phó với dịch bệnh của Chính phủ", TS. Vũ Thành Tự Anh đã có những phân tích về cách xây dựng và đưa ra chính sách trong bối cảnh nền kinh tế Việt Nam đang chịu nhiều tác động vì dịch Covid-19. Bài viết tóm lược những ý chính trong phân tích của ông Vũ Thành Tự Anh.

Mục tiêu can thiệp bằng chính sách của Nhà nước là gì? 

-Thứ nhất, làm thế nào để hạ thấp đường cong nhiễm dịch

-Thứ hai, bảo vệ sức khoẻ của doanh nghiệp

-Thứ ba, củng cố niềm tin của xã hội

-Thứ tư, bồi đắp nền tảng phục hồi

-Thứ năm, hạn chế di hại tương lai

Với 2 mục tiêu cuối cùng, ông Tự Anh có một số lưu ý: Cuộc khủng hoảng nào rồi cũng sẽ qua đi. Vấn đề là ra khỏi khủng hoảng là trạng thái là điêu tàn hay với tâm thế là mình đã có một số nền tảng để từ đó hồi phục nền kinh tế, như con đại bàng hồi sinh trong đống tro tàn. Cho nên nếu những chính sách chỉ nhìn vào những vấn đề trước mắt thì sẽ không tạo dựng những nền tảng này. Hay nói cách khác, mặc dù chính sách để đáp ứng yêu cầu của khủng hoảng nhưng cũng phải có tầm nhìn để hướng tới tương lai chứ không chỉ nghĩ đến hiện tại. Cần tính toán đảm bảo cuộc khủng hoảng y tế không dẫn đến khủng hoảng kinh tế và tài chính; những biện pháp trước mắt để đối diện  với khủng hoảng không tạo ra những hệ luỵ lâu dài trong tương lai nhưng đồng thời chuẩn bị được nền tảng để chúng ta phục hồi sau này.

3 nguyên tắc quan trọng của can thiệp bằng chính sách vào thị trường

- Phải có mục tiêu bởi có rất nhiều lĩnh vực chịu tác động trong khi nguồn lực của Nhà nước là hữu hạn. Nguồn lực ở đây không chỉ là tài chính còn là tổ chức, thực thi, về hành chính... Nền kinh tế có rất nhiều nhu cầu nhưng nguồn lực hữu hạn nên không thể can thiệp đại trà mà phải xác định ưu tiên, can thiệp hết sức chọn lọc.

- Khi khủng hoảng xảy ra thì tính kịp thời, tốc độ hết sức quan trọng. Như vậy, trong một chừng mực nhất định phải chấp nhận đánh đổi tốc độ với hiệu quả công bằng. Chẳng hạn như có thể hạn chế trục lợi nhưng vẫn chấp nhận ở mức nào đó, duy trì mức độ công bằng chấp nhận được nhưng thấy một số đối tượng phải chịu thiệt thòi.

- Có thể sử dụng một số biện pháp hành chính nhưng vẫn phải dựa theo, thuận theo quy luật của thị trường bất cứ khi nào có thể.

Một lưu ý quan trọng khác là khi đưa ra chính sách trong "thời chiến", ở trạng thái khẩn cấp thì cũng phải có thời hiệu. Chẳng hạn quy định dịch sẽ kéo dài trong 2 quý thì thời hiệu phải đặt rõ là 2 quý, sau đó có thể kéo dài nếu như dịch kéo dài hơn. Nhưng nếu không có thời hiệu thì  sẽ bị quá đà.

Về mục tiêu, đối tượng tác động

Các chính sách vĩ mô về tài khoá, tiền tệ, đầu tư và thương mại cần hướng đến những đối tượng chịu nhiều tác động của dịch bệnh, gồm:

- Người dân, gồm người tiêu dùng và người lao động

- Các ngành chịu ảnh hưởng nhiều nhất của đại dịch.

-Các loại hình doanh nghiệp chịu nhiều nhất. Ở đây vừa phải đảm bảo các doanh nghiệp vừa và nhỏ đảm bảo tiếp cận được vốn tín dụng, hỗ trợ cần thiết để không bị sụp đổ nhưng cũng tránh sự cố là các doanh nghiệp, tập đoàn quá lớn thất bại kéo theo sự thất bại của rất nhiều các doanh nghiệp khác. Đây là những lĩnh vực như nói lúc trước có thể tạo ra những rủi ro đạo đức.

- Các địa phương chịu nhiều tác động Ví dụ như TP. HCM, Hà Nội, những địa phương phải gồng mình lên chống dịch thì cũng phải có những chính sách thích hợp từ chính quyền trung ương liên quan đến phân bổ ngân sách hay đến hỗ trợ.

Theo toquoc.vn