Trả lời: Phát hiện, ngăn chặn và xử lý vi phạm pháp luật về quản lý, sử dụng đất đai là trách nhiệm của các tổ chức, cá nhân, trước hết là của của các tổ chức, cá nhân có chức năng quản lý Nhà nước về đất đai.
Trong những năm qua, tình trạng vi phạm pháp luật về đất đai diễn ra ở hầu hết các địa phương, ảnh hưởng tiêu cực đến quá trình phát triển kinh tế - xã hội, quốc phòng, an ninh, trật tự an toàn xã hội. Do vậy, chủ động phát hiện, ngăn chặn, giải quyết tình trạng vi vi phạm pháp luật về đất đai là yêu cầu cấp thiết.
Luật Đất đai năm 2024 quy định rõ trách nhiệm của Chủ tịch Ủy ban nhân dân các cấp; người đứng đầu cơ quan có chức năng quản lý đất đai cấp tỉnh, cấp huyện; Công chức làm công tác địa chính cấp xã; công chức, viên chức thuộc cơ quan quản lý đất đai các cấp khi thi hành công vụ trong phát hiện, ngăn chặn và xử lý vi phạm pháp luật về quản lý, sử dụng đất đai. Đồng thời, để đảm bảo thực hiện yêu cầu trên, Luật Đất đai năm 2024 quy định một trong những hành vi bị nghiêm cấm là “Không ngăn chặn, không xử lý hành vi vi phạm pháp luật về đất đai”.
Theo Điều 241 Luật Đất đai năm 2024, Chủ tịch Ủy ban nhân dân các cấp có trách nhiệm: a) Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp tỉnh, Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp huyện có trách nhiệm phát hiện, ngăn chặn và xử lý kịp thời những vi phạm pháp luật về quản lý, sử dụng đất đai tại địa phương theo thẩm quyền; b) Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp xã có trách nhiệm thường xuyên kiểm tra, phát hiện, ngăn chặn và xử lý kịp thời theo thẩm quyền đối với các hành vi không đăng ký đất đai; lấn đất, chiếm đất, hủy hoại đất; sử dụng đất không đúng mục đích; chuyển, nhận quyền sử dụng đất không đúng pháp luật và hành vi vi phạm pháp luật đất đai khác của người sử dụng đất.
Người đứng đầu cơ quan có chức năng quản lý đất đai cấp tỉnh, cấp huyện có trách nhiệm kiểm tra, đôn đốc, hướng dẫn việc thi hành công vụ của cán bộ, công chức; giải quyết kịp thời, đúng pháp luật, theo thẩm quyền hoặc kiến nghị cơ quan có thẩm quyền giải quyết khiếu nại, tố cáo và kiến nghị của cá nhân, tổ chức và xử lý kịp thời những vi phạm pháp luật về quản lý, sử dụng đất đai tại địa phương theo thẩm quyền.
Công chức làm công tác địa chính cấp xã; công chức, viên chức thuộc cơ quan quản lý đất đai các cấp khi thi hành công vụ có trách nhiệm phát hiện và đề xuất xử lý kịp thời các hành vi vi phạm pháp luật về đất đai.
2. Khi phát hiện thủ trưởng, công chức, viên chức thuộc cơ quan quản lý đất đai các cấp và công chức làm công tác địa chính ở cấp xã vi phạm trong quản lý đất đai, tổ chức, cá nhân gửi đơn kiến nghị đến người có thẩm quyền. Đối với vi phạm của công chức làm công tác địa chính ở cấp xã thì gửi kiến nghị đến Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp xã. Đối với vi phạm của công chức, viên chức thuộc cơ quan quản lý đất đai cấp nào thì gửi kiến nghị đến thủ trưởng cơ quan quản lý đất đai cấp đó. Đối với vi phạm của thủ trưởng cơ quan quản lý đất đai thì gửi kiến nghị đến Chủ tịch Ủy ban nhân dân cùng cấp. Trong thời hạn 30 ngày kể từ ngày nhận được kiến nghị, Chủ tịch Ủy ban nhân dân hoặc thủ trưởng cơ quan có chức năng quản lý đất đai có trách nhiệm xem xét, giải quyết và thông báo kết quả giải quyết bằng văn bản cho người có kiến nghị biết./.
Quang Minh (tổng hợp)