Không có một bài riêng về chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh hoặc bàn về sự kiên định, trung thành, vận dụng, phát triển sáng tạo chủ nghĩa Mác-Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, nhưng đó lại chính là cái trục xuyên suốt tác phẩm. Trước hết, cuốn sách cho thấy quan điểm và thái độ của Đảng ta trong quá trình lãnh đạo cách mạng Việt Nam là hết sức rõ ràng, dứt khoát, nhất quán việc kiên định và vận dụng, phát triển sáng tạo chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh “là vấn đề mang tính nguyên tắc, có ý nghĩa sống còn đối với chế độ ta, là nền tảng vững chắc của Đảng ta, không cho phép ai được ngả nghiêng, dao động”.
Cuốn sách phê phán trong hàng ngũ cách mạng cũng có người bi quan, dao động, nghi ngờ tính đúng đắn, khoa học của chủ nghĩa xã hội, thậm chí có người còn sám hối về một thời đã tin theo chủ nghĩa Mác - Lênin và con đường xã hội chủ nghĩa. Từ đó tác giả khẳng định: “Độc lập dân tộc gắn liền với chủ nghĩa xã hội là đường lối cơ bản, xuyên suốt của cách mạng Việt Nam và cũng là điểm cốt yếu trong di sản tư tưởng của Chủ tịch Hồ Chí Minh. Bằng kinh nghiệm thực tiễn phong phú của mình kết hợp với lý luận cách mạng, khoa học của chủ nghĩa Mác-Lênin, Hồ Chí Minh đã đưa ra kết luận sâu sắc rằng, chỉ có chủ nghĩa xã hội và chủ nghĩa cộng sản mới có thể giải quyết triệt để vấn đề độc lập cho dân tộc, mới có thể đem lại cuộc sống ấm no tự do và hạnh phúc thực sự cho tất cả mọi người, cho các dân tộc”.
Cuốn sách chỉ rõ kiên định chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh là kiên định mục tiêu, lý tưởng và con đường xã hội chủ nghĩa, đồng thời trung thành với logic phát triển chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh. Điều này thể hiện ở chỗ Đảng lãnh đạo nhân dân ta đi tiếp con đường Chủ tịch Hồ Chí Minh đã chỉ dẫn, phấn đấu hoàn thành khát vọng và mục tiêu Người đã vạch ra là xây dựng một nước Việt Nam hòa bình, thống nhất, độc lập, dân chủ, giàu mạnh, hùng cường, phồn vinh, hạnh phúc, góp phần xứng đáng vào sự nghiệp cách mạng thế giới, bước tới đài vinh quang, sải bước cùng thời đại, sánh vai với các cường quốc năm châu.
Cuốn sách trang bị, cung cấp cho người đọc một cái nhìn tinh tế, sâu sắc mang hàm lượng khoa học và cách mạng về tính biện chứng giữa kiên định và vận dụng, phát triển sáng tạo chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh. Một trong những nguyên lý cơ bản của chủ nghĩa Mác - Lênin là kiên định phải luôn gắn với vận dụng, phát triển sáng tạo.
Kiên định và vận dụng, phát triển sáng tạo chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh nhằm xây dựng lý luận về chủ nghĩa xã hội Việt Nam, phát hiện ra quy luật của công cuộc đổi mới ở Việt Nam. Muốn đạt được mục đích đó trong một thế giới đầy biến động, diễn biến nhanh chóng, phức tạp, khó lường, có nhiệt tình, quyết tâm đổi mới; có tầm nhìn, tư duy chiến lược, quyết tâm chính trị cao của toàn Đảng, toàn dân, toàn quân và khát vọng phát triển là những yếu tố cần nhưng chưa đủ. Đổi mới phải tôn trọng quy luật khách quan, xuất phát từ thực tiễn, bám sát thực tiễn, từ những bài học tổng kết kinh nghiệm, tổng kết thực tiễn, hướng vào giải quyết những vấn đề do thực tiễn đặt ra, phù hợp với thực tiễn Việt Nam và xu thế phát triển của thế giới. Đây là vấn đề có tính nguyên tắc được Đảng ta quán triệt sâu sắc trong công cuộc đổi mới.
Cuốn sách cho thấy đổi mới trên nền tảng chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh là tuyệt đối không được phiến diện, cực đoan, chủ quan, duy ý chí. Để sự nghiệp đổi mới thành công, cần phải nắm vững và xử lý tốt mối quan hệ giữa kiên định và vận dụng, phát triển sáng tạo. Tổng Bí thư chỉ ra rằng đổi mới một cách vô nguyên tắc thì cũng rất dễ rơi vào chủ nghĩa xét lại, chệch hướng, “đổi màu”. Kiên định mà không biết vận dụng, phát triển sáng tạo thì không thể thành công.
Vì vậy, kiên định phải gắn liền với vận dụng, phát triển sáng tạo; vận dụng và phát triển sáng tạo phải gắn và đứng vững trên nền kiên định những vấn đề có tính nguyên tắc phù hợp với thực tiễn Việt Nam và xu thế phát triển của thế giới. Chỉ ra những thành tựu to lớn, có ý nghĩa lịch sử, cuốn sách khẳng định một cách thuyết phục rằng qua hơn 35 năm đổi mới, Đảng ta dám và biết kiên định, vận dụng, phát triển sáng tạo chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh./.
B.D.P